H. 2, par 1. De late industrialisatie van Nederland

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo g
• Leerjaar 3

Geschiedenis

Introductie

Nederland als industriële samenleving

 De late industrialisatie van Nederland

Paragraaf 1

Hoofdstuk 2

Tijdvak 8: Burgers & Stoommachines

              Lesdoelen

Na dit hoofdstuk kun je herkennen en uitleggen waarom Nederland later industrialiseerde dan België, hoe belangrijk infrastructuur en techniek is bij industrialisatie en wat er veranderde aan de arbeidsomstandigheden door industrialisatie.

Veel succes!

0

De late industrialisatie 

van Nederland

1.1 Een modern land

1815: Verenigd Koninkrijk der Nederlanden

• 1815: Vergadering Wenen:
  "Frankrijk nooit meer bedreiging!"
  
  
• Zoon Willem V wordt: 
  koning Willem I
  
  
• 1815: Verenigd Koninkrijk der Nederlanden
  Nederland, België, Luxemburg
  samen

Industriële Revolutie

• De overgang van kleinschalige handmatige productie naar grootschalige machinale productie

• Tussen 1750-1900 begonnen in Engeland (als gevolg van de bevolkingsgroei)

• Belangrijke uitvindingen: Spinning Jenny, de schietspoel en de stoommachine

Van kleinschalige handmatige productie...

... naar grootschalige machinale productie

Een modern land...

• In België (zuiden) was de industriële revolutie al begonnen, in Nederland (noorden) nog niet.
• Zuiden: industrie
• Noorden: handel
• Samenwerken
• Maar....
  

OPSTAND!

• 1830 België in opstand
• 1839  Willem I erkent  onafhankelijkheid België
• Geen industrie meer in Nederland
• Twente werd het industriële ontwikkelgebied (textiel)

Nederland moet het zelf doen

1830: Belgie onafhankelijk 

 

Probleem: wij hadden geen fabrieken meer 

 

Twente werd het nieuwe industrie gebied 

Waarom?  

Hier was al huisnijverheid (mensen die thuis werkten)  

Hier waren lage lonen 

Nederland industrialiseert laat 

• Pas vanaf 1870

• Handel blijft voor veel investeerders belangrijk: weinig vertrouwen in de industrie

• Geen geschikte grondstoffen voor industrie
• Slechte infrastructuur
        
        
  
          
            
            
              Selecteer om teknippen, kopiëren ofte verwijderen
            
            
          
  
          9
          
  
          
  
          
            
              
                Dit wordt getoondin de klassikale leswanneer je op'geef les' klikt.
              
            
          
  
          
          
            
              
                Dit wordt getoondin de gedeelde les dieleerlingen zelfstandigkunnen doen.
              
            
          
  
          
            
              
                Differentiëer
              
            
            
  
              
                
                  Differentiëer
                
                
                
  
                
                  Instellingen
                
              
            
          
  
  
          
      
        
          
   
      
      
      
      
      
      
      
        
          
            
          
        
      
   
  
      
      
  
      
      
        
           
            Nederland industrialiseert laat
          
        
      
  
      
      
        
          Pas vanaf 1870Handel blijft voor veel investeerders belangrijk: weinig vertrouwen in de industrieGeen geschikte grondstoffen voor industrie.
        
      
  
      
         
      
  
   
   
   
        
      
      
      
        
          
          
          
            
   
      
      
      Slide
   
   
          
          
          
        
      
   
          
  
          
  
          
      
      
        
        
      
   
        
  
        
  
        
      ustrie.

zelfstandig werken

Maak vraag 1 t/m 7

werkboek blz: 30/31

1.2 Vervoer en techniek

• Voor de industrie is een goede infrastructuur belangrijk.
• Grondstoffen en eindproducten worden dan snel vervoerd.
• Steenkool was onmisbaar, maar niet in Nederland  te vinden.

Koning-koopman

• Willem I wil van Nederland een modern land maken
• investeren in waterwegen, fabrieken, spoorwegen
• Noord-Hollands kanaal, Zuid-Willemsvaart
• 1839 : eerste stoomtrein
  

• Vanaf 1860 kwamen er meer fabrieken in Nederland
• Eind 18e eeuw werd de stoommachine vervangen door de verbrandings- en elektromotoren.
• Rond 1900 reden in Nederland de eerste auto's

1.3 Het leven verandert

• Het vak werd overgedragen van vader op zoon.
• Kleine werkplaats waar een compleet eindproduct werd gemaakt.
• De komst van fabrieken zorgde voor grote veranderingen.

De arbeidsomstandigheden veranderden

• De werkomstandigheden waren:
  
• Slecht voor de gezondheid (stoffig, vochtig, slecht verlicht en veel lawaai)
• Onveilig. Er waren geen veiligheidsvoorschriften.

Liverpool omstreeks 1900

Daarnaast was het werk in de fabriek:

• Saai en eentonig werk door arbeidsdeling en lopende band)
  

• Lange werkdagen (14 uur per dag)
• De arbeiders hebben amper rechten.
  
• Lage lonen 
• Het hele gezin moet werken.

Landbouw

In steden kwam er industrie, 

maar er veranderde ook veel op het platteland. 

Door de komst van machines waren daar juist minder mensen nodig.

Steeds meer mensen woonden en werkten in steden.

Verstedelijking

• Rond 1900 gaat industrialisatie snel
  

• Steeds meer mensen gingen in de stad wonen en werken
  
• Slechte huisvesting en hygiëne
  

1.3

De sociale kwestie

Nederland 1848-1917

Sociale Kwestie

Zelfstandig werken

Vraag 8 t/m 20

werkboek 31-33