Je leert om structuurformules te tekenen van koolwaterstoffen.
Je leert wat isomeren zijn, je leert deze herkennen en om zelf isomeren te tekenen bij een gegeven molecuulformule.
Slide 2 - Tekstslide
Deze les
Uitleg naamgeving, structuurformules en isomeren
Vaardigheidstrainer: oefenen met namen van alkanen
Slide 3 - Tekstslide
Koolstofverbindingen
Organische moleculen zijn voornamelijk opgebouwd uitkoolstof- en waterstofatomen. Een H-atoom kan vervangen worden door een ander atoom of atoomgroep. In dit hoofdstuk leer je de organische moleculen indelen in groepen en de systematische naamgeving van deze groepen.
Slide 4 - Tekstslide
notatie structuurformules
normale
weergave
vereenvoudigde
weergave
skelet-
weergave
Slide 5 - Tekstslide
Oefening
Wat is de molecuulformule van dit molecuul?
Slide 6 - Tekstslide
Koolwaterstoffen
moleculaire stoffen
uitsluitend C- en H-atomen
vier verschillende groepen
Slide 7 - Tekstslide
Slide 8 - Tekstslide
Alkanen
De eenvoudigste groep koolwaterstoffen zijn de alkanen.
LET OP:
Alle alkanen zijn koolwaterstoffen, maar niet alle koolwaterstoffen zijn alkanen.
Slide 9 - Tekstslide
Alkanen
verzadigde koolwaterstof: maximaal aantal H-atomen gebonden aan C
molecuulformule:
CnH2n+2
Slide 10 - Tekstslide
Oefenvragen
- Geef de formule van een alkaan met 18 C atomen
- Is een stof met de formule C16H30 een alkaan?
Slide 11 - Tekstslide
Isomeren
Bij méér dan 3 C-atomen kun je twee verschillende structuurformules maken.
Deze moleculen zijn structuurisomeren van elkaar
onvertakt vertakt
C4H10
C4H10
Slide 12 - Tekstslide
weet je het nog?
Leg op microniveau uit welke stof het hoogste kookpunt heeft.
onvertakt vertakt
C4H10A
C4H10B
Slide 13 - Tekstslide
isomeren
Moleculen met dezelfde molecuulformulemaar een andere structuurformule.
Door de andere ruimtelijke structuur zijn ook de stofeigenschappenzoals b.v. kookpunt verschillend.
C4H10
C4H10
NOTEER & LEER
Slide 14 - Tekstslide
Bouwdoos
Hoeveel structuurisomeren kun je maken van C6H14?
Teken de structuurformules in je schrift.
timer
7:00
Slide 15 - Tekstslide
nabespreking
we verzamelen alle structuurformules op het bord en leren de systematische naamgeving
Slide 16 - Tekstslide
Systematische naamgeving alkanen
Stappenplan:
Zoek en benoem de langste aaneengesloten koolstofketen. Dit is de hoofdketen.
Zoek en benoem de zijgroepen.
Geef de zijgroepen plaatsnummers (tel vanaf kant met laagste plaatsnummer) en geef telwoorden (hoe vaak komt dezelfde groep voor).
Gebruik Binas tabel 66C+D.
Slide 17 - Tekstslide
Alle isomeren van hexaan
er zijn 5 isomeren met de molecuulformule C6H14
elk isomeer heeft een andere structuurformule
elke structuurformule heeft een anderesystematische naam
Slide 18 - Tekstslide
systematische naamgeving van alle isomeren van hexaan
stap 1: de langste keten bestaat uit 6 C-atomen
naam: hexaan of n-hexaan (n betekent "niet vertakt")
Slide 19 - Tekstslide
Alle isomeren van hexaan
stap 1: de langste keten bestaat uit 5 C-atomen
stamnaam: pentaan
stap 2: zijketen:methyl
stap 3: methylpentaan
stap 4: nummering
stap 5: 2-methylpentaan
Slide 20 - Tekstslide
Alle isomeren van hexaan
stap 1: de langste keten bestaat uit 5 C-atomen
stamnaam: pentaan
stap 2: zijketen:methyl
stap 3: methylpentaan
stap 4: nummering
stap 5: 3-methylpentaan
Slide 21 - Tekstslide
Alle isomeren van hexaan
stap 1: de langste keten bestaat uit 4 C-atomen
stamnaam: butaan
stap 2: 2x zijketen:methyl
stap 3:dimethylbutaan
stap 4: nummering
stap 5: 2,3-dimethylbutaan
Slide 22 - Tekstslide
Kun je deze nu zelf?
stap 1: de langste keten bestaat uit 4 C-atomen
stamnaam: butaan
stap 2: 2x zijketen:methyl
stap 3:dimethylbutaan
stap 4: nummering
stap 5: 2,2-dimethylbutaan
Slide 23 - Tekstslide
Kun je het nu ook andersom?
Teken in je schrift de structuurformule van
3,3-dimethylhexaan 3-ethylhexaan
Slide 24 - Tekstslide
Cycloalkanen
Naam = cyclo+ stam + aan
Koolstofketen met enkele bindingen tussen C-atomen in een cyclische verbinding.
Voorbeeld: cyclohexaan
molecuulformule: CnH2n
Slide 25 - Tekstslide
Alkenen
Alkenen bevatten een dubbele
binding tussen 2 C-atomen.
Ze zijn dus onverzadigd.
Bijv. etheen, propeen, buteen.
molecuulformule: CnH2n
Slide 26 - Tekstslide
Isomeren
C4H8
but-1-een
C4H8
but-2-een
C4H8
cyclobutaan
Slide 27 - Tekstslide
Alkynen
Naam = stam + yn
Koolstofketen met een drievoudige binding tussen C-atomen.