les 1 H3.1 koolwaterstoffen

H3 Organische Verbindingen
NOVA 4VWO
les 1 H3.1 Koolwaterstoffen
1 / 32
volgende
Slide 1: Tekstslide
ScheikundeMiddelbare schoolvwoLeerjaar 4

In deze les zitten 32 slides, met tekstslides.

time-iconLesduur is: 45 min

Onderdelen in deze les

H3 Organische Verbindingen
NOVA 4VWO
les 1 H3.1 Koolwaterstoffen

Slide 1 - Tekstslide

Lesdoelen
  • Je leert de naamgeving kennen van alkanen
  • Je leert om structuurformules te tekenen van koolwaterstoffen.
  • Je leert wat isomeren zijn, je leert deze herkennen en om zelf isomeren te tekenen bij een gegeven molecuulformule.

Slide 2 - Tekstslide

Deze les
  • Uitleg naamgeving, structuurformules en isomeren
  • Vaardigheidstrainer: oefenen met namen van alkanen

Slide 3 - Tekstslide

Koolstofverbindingen
Organische moleculen zijn voornamelijk opgebouwd uit koolstof- en waterstofatomen. Een H-atoom kan vervangen worden door een ander atoom of atoomgroep. In dit hoofdstuk leer je de organische moleculen indelen in groepen en de systematische naamgeving van deze groepen.

Slide 4 - Tekstslide

notatie structuurformules
normale
weergave
vereenvoudigde
weergave
skelet-
weergave

Slide 5 - Tekstslide

Oefening
Wat is de molecuulformule van dit molecuul?

Slide 6 - Tekstslide

Koolwaterstoffen
  • moleculaire stoffen
  • uitsluitend C- en H-atomen
  • vier verschillende groepen 

Slide 7 - Tekstslide

Slide 8 - Tekstslide

Alkanen
De eenvoudigste groep koolwaterstoffen zijn de alkanen. 

LET OP:
Alle alkanen zijn koolwaterstoffen, maar niet alle koolwaterstoffen zijn alkanen. 

Slide 9 - Tekstslide

Alkanen
verzadigde koolwaterstof: maximaal aantal H-atomen gebonden aan C

molecuulformule:
CnH2n+2

Slide 10 - Tekstslide

Oefenvragen
- Geef de formule van een alkaan met 18 C atomen


- Is een stof met de formule C16H30 een alkaan?

Slide 11 - Tekstslide

Isomeren
Bij méér dan 3 C-atomen kun je twee verschillende structuurformules maken.
Deze moleculen zijn structuurisomeren van elkaar
  onvertakt          vertakt
C4H10
C4H10

Slide 12 - Tekstslide

weet je het nog?
Leg op microniveau uit welke stof het hoogste kookpunt heeft.
  onvertakt          vertakt
C4H10      A
C4H10      B

Slide 13 - Tekstslide

isomeren
  • Moleculen met dezelfde molecuulformule maar een andere structuurformule.
  • Door de andere ruimtelijke structuur zijn ook de stofeigenschappen zoals b.v. kookpunt verschillend.
C4H10
C4H10
NOTEER & LEER

Slide 14 - Tekstslide

Bouwdoos
Hoeveel structuurisomeren kun je maken van C6H14?
Teken de structuurformules in je schrift.


timer
7:00

Slide 15 - Tekstslide

nabespreking
we verzamelen alle structuurformules op het bord en leren de systematische naamgeving

Slide 16 - Tekstslide

Systematische naamgeving alkanen
Stappenplan:
  1. Zoek en benoem de langste aaneengesloten koolstofketen. Dit is de hoofdketen.
  2. Zoek en benoem de zijgroepen
  3. Geef de zijgroepen plaatsnummers (tel vanaf kant met laagste plaatsnummer) en geef telwoorden (hoe vaak komt dezelfde groep voor).

Gebruik Binas tabel 66C+D.

Slide 17 - Tekstslide

Alle isomeren van hexaan
  • er zijn 5 isomeren met de molecuulformule C6H14
  • elk isomeer heeft een andere structuurformule
  • elke structuurformule heeft een andere systematische naam

Slide 18 - Tekstslide

systematische naamgeving van alle isomeren van hexaan
  • stap 1: de langste keten bestaat uit 6 C-atomen
  • naam: hexaan of n-hexaan (n betekent "niet vertakt")

Slide 19 - Tekstslide

Alle isomeren van hexaan
  • stap 1: de langste keten bestaat uit 5 C-atomen
  • stamnaam: pentaan 
  • stap 2: zijketen: methyl
  • stap 3: methylpentaan
  • stap 4: nummering 
  • stap 5: 2-methylpentaan

Slide 20 - Tekstslide

Alle isomeren van hexaan
  • stap 1: de langste keten bestaat uit 5 C-atomen
  • stamnaam: pentaan 
  • stap 2: zijketen: methyl
  • stap 3: methylpentaan
  • stap 4: nummering 
  • stap 5: 3-methylpentaan

Slide 21 - Tekstslide

Alle isomeren van hexaan
  • stap 1: de langste keten bestaat uit 4 C-atomen
  • stamnaam: butaan 
  • stap 2: 2x zijketen: methyl
  • stap 3: dimethylbutaan
  • stap 4: nummering 
  • stap 5: 2,3-dimethylbutaan

Slide 22 - Tekstslide

Kun je deze nu zelf?
  • stap 1: de langste keten bestaat uit 4 C-atomen
  • stamnaam: butaan 
  • stap 2: 2x zijketen: methyl
  • stap 3: dimethylbutaan
  • stap 4: nummering 
  • stap 5: 2,2-dimethylbutaan

Slide 23 - Tekstslide

Kun je het nu ook andersom?
Teken in je schrift de structuurformule van
      3,3-dimethylhexaan                                   3-ethylhexaan



Slide 24 - Tekstslide

Cycloalkanen
  • Naam = cyclo+ stam + aan
  • Koolstofketen met enkele bindingen tussen C-atomen in een cyclische verbinding.
  • Voorbeeld: cyclohexaan
  • molecuulformule: CnH2n

Slide 25 - Tekstslide

Alkenen
Alkenen bevatten een dubbele 
binding tussen 2 C-atomen.
Ze zijn dus onverzadigd.
Bijv. etheen, propeen, buteen.  



molecuulformule: CnH2n

Slide 26 - Tekstslide

Isomeren
C4H8
but-1-een
C4H8
but-2-een
C4H8
cyclobutaan

Slide 27 - Tekstslide

Alkynen
  • Naam = stam + yn
  • Koolstofketen met een drievoudige binding tussen C-atomen.
  • Voorbeeld: but-1-yn
  • algemene molecuulformule: .....................................

Slide 28 - Tekstslide

Benen

Slide 29 - Tekstslide

Slide 30 - Tekstslide

Slide 31 - Tekstslide

Eigen werk bij les 1 over H3.1
Doorlezen H3.1 tot “Alkenen ……”
Leren blauwe begrippen
Leren tabel 1 + figuur 1 & 2
Goed bestuderen voorbeeldopdracht 1
Maken + nakijken opgaven 1, 2, 4,
Vaardigheidstrainer H3.1: oefenen met namen van alkanen

Slide 32 - Tekstslide