Participium - Herhaling

Participium - Herhaling
  1. Vorming: participium praesens actief (ppa), participium perfectum passief (ppp), participium futurum actief (pfa) 
  2. Soorten vertalingen van het participium
  3. Predicatieve vertaling in de bijzin 
  4. Ablativus absolutus
1 / 35
volgende
Slide 1: Tekstslide
LatijnMiddelbare schoolvwoLeerjaar 5

In deze les zitten 35 slides, met interactieve quizzen en tekstslides.

time-iconLesduur is: 45 min

Onderdelen in deze les

Participium - Herhaling
  1. Vorming: participium praesens actief (ppa), participium perfectum passief (ppp), participium futurum actief (pfa) 
  2. Soorten vertalingen van het participium
  3. Predicatieve vertaling in de bijzin 
  4. Ablativus absolutus

Slide 1 - Tekstslide

Vorming participium
participium praesens actief (ppa), participium perfectum passief (ppp), participium futurum actief (pfa)

Slide 2 - Tekstslide

Slide 3 - Tekstslide

Slide 4 - Tekstslide

PPA of PPP?

terrenti
A
PPA
B
PPP

Slide 5 - Quizvraag

PPA of PPP?

dicto
A
PPA
B
PPP

Slide 6 - Quizvraag

PPA of PPP?

audientis
A
PPA
B
PPP

Slide 7 - Quizvraag

PPA of PPP?

complexis
A
PPA
B
PPP

Slide 8 - Quizvraag

PPA of PPP?

missos
A
PPA
B
PPP

Slide 9 - Quizvraag

Slide 10 - Tekstslide

Soorten vertalingen van het participium
Zelfstandig, bijvoeglijk en predicatief

Slide 11 - Tekstslide

Standaard vertaling
vocans --> roepend (ppa)

vocatus --> geroepen hebbend (ppp)

vocaturus --> zullende roepen (pfa)

Slide 12 - Tekstslide

Vertaling 1: bijvoeglijk

Hoe vertaal je: puella vocans

Slide 13 - Open vraag

Soorten vertalingen
1. Bijvoeglijk

Puella vocans: het roepende meisje

ook goed: het meisje, die roept

Slide 14 - Tekstslide

Vertaling 2: zelfstandig

Hoe vertaal je: puella fugientem vocat

Slide 15 - Open vraag

Soorten vertalingen
2. Zelfstandig

puella fugientem vocat: het meisje roept de vluchtende

NB. het participium is zelfstandig gebruikt als het niet congrueert

Slide 16 - Tekstslide

Vertaling 3: predicatief

Hoe vertaal je: vocans puer intrat

Slide 17 - Open vraag

Soorten vertalingen
3. Predicatief

Vocans puer intrat: roepend komt de jongen binnen

Slide 18 - Tekstslide

De predicatieve vertaling
Het participium wordt meestal predicatief (= dubbelverbonden) gebruikt, d.w.z. dat het participium een bepaling is zowel bij het werkwoord als bij het zelfstandig naamwoord, waarbij het in geslacht, getal en naamval hoort, bijv.

Slide 19 - Tekstslide

De predicatieve vertaling

Vocans puer intrat: roepend komt de jongen binnen

vocans congrueert met puer (nom. ev. m.), de jongen is dus aan het roepen
vocans zegt ook iets over het binnenkomen; dat gebeurt 'roepend'

Slide 20 - Tekstslide

Predicatieve vertaling in de bijzin
Gelijktijdig (terwijl), voortijdig (nadat) en andere mogelijkheden

Slide 21 - Tekstslide

Vertaling met bijzin
Soms is een letterlijke vertaling niet mogelijk, of levert geen mooie vertaling op:

Caesari, dubitanti inter bellum ac pacem, ostentum factum est

Voor Caesar, aarzelend tussen oorlog en vrede, verscheen een voorteken

Slide 22 - Tekstslide

Vertaling met bijzin
Een vertaling met bijzin kan dan mooier zijn:

Caesari, dubitanti inter bellum ac pacem, ostentum factum est

Terwijl Caesar tussen oorlog en vrede aarzelde, verscheen voor hem een voorteken

Slide 23 - Tekstslide

Andere voegwoorden
Het voegwoord terwijl (of nadat) geeft een bijzin van tijd weer.

Het voegwoord omdat geeft een bijzin van reden weer.

Het voegwoord hoewel geeft een bijzin van toegeving weer.

Het voegwoord als geeft een bijzin van voorwaarde weer.

Slide 24 - Tekstslide

Slide 25 - Tekstslide

Opdracht
Vertaal de volgende zinnetjes:

1. Domum rediens occisus est.
2. Cantum audientes milites tacuerunt.
3. E templo ardente fugit.
4. Ei dubitanti dona multa promisi.
timer
5:00
Tip
Gebruik de woordenlijst van het hulpboek van Fortuna 3

Slide 26 - Tekstslide

Gelijktijdig en voortijdig
Een participium praesens (ppa) een handeling weer die op hetzelfde moment plaatsvindt als de handeling van de persoonsvorm, d.w.z. de handelingen vinden gelijktijdig plaats, bijv.:

Caesar et Pompeius, ingentes copias ducentes, pugnaverunt

Caesar en Pompejus hebben gevochten, terwijl ze geweldige legers aanvoerden

Slide 27 - Tekstslide

Gelijktijdig en voortijdig
De handeling van het participium perfectum (ppp) vindt echter eerder plaats dan de persoonsvorm, d.w.z. vóórtijdig. We vertalen het dan meestal met het voegwoord nadat. Bijv.:

 Rex pervictus in Nilo periit

 Nadat de koning was overwonnen, verdronk hij in de Nijl

Slide 28 - Tekstslide

Slide 29 - Tekstslide

Opdracht
Vertaal de volgende zinnetjes:

1. Aquam a patre datam bibunt.
2. Hostes victi a nostris militibus occisi sunt.
3. Pompeius victus fugere temptavit.

timer
5:00
Tip
Gebruik de woordenlijst van het hulpboek van Fortuna 3

Slide 30 - Tekstslide

Vertaling PFA
Standaard vertaling: vocaturus --> zullende roepen

Het PFA wordt vaak met of zonder pv. van esse gebruikt. Het gaat dan om een handeling waarvan men 'op het punt staat' deze uit te voeren:

Viri pugnaturi sunt     Mannen staan op het punt te vechten
viri fugituri                   Mannen die op het punt staan te vluchten

Slide 31 - Tekstslide

Ablativus absolutus

Slide 32 - Tekstslide

Slide 33 - Tekstslide

Stappenplan abl. abs.


1. Als je een abl.abs. hebt herkend, kijk je eerst naar de tijd van het participium.
2. Bij een participium praesens kies je eerst als voegwoord terwijl, en het participium vertaal je actief.
3. Bij een participium perfectum kies je eerst als voegwoord nadat, en je vertaalt eerst letterlijk (dus passief) en daarna bekijk je of het zinsverband een actieve vertaling toelaat.
4. Denk eraan: een abl.abs. mag je nooit met een betrekkelijke bijzin vertalen!
5. Als je de hele zin hebt vertaald en de context begrijpt, kun je eventueel een ander voegwoord (omdat, hoewel of als) kiezen.

Slide 34 - Tekstslide

Opdracht
Vertaal de volgende zinnetjes:

1. Deis adiuvantibus vicimus.
2. Urbe capta hostes domos omnes incendebant.
3. Imperatore dubitante hostes fugere potuerunt.

timer
5:00
Tip
Gebruik de woordenlijst van het hulpboek van Fortuna 3

Slide 35 - Tekstslide