9.1 Gezond? Ongezond?

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

§9.1 - Ongezond?

 Wat is gezondheid?

Bedenk met elkaar een definitie voor gezondheid.

Gezondheid

Regelkring

Bloedwaarden

Glucosevoorraad

(insuline en glucagon)

Lever

Nieren

Filtratie

Huid

Bescherming

Temperatuur

Witte bloedcellen

Immuunsysteem

Allergie

Afweersysteem

Bloedtransfusie

Bloedplaatjes

Donororgaan

Antistoffen

Bloedgroepen

Resusfactor

Orgaantransplantatie

Antigenen

Leefstijl

Alcohol

Nicotine

Drugs

Griep

Leerdoelen 9.1

...globaal vertellen welke schadelijke invloeden verslavende stoffen hebben op je geest en lichaam. 

Wat beïnvloedt jouw gezondheid?

1. Je leefstijl: je persoonlijk leven (voeding, leeftijd etc.)
   (gebruik van genotsmiddelen of andere verslavingen zoals gamen of mobiel etc.)
   
   
2. Je omgeving (familie, vrienden, land waar je woont, geloof etc.)
   
   
3. De gezondheidszorg: voorzieningen / hulp

Geef 2 voorbeelden van een genotsmiddel.

Bij een genotsmiddel denken mensen heel snel aan drugs of alcohol. Maar ook snoep, chocolade en koffie vallen onder de genotsmiddelen.

Waarom denk jij dat deze producten ook onder de genotsmiddelen vallen?

Waarom gebruik je genotmiddelen?

Voorbeelden van genotmiddelen: Koffie, thee, alcohol, sigaretten, chocolade, snoep en drugs.

• Mensen krijgen er een lekker gevoel van, genotmiddelen zoals alcohol en sigaretten werken verslavend (worden er afhankelijk van).
  - Geestelijk afhankelijk > je moet steeds aan alcohol denken (invloed humeur)
  - Lichamelijk afhankelijk > je lichaam vraagt om alcohol (ontwenningsverschijnselen)
  - Sociaal afhankelijk >Je mist contact met mensen die een genotsmiddel gebruikte

Hoe beïnvloed drugs je lichaam?

Mensen gebruiken drugs voor verschillende redenen. 

Drie soorten effecten van drugs:

1 Verdovende middelen (hersenen werken trager, verminderen pijn en angst). 

2 Stimulerende middelen (hersenen werken sneller, je voelt je actief).

3 Bewustzijnsveranderende (hersenen gaan anders werken, andere beleving werkelijkheid).

Je hebt net een filmpje gezien over iemand die verslaafd is geweest aan drugs. Wat vind je hiervan? Zet je dit aan het denken of maakt dit geen indruk?

Stelling: Eens/oneens + Leg je antwoord uit.

'Ik vind dat alle drugs in Nederland legaal moeten worden'.

Eens

Oneens

Stelling: Eens/oneens + Leg je antwoord uit.

'Experimenteren met drugs zoals wiet en lachgas hoort bij de puberteit'.

Eens

Oneens

Roken

Waarom is roken zo ongezond?

• Teer: beschadiging slijmvlies, longblaasjes kapot door rokershoest
• Nicotine: verslavende stof, vernauwing bloedvaten. 
• Koolstofmonoxide: hecht aan hemoglobine, zo minder vervoer van zuurstof.

Ziekten:

• COPD: - chronische bronchitis (ontstoken slijmvlies)
                - longemfyseem (longblaasjes kapot). 
• Longkanker

Vapen

• Het inademen bij vapen kan leiden tot irritatie en schade aan de luchtwegen, hartkloppingen en een verhoogde kans op kanker. 
• Risico op een nieuwe longziekte: EVALI, een longziekte veroorzaakt door E-sigaret of vapen.
  
• Verder klachten als: hoofdpijn, droge luchtwegen, draaierigheid, overgeven. 

• Vapen bevat geen roet/teer en koolstofmono-oxide maar wel nicotine dus is net zo verslavend. 
  
  
• Een wegwerp e-sigaret is gelijk aan ongeveer 30 sigaretten. 5 capsules zijn gelijk aan ongeveer 30 sigaretten. 5 cartomizers zijn gelijk aan ongeveer 100 sigaretten

Stelling: Eens/oneens + Leg je antwoord uit.

'Roken zou verboden moeten worden'.

Eens

Oneens

Stelling: Eens/oneens + Leg je antwoord uit.

'VC moet wat aan de rokers voor de school gaan doen, ze geven een fout beeld/slecht imago af'.

Eens

Oneens

Alcohol

Ruwweg 3 soorten:

• Bier / Wijn / Sterke drank/mixdranken

Alle soorten alcohol in alle hoeveelheden hebben invloed op je reactievermogen!

- Kleine dosis > relatief ongevaarlijk (aangeschoten)

- Veel(vuldig) gebruik > gevaarlijk (dronken/alcoholvergiftiging/hersenbeschadiging

- Binge-drinken (in korte tijd heel veel alcohol nuttigen > alcoholvergiftiging/coma. 

Lever verwerkt alcohol (1,5 uur per glas)

Lees het artikel, zie afbeeldingen hierboven: 

Je hebt net een informatief filmpje gezien over alcohol en het puberbrein. Wat vind je hiervan? Zet je dit aan het denken of maakt dit geen indruk?

Stelling: Eens/oneens
'Ik vind dat de gemiddelde leeftijd van alcohol drinken weer terug moet naar 16 jaar, jongeren drinken nu ook, dus het helpt toch niets'.

Eens

Oneens

Je bent thuis bij vrienden. Straks gaan jullie naar een schoolfeest. Op school is alcohol verboden. Je vrienden willen daarom thuis “indrinken” en hebben een krat bier en mixdrankjes gekocht.
Wat doe je?

Vorige week ben je uit geweest met vrienden. Je hebt teveel gedronken. Je vrienden zeggen dat je je toen heel raar hebt gedragen. Je weet er niets meer van, maar de volgende op school moest iedereen hard om je lachen. Je schaamde je vreselijk. Vanavond ga je weer uit.
Wat doe je?

Je gaat uit met vrienden. Eén van je vrienden drinkt heel veel. Je weet dat hij dan vaak agressief wordt. Wat doe je?

Hulp nodig? 

Voor jezelf of een ander?

Weektaak

Leer §9.1 (blz. 74); 

maak opdr. 5,18, 21, 23 (blz. 112-113).