4.2 De bouw van botten

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

T4  Stevigheid en beweging

• Spullen op tafel

      Leerwerkboek, Schrift en etui + plenda

• Leg je chromebook/laptop klaar, log in met de code die op het bord staat

Kennen/Kunnen

• Je kunt de bouw van botweefsel en kraakbeenweefsel beschrijven.
  
• Je kunt beschrijven hoe de samenstelling van botten verandert tijdens het leven

4.2 De bouw van botten 

• Je kunt de bouw van botweefsel en kraakbeenweefsel beschrijven.
• Je kunt beschrijven hoe de samenstelling van botten verandert tijdens het leven

• Absenten
  
• Herhaling BS 1
• Huiswerk Plenda
• BS 2
  
• Werken aan de opdrachten

Noem een taak van het beenderstelsel

1. Het lichaam herstellen
2. Aansturen van het lichaam
3. Stevigheid bieden
4. Verteren van voedsel

Welke onderdelen van het skelet horen bij elkaar?

Bekkengordel

Borstkas

Schoudergordel

Heupbeenderen en heiligbeen

Ribben, borstwervels, borstbeen

Schouderblad en sleutelbeen

Schedel

Schouderblad

wervelkolom

Heupbeen

Ribben

Knieschijf

Dijbeen

Scheenbeen

Bot P is je ...

1. scheenbeen
2. kuitbeen
3. knieschijf
4. dijbeen

spaakbeen

ellepijp

Ruim nu je laptop/chromebook weer op

Plenda Huiswerk

Maken:4.2 opdracht 5, 6, 7 en 8

Leren: 4.1 en 4.2

Lezen: 4.3

Soorten beenderen 

• Pijpbeenderen 
• Korte beenderen 
• Platte beenderen
• Onregelmatige beenderen 

vwo

Type beenderen

Pijpbeenderen

• Roodbeenmerg, Productie van rode

 bloedcellen

• Geel beenmerg, vetopslag

Platte beenderen

• roodbeenmerg 
• productie rode bloedcellen  

soms ook een beetje geelbeenmerg voor vetopslag

vwo

De bouw van botten

Botten bestaan uit kalkzouten en collageen (lijmstof)

• Kalkzouten geven stevigheid/hardheid
• Collageen (lijmstof) zorgt voor de buigbaarheid

Hierdoor zijn botten stevig, maar breken ze niet snel.

Kraakbeenweefsel

In het skelet komt botweefsel en kraakbeenweefsel voor. 

Tussen de cellen zit tussencelstof. 

Kraakbeenweefsel: de cellen liggen in groepjes bij elkaar in elastische tussencelstof.

Botweefsel

Botweefsel: tussencelstof bestaat vooral uit kalkzouten en een beetje collageen.

In botweefsel liggen de cellen in kringen om kanaaltjes die bloedvaatjes bevatten.

Verandering in botweefsel

Baby: skelet bestaat vooral uit kraakbeenweefsel. De botten van baby's bevatten veel collageen.

Als je ouder wordt verandert dit in botweefsel, doordat er meer kalkzouten en minder collageen in de botten zit.

Fontanellen

Maken/Huiswerk

Maken:4.2 opdracht 1 t/m 7 maken

Of

opdracht 5 t/m 9

Leren: 4.1 en 4.2

Lezen: 4.3

Volgende dia: checkvragen(2x)

Kennen/Kunnen

• Je kunt de bouw van botweefsel en kraakbeenweefsel beschrijven.
  
• Je kunt beschrijven hoe de samenstelling van botten verandert tijdens het leven

Maken/Huiswerk

Maken:4.2 opdracht 5, 6, 7 en 8

Leren: 4.1 en 4.2

Lezen: 4.3

Volgende dia: checkvragen(2x)

Kennen/Kunnen

• Je kunt de bouw van botweefsel en kraakbeenweefsel beschrijven.
  
• Je kunt beschrijven hoe de samenstelling van botten verandert tijdens het leven

vwo

Wat is de samenstelling van botten?

1. IJzer en zink
2. Water en suiker
3. Zuurstof en stikstof
4. Kalk en lijmstof

Er zijn twee groepen vissen; kraakbeen- en beenvissen. Een haai is een kraakbeenvis. Het skelet van een haai is van kraakbeen. Wat is het verschil tussen het kraakbeenskelet van een babyhaai en het kraakbeenskelet van een menselijke baby? [2p]

Kennen/Kunnen

• Je kunt de bouw van botweefsel en kraakbeenweefsel beschrijven.
  
• Je kunt beschrijven hoe de samenstelling van botten verandert tijdens het leven