11.2 Je lijkt op
1 / 27
Lesduur is: 60 minOnderdelen in deze les
Slide 1 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 2 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 3 - Tekstslide
Hoe zitten de eigenschappen op de chromosomen?
Een chromosoom is een lange dunne draad van DNA in de celkern. Op dit chromosoom zitten korte stukjes informatie over 1 erfelijke eigenschap dit is een gen. Dit kun je zien op het plaatje.
Genotype is de informatie die op de chromosomen staat.
Slide 4 - Tekstslide
Hier zie je een jongen met rood haar. Daarnaast zie je twee chromosomen. Op beide zitten genen, sommige genen hebben dezelfde kleur anderen verschillen. Het gen voor het rode haar is op beide chromosomen hetzelfde.
Waar in je lichaam kun je chromosomen vinden?
Slide 5 - Open vraag
Deze slide heeft geen instructies
Hoe noem je een stukje van een chromosoom met informatie over 1 erfelijke eigenschap?
Slide 6 - Open vraag
Deze slide heeft geen instructies
Slide 7 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 8 - Tekstslide
De erfelijke informatie ligt op je genen. Je krijgt er 1 van je vader en 1 van je moeder.
We gaan kijken hoe de jongen op het plaatje aan zijn rode haar kleur komt. Als je kijkt naar zijn genen zie je dat hij twee keer het gen voor rode haar kleur heeft gehad van zijn ouders.
Zijn ouders hebben geen rood jaar. Als je kijkt naar hun genen is hun genotype zwart/rood.
Door de meisose (het maken van geslachtscellen) hebben de ouders een chromosoom doorgegeven aan de jongen die een gen bevatte voor rood haar. Zo heeft de jongen dus rood haar gekregen.
Slide 9 - Tekstslide
Als iemand twee gelijke genen voor 1 erfelijke eigenschap heeft noemen we dit homozygoot dat zie je bij de twee kinderen op dit plaatje.
Heeft iemand twee verschillende eigenschappen dus een genotype zwart/rood noemen we dit hetrozygoot.
Sommige eigenschappen zijn sterker dan de andere, zo hebben de ouders in het plaatje beide een genotype van rood/zwart maar wel bruin haar. Dit komt omdat het gen voor donker haar dominant is over het rode haar. Dit rode haar is dan ressesief. Alleen als iemand 2 keer het gen heeft voor rood haar heeft hij dit ook.
Als een eigenschap zwakker is dan een andere eigenschap is het
A
Hetrozygoot
B
Homozygoot
C
Dominant
D
Recessief
Slide 10 - Quizvraag
Deze slide heeft geen instructies
Iemand met een genotype rood/donker is...
A
Hetrozygoot
B
Homozygoot
C
Dominant
D
Recessief
Slide 11 - Quizvraag
Deze slide heeft geen instructies
Iemand met een genotype rood/donker is...
A
Hetrozygoot
B
Homozygoot
C
Dominant
D
Recessief
Slide 12 - Quizvraag
Deze slide heeft geen instructies
Slide 13 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 14 - Tekstslide
Op dit plaatje zie je eerst de genotypes van de ouders voor oogkleur. De ene heeft twee keer het gen voor bruine ogen (homozygoot) en de andere twee keer het geen voor blauwe ogen (homozygoot)
Je kan zien dat de bruine ogen een dominant gen zijn omdat ze met een hoofdletter zijn geschreven. Blauwe ogen zijn met een kleine letter geschreven dus zijn ze recessief.
Slide 15 - Tekstslide
De genotypes voor de ouders schrijf je als het volgt op.
Moeder: AA
Vader: aa
Als we nu naar de dochter kijken heeft ze één gen van haar moeder gekregen waarop een A staat en 1 van haar vader waarop een a staat.
De dochter is dus Aa
De moeder bij het vorige vraag was AA dan is ze
A
Homozygoot
B
Hetrozygoot
Slide 16 - Quizvraag
Deze slide heeft geen instructies
De dochter uit het voorbeeld is Aa dan is ze..
A
Homozygoot
B
Hetrozygoot
Slide 17 - Quizvraag
Deze slide heeft geen instructies
Welke van de volgende personen is homozygoot dominant
A
aa
B
Aa
C
AA
Slide 18 - Quizvraag
Deze slide heeft geen instructies
Slide 19 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 20 - Tekstslide
Wat is de kans op een jongen of een meisje. In de vorige paragraaf hebben we het gehad over de geslachtschromosomen, hier staat de informatie voor jongens of voor meisjes op. Vrouwen zijn altijd Homozygoot voor deze chromosomen. (XX) en mannen zijn altijd XY. De zaadcellen van de man bevatten daardoor of een X of een Y chromosoom. Het is 50% kans welke de eicel bevrucht. De X is het een meisje, de Y is het een jongen.
Wie van de ouders zorgt er voor of het een jongen of een meisje wordt?
Slide 21 - Open vraag
Deze slide heeft geen instructies
Slide 22 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 23 - Tekstslide
Je begint met het opschrijven van de fenotype, hier hebben beide ouders donker haar.
Als tweede schrijf je de genen op. Dat zijn hier Aa en Aa.
Dan schrijf je alle verschillende genen op die je hebt. A en a en A en a.
De vierde is erg belangrijk, daar maak je een schema met 9 vakken.
In de bovenste twee vakken van de 2e en 3e kolom schijf je de genen die bij de man voorkomen.
In vak 2 en 3 van de onderste rij schrijf je de genen van de vrouw.
Dan ben je klaar om te gaan kijken welke nakomelingen er kunnen ontstaan.
Die komen in de nu nog lege vakjes. Steeds schrijf je op welke genen van de ouders hier bij elkaar komen.
Onder de tabel schrijf je de uitkomst. dus 1X AA 2X Aa en 1X aa
De fenotype van de kinderen weet je nu ook Donker, Donker en rood.
Slide 24 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 25 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 26 - Tekstslide
Soms zijn de ouders niet ziek maar kunnen ze wel een kind krijgen dat een erfelijke ziekte heeft. Dit is ook het geval bij taaislijmziekte, een ziekte die steeds beter te behandelen is, maar wel zorgt voor ernstig zieke kinderen.
In dit geval zijn beide ouders gezond maar zijn ze wel Hetrozygoot voor het gen van taaislijmziekte.
De eerste twee kinderen zijn AA en zijn dus niet ziek. De derde is Aa en kan het wel doorgeven, net zoals zijn ouders is hij een drager. Het laatste kind is herozygoot recessief en is wel ziek. zijn genotype is aa.
Slide 27 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
