Spelling H1 les 1 leestekens

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Lesdoel

Ik kan/weet:

• punten, komma's, puntkomma's en dubbele punten correct gebruiken.

Leestekens

Leestekens

begrijpjenogwathierstaatalsernergenseenleestekenstaat

Punt

Na een zelfstandige, mededelende zin komt een punt:

We hebben een fijne vakantie gehad. Die duurde bovendien lekker lang.

Komma

Wanneer je twee zinnen samenvoegt tot een nieuwe zin, gebruik je een komma.

De komma komt in zo’n langere zin:

– tussen twee persoonsvormen:

Als we elke dag naar het strand kunnen, hebben we een fijne vakantie.

– voor maar, doordat, nadat, omdat, terwijl, want, voordat, zodat, zodra:

We hebben een fijne vakantie gehad, omdat we elke dag naar het strand konden.

Let op: meestal komt er geen komma voor en en of.

– als je de delen van een zin niet los kunt uitspreken:

We hebben een fijne vakantie gehad, die bovendien lekker lang duurde.

Puntkomma

Als twee zelfstandige zinnen sterk met elkaar samenhangen, kun je een puntkomma gebruiken, maar een punt mag ook:

We hebben een fijne vakantie gehad; vooral de eerste weken hebben we ons goed vermaakt.

Dubbele punt

Als twee zelfstandige zinnen samenhangen, vormt de tweede zin soms een toelichting bij de eerste zin. In dat geval verbind je de zinnen met een dubbele punt:

We hebben een fijne vakantie gehad: we konden elke dag naar het strand.

Je kunt zo’n dubbele punt vervangen door een komma + want:

We hebben een fijne vakantie gehad, want we konden elke dag naar het strand.

Opdracht

blz. 34-35

We maken opdracht 1 en 2. Deze kijken we samen na.

Opdracht 1

1 De komma staat voor het woord maar.

2 Er zijn twee zelfstandige zinnen zonder sterke samenhang. Daarom wordt de eerste afgesloten met een punt.

3 De twee zelfstandige zinnen hebben wel een sterke samenhang, dus wordt de eerste afgesloten met een puntkomma.

4 Er zijn twee zelfstandige zinnen zonder sterke samenhang. Daarom wordt de eerste afgesloten met een punt.

5 De tweede zin geeft een verklaring bij de eerste; je kunt ook schrijven dak, want.

6 De eerste komma staat tussen twee persoonsvormen, de tweede voor het woord omdat.

Opdracht 2

1 Ik ga graag naar de bioscoop, terwijl mijn ouders liever naar het theater gaan.

2 Als het morgen regent, gaat de excursie naar de dierentuin niet door.

3 Jos draagt graag een pak. Verder heeft hij chique schoenen en dure horloges.

4 Daar vliegt een ooievaar. Zou die bij het nest op het dak van de kerk horen?

5 Jesse koopt vaak nieuwe cd’s, die hij meestal op internet bestelt.

6 Als piloot verdien je goed. Toch zou ik liever een andere baan hebben.

Gebiedende wijs

nieuwnederlands.digitaal.noordhoff.nl

De dubbele punt. Na een :

1. komt er een zin die een toelichting geeft op het voorafgaande
2. komt er een argumentatie om je gelijk te halen

In welke zin is de puntkomma goed gebruikt:

1. Ik moet deze week thuisblijven; want ik ben in quarantaine
2. Ik moet deze week thuisblijven; ik ben in quarantaine

Een gebiedende wijs is:

1. u-vorm
2. hele werkwoord
3. hij-vorm
4. gebod of bevel

De gebiedende wijs heeft geen onderwerp.

1. Waar
2. Niet waar

Gebiedende wijs 

... daarmee op!

1. Hout
2. Houd
3. Hou
4. Houdt

Hoe vind je zelf dat je gewerkt hebt?

1. :)
2. :|
3. :(

Huiswerk

Deze week vrij 3-9 af: 

blz. 35: maken opdr. 3

blz. 37 maken opdr. 2, 4 en 5