Spelling §5 koppelteken

• Nederlands
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 2

Spelling §5 koppelteken

Theorie

Als koppelteken gebruik je een liggend streepje: gala-avond, in- en uitvoer (invoer en uitvoer).

Je gebruikt het koppelteken

• in samenstellingen tussen klinkers die je ook samen kunt uitspreken, de zogenaamde ‘botsende klinkers’, zoals aa, oe, ui:

– diploma-uitreiking, corona-angst, commando-eenheid (maar: informatieavond, rijexamen)

bij letters, cijfers, andere tekens, afkortingen en sint of Sint:

– tv-zender, X-as, 4-jarig (maar als je een afkorting zonder hoofdletters als woord uitspreekt, komt er geen koppelteken: pincode, simkaart)

• bij aardrijkskundige namen of woorden die daarvan afgeleid zijn:
  

– ’s-Hertogenbosch, Zuid-Beveland, Noord-Ierland, Zuid-Amerikaan

Theorie

Als koppelteken gebruik je een liggend streepje: gala-avond, in- en uitvoer (invoer en uitvoer).

Je gebruikt het koppelteken

• in woorden met de voorvoegsels bijna-, collega-, ex-, interim-, leerling-, niet-, non-, oud-:– bijna-botsing, niet-bewoner, oud-voetballer
• in samenstellingen van twee gelijkwaardige woorden: – minister-president, rooms-katholiek

Let op: Ook in woorden die géén samenstelling zijn, kunnen twee klinkers naast elkaar verwarrend zijn als ze bij verschillende lettergrepen horen. Dan gebruik je een trema om te voorkomen dat het woord verkeerd wordt uitgesproken: twee puntjes boven een letter. Bijvoorbeeld: aloë vera, echoën, geüpload, beëindigen, maar beangstigen. De regel is dus: samenstelling → koppelteken, geen samenstelling → trema. 

waarom gebruik je een koppelteken in de woorden?
milieu-inspectie

1. klinkerbotsing
2. eerste deel is een letter, cijfer, teken of afkorting
3. Eerste deel is een bijzonder voorvoegsel, zoals bijna-, leerling- of oud-
4. Twee gelijkwaardige woorden

waarom gebruik je een koppelteken in de woorden?
$-teken

1. klinkerbotsing
2. eerste deel is een letter, cijfer, teken of afkorting
3. Eerste deel is een bijzonder voorvoegsel, zoals bijna-, leerling- of oud-
4. Twee gelijkwaardige woorden

waarom gebruik je een koppelteken in de woorden?
chocola-allergie

1. klinkerbotsing
2. eerste deel is een letter, cijfer, teken of afkorting
3. Eerste deel is een bijzonder voorvoegsel, zoals bijna-, leerling- of oud-
4. Twee gelijkwaardige woorden

waarom gebruik je een koppelteken in de woorden?
wc-borstel

1. klinkerbotsing
2. eerste deel is een letter, cijfer, teken of afkorting
3. Eerste deel is een bijzonder voorvoegsel, zoals bijna-, leerling- of oud-
4. Twee gelijkwaardige woorden

waarom gebruik je een koppelteken in de woorden?
B-film

1. klinkerbotsing
2. eerste deel is een letter, cijfer, teken of afkorting
3. Eerste deel is een bijzonder voorvoegsel, zoals bijna-, leerling- of oud-
4. Twee gelijkwaardige woorden

waarom gebruik je een koppelteken in de woorden?
hotel-restaurant

1. klinkerbotsing
2. eerste deel is een letter, cijfer, teken of afkorting
3. Eerste deel is een bijzonder voorvoegsel, zoals bijna-, leerling- of oud-
4. Twee gelijkwaardige woorden

waarom gebruik je een koppelteken in de woorden?
route-informatie

1. klinkerbotsing
2. eerste deel is een letter, cijfer, teken of afkorting
3. Eerste deel is een bijzonder voorvoegsel, zoals bijna-, leerling- of oud-
4. Twee gelijkwaardige woorden

waarom gebruik je een koppelteken in de woorden?
collega-vakkenvuller

1. klinkerbotsing
2. eerste deel is een letter, cijfer, teken of afkorting
3. Eerste deel is een bijzonder voorvoegsel, zoals bijna-, leerling- of oud-
4. Twee gelijkwaardige woorden

waarom gebruik je een koppelteken in de woorden?
schilder-beeldhouwer

1. klinkerbotsing
2. eerste deel is een letter, cijfer, teken of afkorting
3. Eerste deel is een bijzonder voorvoegsel, zoals bijna-, leerling- of oud-
4. Twee gelijkwaardige woorden

waarom gebruik je een koppelteken in de woorden?
zwart-wit

1. klinkerbotsing
2. eerste deel is een letter, cijfer, teken of afkorting
3. Eerste deel is een bijzonder voorvoegsel, zoals bijna-, leerling- of oud-
4. Twee gelijkwaardige woorden

Botsen de klinkers aan het eind van het eerste woord en aan het begin van het tweede woord? Kies: klinkerbotsing of geen klinkerbotsing.

cadeau + idee

1. klinkerbotsing
2. geen klinkerbotsing

Botsen de klinkers aan het eind van het eerste woord en aan het begin van het tweede woord? Kies: klinkerbotsing of geen klinkerbotsing.

bounty + eiland

1. klinkerbotsing
2. geen klinkerbotsing

Neem de woorden over en gebruik een koppelteken of trema waar dat moet.
zijingang

Neem de woorden over en gebruik een koppelteken of trema waar dat moet.
zeeegel

Neem de woorden over en gebruik een koppelteken of trema waar dat moet.
geoefend

Neem de woorden over en gebruik een koppelteken of trema waar dat moet.
babyafdeling

Sommige woorden zijn los geschreven, terwijl ze aan elkaar geschreven moeten worden. Schrijf de zinnen over en gebruik een koppelteken of trema waar dat moet.
Wat is het doel van deze 2 wekelijkse tv reclame?

Sommige woorden zijn los geschreven, terwijl ze aan elkaar geschreven moeten worden. Schrijf de zinnen over en gebruik een koppelteken of trema waar dat moet.
Op de collecte bus voor de dieren bescherming staat het CBF keurmerk.

Sommige woorden zijn los geschreven, terwijl ze aan elkaar geschreven moeten worden. Schrijf de zinnen over en gebruik een koppelteken of trema waar dat moet.
De garage eigenaar verkoopt ook BMW motoren en motor helmen.

Sommige woorden zijn los geschreven, terwijl ze aan elkaar geschreven moeten worden. Schrijf de zinnen over en gebruik een koppelteken of trema waar dat moet.
De ex wielrenner is ge emigreerd naar Zuid Spanje.

Sommige woorden zijn los geschreven, terwijl ze aan elkaar geschreven moeten worden. Schrijf de zinnen over en gebruik een koppelteken of trema waar dat moet.
Hoe spreek je het @ teken in een mail adres eigenlijk uit?