5.1 Het ademhalingsstelsel van de mens

• Biologie
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

Thema 5 GASWISSELING

Thema 5 - Gaswisseling

5.1 - Het ademhalingsstelsel van de mens (2 lessen)

5.2 - Inademen en uitademen (1 les)

5.3 - Aandoeningen aan longen en luchtwegen (1 les)

5.4 - Gaswisseling bij dieren (1 les)

5.1   Deze les leer je over...

• Het ademhalingsstelsel met functies en kernmerken.
  
  
• De verschillen tussen ingeademde en uitgeademde lucht.
  

Gaswisseling

Opnemen van zuurstof,

afgeven van koolstofdioxide

Gebeurt in het ademhalings-

stelsel

Ademen door neus of mond

OPBOUW VAN DE LUCHTWEG

• Neusholte
• Keelholte met strottenhoofd
• Luchtpijp
• Grote luchtpijptakken = bronchiën
• Longen
• Kleinere luchtpijptakjes
• Longtrechtertjes met longblaasjes 

Waarom is neusademhaling beter
dan mondademhaling?

1. Er gaat meer lucht naar je longen.
2. Het maakt de lucht droog.
3. De lucht wordt verkoeld.
4. De lucht wordt gekeurd (je kunt het ruiken).

Neusholte en mondholte

Neusademhaling is beter omdat:

1. Neusslijmvlies (bloedvaatjes) verwarmt de lucht
2. Trilharen en slijmproducerende cellen filtert; voorkomen dat stofdeeltjes en ziekteverwekkers niet in de longen komen.
3. Slijmproducerende cellen maken de lucht  vochtig.
4. Lucht wordt gekeurd door reukzintuigcellen.

Luchtpijp en bronchiën

Keelholte en strottenhoofd

In de keelholte zitten de huig en het strottenklepje.

De huig: sluit de neusholte af als je voedsel inslikt. 

De strottenklep: sluit de luchtpijp af.

In het strottenhoofd zitten de stembanden.

Keelholte

Luchtpijp

De luchtpijp is een holle buis die aansluit op het strottenhoofd.

Kraakbeenringen: zorgen voor de stevigheid van de luchtpijp.

De luchtpijp is bedekt met slijmvlies.

Bronchiën 

De luchtpijp splitst zich in 2 takken: de bronchiën.

Ze vertakken zich in steeds kleinere luchtpijptakjes en eindigen in longblaasjes.

Ook de wanden van de bronchiën 

en longblaasjes zijn bedekt met slijmvlies.

Onderdeel ademhalingsstelsel	Aanwezigheid slijmvlies	Aanwezigheid kraakbeenringen
Neusholte	JA	NEE
Luchtpijp	JA	JA
Bronchiën	JA	JA
Luchtpijptakjes	JA	NEE
Longblaasjes	JA	NEE

De luchtpijp vertakt zich in...

1. bronchiën
2. longblaasjes
3. luchtpijpvaten
4. luchtpijptakjes

Bij welke van onderstaande delen van het ademhalingsstelsel wordt de wand beschermt door kraakbeen?

1. Luchtpijp
2. Longblaasjes
3. Luchtpijp én bronchiën
4. Luchtpijp en luchtpijptakjes

Welke van onderstaande delen van het ademhalingsstelsel is/zijn bedekt met een laagje slijmvlies?

1. Luchtpijp
2. Bronchiën en longblaasjes
3. Luchtpijp én bronchiën
4. Luchtpijp, bronchiën, luchtpijptakjes en longblaasjes

Longblaasjes

Het einde van de bronchiën

Zuurstof wordt opgenomen in het bloed

Koolstofdioxide wordt afgegeven aan de lucht

0

Welke bewering is juist?

1. luchtpijptakjes zijn, in tegenstelling tot bloedvaten in de longen, sterk vertakt
2. luchtpijptakjes zijn, in tegenstelling tot bloedvaten in de longen, sterk vertakt
3. bloedvaten in de longen en de luchtpijptakjes zijn beide sterk vertakt
4. bloedvaten in de longen en de luchtpijptakjes zijn beide niet vertakt

Longblaasjes

Aan het einde van de vertakkingen zitten de longblaasjes

Die zijn zo klein dat je ze alleen met 

een microscoop kunt zien!

Longen zitten vol met longblaasjes

- OPPERVLAKTEVERGROTING

(des te meer longblaasjes, 

des te meer zuurstof je kunt opnemen)

Om de longblaasjes liggen bloedvaten.

- O2 gaat het bloed in (rood)- CO2 gaat het bloed uit (blauw)

Longblaasjes

Totaal oppervlak:
70-100m2

Uitwisseling gassen

Samenstelling van lucht

In de longblaasjes vindt gaswisseling plaats. Gaswisseling is....

1. Koolstofdioxide in je bloed en zuurstof eruit
2. De verbranding van zuurstof en het ontstaan van koolstofdioxide
3. Het wisselen van rode en witte bloedcellen
4. Zuurstof in je bloed en koolstofdioxide uit je bloed

HUISWERK

Bestudeer 5.1 en maak

opdracht 1 t/m 8

Nu maken!

Over 15 min gaan we klassikaal nakijken.