M1 Taal les 2 zelfstandige werkwoorden en hulpwerkwoorden

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 1

Doelen taalles

Jullie kunnen aan het einde van de les:

Uitleggen wat zelfstandige werkwoorden zijn en deze in een zin benoemen.

Uitleggen wat hulpwerkwoorden zijn en deze in een zin benoemen.

Zelfstandig werkwoord (zww)

Een zelfstandig werkwoord (zww) 

kan in z'n eentje - zelfstandig dus - in een zin staan.

Het zww geeft de belangrijkste handeling weer.

• De geit eet.
  
• De koe leeft.
  
• De hond rent.
  
• De kat bijt.
  

Hulpwerkwoord (hww)

Soms wordt het zelfstandig werkwoord een handje geholpen door een ander werkwoord. Er staan dan minstens twee werkwoorden in de zin.

Zo'n werkwoord heet een hulpwerkwoord (hww). 

Het hulpwerkwoord kun je weglaten.

Hulpwerkwoorden

De geit heeft gegeten> De geit eet.

heeft= hww (maakt duidelijk dat de geit klaar is.)
gegeten= zww (maakt de handeling duidelijk.

  

De koe zal niet lang meer leven> de koe leeft niet meer lang.

zal = hww  (vertelt iets over de toekomst.)

leven= zww (maakt de handeling duidelijk)

Hulpwerkwoorden

De hond wil rennen> de hond rent.

wil= hww (vertelt iets extra's.)

rennen= zww
 

De kat wordt gebeten. De kat bijt.

wordt= hww (vertelt dat de kat niet zelf bijt)

gebeten= zww (geeft de handeling weer)

Patroon

De hond wil niet worden gebeten.

Welk werkwoord maakt de handeling duidelijk?

Hoe noem je dat werkwoord (hww of zww)?

Waar staat dit werkwoord in vergelijking met de andere werkwoorden?

Zelfstandig werkwoord of hulpwerkwoord?

Ik word bekeken
bekeken = .....

1. zelfstandig werkwoord
2. hulpwerkwoord

Ineke gaat naar de stad.

gaat = ?

1. zelfstandig werkwoord
2. hulpwerkwoord

Wat is het zelfstandige werkwoord van de zin:
Els wil graag een keer gaan bungeejumpen.

Wat is het zelfstandige werkwoord van de zin:
Had je mijn fietssleutel niet beter in je portemonnee kunnen bewaren?

Zij zou wel een nieuwe jas willen kopen

zou

willen

kopen

hulpwerkwoord

zelfstandig werkwoord

hulpwerkwoord

Hij wil vandaag in zijn dagboek schrijven. 

wil

schrijven

hulpwerkwoord

zelfstandig werkwoord

Hij moet die opdracht maken. 

moet

maken

hulpwerkwoord

zelfstandig werkwoord

Hij vindt die opdracht niet moeilijk. 

vindt

hulpwerkwoord

zelfstandig werkwoord

zelfstandig werkwoord of hulpwerkwoord?

Ik heb gegeten
heb = .....

1. zelfstandig werkwoord
2. hulpwerkwoord

Ik heb een katje altijd al willen kopen.

Wat zijn de hulpwerkwoorden?

1. heb
2. heb, willen
3. kopen
4. heb, willen, kopen

Er staat altijd een hulpwerkwoord in de zin.

1. waar
2. niet waar

Maak een zin met één
hulpwerkwoord en
een zelfstandig werkwoord.

Na deze les, 

wil ik...

de uitleg nog 1 keer horen

meer voorbeelden krijgen

meer oefeningen maken

de leerstof thuis nog even bekijken

overgaan naar nieuwe leerstof