3.3 Chili brandt

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1-6

3.3 Chili brandt

Weekplanner

Week 1	Week 2	Week 3	Week 4	Week 5	Week 6	Week 7
H3 §1	H3 §1 en 2	H3 §2	SO	H3 §3	H3 §4	Eindtoets

Lesdoelen

(2) beschrijven waarom Chili regelmatig getroffen wordt door zware aardbevingen;

Lesdoelen

(3) uitleggen waarom er veel actieve vulkanen in Chili zijn;

Lesdoelen

Lesdoelen

(4) Kenmerken over de verstedelijking van Zuid-Amerika benoemen;

Lesdoelen

Lesdoelen

Lesdoelen

(1) verklaren welke klimaten waar in Chili voorkomen;

Weekplanner

Week 1	Week 2	Week 3	Week 4	Week 5	Week 6	Week 7
H3 §1	H3 §1 en 2	H3 §2	SO	H3 §3	SO	PO; Nederland 2050/ klimaatverandering

Lesdoelen

(2) beschrijven waarom Chili regelmatig getroffen wordt door zware aardbevingen;

Lesdoelen

(3) uitleggen waarom er veel actieve vulkanen in Chili zijn;

Lesdoelen

Lesdoelen

(4) Kenmerken over de verstedelijking van Zuid-Amerika benoemen;

Lesdoelen

Lesdoelen

Lesdoelen

(1) verklaren welke klimaten waar in Chili voorkomen;

Lesdoel(en)

Aan het einde van de les kan je:

(3) uitleggen waarom er veel actieve vulkanen in
      Chili voorkomen;

Benodigde voorkennis 

Je weet wat platentektoniek is;
Je weet waarom aardplaten bewegen;
Je weet hoe aardplaten bewegen;
Je weet hoe basalt en graniet ontstaan;

B99

B101

B100

B111

Vulkaan 

Wat zie je?

Waar komt dit voor?

Waarom komt dit hier voor?

Is dit gewenst?

Komt dit overal zo voor? 

Beschrijving van de openingsfoto

Voorkennis test

I. Teken de opbouw van de aarde

II. Teken convectiestromen

Uittesten hoe witeboard.fi werkt

Aardplaten

Platentektoniek bij Chili

1 De Nazcaplaat duikt onder de 

   Zuid-Amerikaanse plaat.

2 De Antarctische plaat duikt onder de

    Zuid-Amerikaanse plaat.

3 De Nazcaplaat en de Antarctische plaat      drijven uit elkaar.

4 De nieuwe aardkorst krijgt geen tijd om     oud te worden, want die schuift al snel       onder de Zuid-Amerikaanse plaat.

Soorten vulkanen

Explosieve uitbarsting

bijv. een stratovulkaan

Effusieve uitbarsting

bijv. een schildvulkaan

Bij divergentie en hotspots 

Bij subductie

Ontstaanswijze 4 soorten vulkanen

1. lege magmakamer waardoor vulkaan instort.

2. zeer explosieve uitbarsting blaast deel vulkaan weg.

Subductie

Convergente plaatbeweging

• Stratovulkanen
• Explosief vulkanisme
• Gebergtevorming
• Trog
• Aardbevingen

Vulkanisme bij convergentie

Explosieve vulkanen

• Stratovulkaan  
• Explosief
• Stolling in de kraterpijp
• Pyroclastische stroom 

Stratovulkaan

• Bij convergente breuken
• Taai lava
• Explosieve uitbarsting
• Steile helling

Effusief vulkanisme

Effusief vulkanisme (= eruptietype) ontstaat bij een hotspots en divergente plaatbewegingen.

Vulkaanvormen: 
Spleetvulkaan, schildvulkaan

Vulkanisme bij divergentie

Twee oceanische platen:

Mid-oceanische rug

Magma stroomt hier naar buiten en vormt nieuwe oceanische korst (basalt)

Effusief uitbarsting - spleeteruptie

Spleetvulkanen zie je bij een divergente plaatsbeweging.  Door de scheur die ontstaat kan de lava zich makkelijk door de spleet verspreiden.

De magma/lava die je ziet bij spleetvulkanen is dun/vloeibaar. Dit stroomt rustig uit de vulkaan.

Spleetvulkanen

spleetvulkaan

- Twee platen die uit elkaar gaan 

-Magma langzaam omhoog

- Bijvoorbeeld in de Atlantische oceaan

 

• Ontstaat door: divergentie & hotspots
• De uitbarstingen van deze vulkaan zijn effusief
• Het magma is dun en is dus makkelijker vloeibaar
• Bij een uitbarsting stroomt lava over een groot gebied uit
• Er worden flauwe hellingen gevormd

Schildvulkanen

Vulkanen

Vulkanisme komt voor op alle plekken waar magma aan het oppervlak kan komen door breuken/scheuren (mid-oceanische ruggen, subductie) + hotspots

Explosief of effusief?

Een vulkaanuitbarsting kan explosief of effusief zijn (eruptietype). Explosief wil zeggen dat de uitbarstig hevig is, met veel kracht. Dit komt voor bij subductiezones.

Effusief wil zeggen dat de uitbarsting rustig is, dat de lava rustig uit de vulkaan stroomt. Effusief komt voor bij divergentie en hotspots.

Vulkanisme bij hotspots

Hotspot

• Niet aan de plaatranden, maar boven een mantelpluim
• Plekken op de aarde waar dit is: Chili: Juan-Fernandez-eilanden  en Hawaï 

Waar vind je de hotspots

Juan-Fernández eilanden 

• Archipel 
• Vulkanische eilanden 
• Mantel pluimen 
• Hotspot 
• Schildvulkaan 
• Effusief 

Juan-Fernández eilanden 

Wat zie je?

Waar komt dit voor?

Waarom komt dit hier voor?

Is dit gewenst?

Komt dit overal zo voor? 

Caldeira

Wat zie je?

Waar komt dit voor?

Waarom komt dit hier voor?

Is dit gewenst?

Komt dit overal zo voor? 

Vulkanisme door ?

Caldera

Werkvorm: Picture prompt

Wat hebben de onderstaande afbeeldingen te maken hebben met het onderwerp: platentektoniek

Afbeelding 1:

blabal

Afbeelding 2:

blabla

Afbeelding 3:

blabla

Afbeelding 4:

blabla

 De gesteentekringloop

 Endogene en Exogene processen

Gesteente groepen

1. Stollingsgesteente
2. Sedimentgesteente
3. Metamorf gesteente

Ontstaan

Sedimentgesteente:

• Sediment wordt afgezet door de rivier
• Sediment plakt onder druk aan elkaar
• Druk van bovenliggende sedimentpakketen

Ontstaan

Stollingsgesteente:

• Magma/lava stolt 
• Basalt buiten de vulkaan
• Graniet binnen in de aardkorst

Uiterlijke kenmerken

Stollingsgesteente:

• Geen gelaagdheid
• Geen fossielen
• Mineralen zijn zichtbaar als aparte kristallen

Voorbeeld: 

Ontstaan

Metamorf gesteente:

• Onder hoge druk en/of hoge temperatuur verandert gesteente van samenstelling

Uiterlijke kenmerken

Metamorf gesteente:

• Helemaal gekristalliseerd
• Geen holtes of barsten
• Geen fossielen

Voorbeeld: 

Klei

Schalie

Schist

Leisteen

Gesteentekringloop

1. van gebergte tot sediment tot gebergte
2. van magma tot basalt tot magma

Afsluitende foto

Wat zie je?

Waar komt dit voor?

Waarom komt dit hier voor?

Is dit gewenst?

Komt dit overal zo voor? 

Schildvulkaan de Mauna Loa.

Zelfstandig lezen 

en verwerken

Leerboek
Verdieping

Verdiepend artikel

https://www.nationalgeographic.nl/geschiedenis-en-cultuur/2020/01/wat-de-wereld-kwijt-kan-raken-een-conflict-met-iran

Samenvatting 3.3   herhaling

Woordenboek

Vul je persoonlijke woordenboek aan met de 

woorden die je nog niet kent:

stollingsgesteente

aardmantel

convectiestroom

explosief / effusief

mantelpluim

subductie

hotspot

schilvulkaan

stratovulkaan

caldera

Actualiteit

Huiswerk

Leerboek	lezen
Filmpje	Birth of an Island
Nakijken	via Learnbeat
Huiswerk	Huiswerk opdrachten - H3 §3

Artikel:

link

Documentaire:

link

Quizlet:

link

Mini SO 3.3

R	2p	Benoem drie verschillende soorten vulkanen;
T1	3p	Gebruik de bron. Leg in drie stappen uit waarom er in Chili actieve vulkanen voorkomen.
T2	3p	Gebruik de bron. Beschrijf wat je ziet en hoe dit is ontstaan.
I	2p	Gebruik de bron. (1p) Wat voor type uitbarsting is zichtbaar in de bron? (2p) Verklaar hoe zo'n uitbarsting het klimaat kan beïnvloeden.

Houdt PTD aan

Quizlet bespreking

Kernbegrippen Quizlet	Verdiepende vragen
hotspot stratovulkaan schildvulkaan caldera explosief effusief	Wat betekent het begrip? Kan je er een zin mee maken? Kan je het begrip tekenen?

Exit Ticket
Hoe goed heb je de les begrepen?

😒🙁😐🙂😃