paragraaf 1.1 Planeet aarde cos

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Lesdoelen

- Je weet hoe het zonnestelsel is opgebouwd. 

-Je weet hoe de ouderdom van de aarde wordt gemeten.

- Je weet hoe een geologische tijdtabel is opgebouwd.

-Je kunt de verschillende onderdelen waaruit de aarde is opgebouwd benoemen.

-Je kunt twee typen aardkorst en hun eigenschappen benoemen.

de zon

de aarde= doperwt

Het zonnestelsel

www.deingenieur.nl

Geologische tijdschaal

- 4,6 miljard jaar oud

- oudtse tijd onder, jongste tijd boven

- duur tijdvak o.b.v. kenmerkende planten en dieren of gesteente

GB 55: 238 E en F

AL 216

In welke geologische periode leven wij nu? In welk tijdvak?

Kaartblz 238 (GB 55e) absolute ouderdom van de aarde. Wij leven nu in periode: Kwartair, tijdvak: Holoceen

Ouderdomsbepaling

Bij relatieve ouderdomsbepaling kijk je naar de volgorde van gebeurtenissen t.o.v. elkaar. 

Bij de absolute ouderdomsbepaling wordt vastgesteld hoeveel jaar oud iets is.

Dit kan d.m.v radio-activiteitsverval

4a: Scandinavië is het oudst

4b. Hooggebergte (jong) zijn later dan het Precambrium gevormd, namelijk Alpine plooiingsfase grens Krijt/Tertiair.

Opbouw aarde

https:

Aardkorst

De aardkorst bestaat, globaal bekeken, uit 2 soorten korst. De eerste soort is graniet. Dit is ontstaan nadat magma heel langzaam kon afkoelen. De tweede soort is basalt. Basalt is veel sneller afgekoeld. Continenten bestaan voor een groot deel uit graniet, wat een stuk lichter is dan basalt. Dit noemen we dus de continentale korst. Basalt is een stuk zwaarder en vormt voornamelijk de oceanische korst. Het is erg belangrijk om te onthouden dat basalt (oceaan) zwaarder is dan graniet (continent).

Omdat graniet langzamer kon afkoelen konden er grote kristallen gevormd worden. Deze steen wordt vaak gebruikt als aanrecht in keukens, omdat het behalve mooi, ook erg sterk is.

Basalt is niet een erg mooi gesteente, maar wel erg hard en sterk. Het werd vooral vroeger gemaakt om dijken te verstevigen.

Lithosfeer

( vast gesteente)

• 100-150 km dik
• aardkorst en bovenste deel mantel
• oceanische korst en continentale korst
• drijft op asthenosfeer

Asthenosfeer

(plastisch)

• onderdeel mantel
• hoge temperatuur
• plastisch
• 100-500 km diep

W5

W7 opgave 7

Seismologie

Seismograaf-Seismogram-Seismoloog

P-golven=ze bewegen door het binnenste van de aarde. Ze hebben een snelheid van ongeveer 6 kilometer per seconde.

S-golven= ze bewegen alleen door plastische materialen.  Ze hebben een snelheid van ongeveer 3,5 kilometer per seconde