H7 Handel, blok 1

• Mens & Maatschappij
• Middelbare school
• vmbo k, g, t
• Leerjaar 2

THEMA 7 - HANDEL

Blok 1 Centrum van de wereldhandel

Leerdoelen opdracht 1 t/m 7

Je kunt uitleggen hoe de bevolking van een land verandert door geboorte, sterfte en migratie.

Je kunt beschrijven hoe de Republiek werd bestuurd.

Je kunt factoren noemen die ervoor zorgden dat de economie in de Republiek opleefde.

Wat vinden jullie ervan dat Nederland aan slavenhandel heeft gedaan?

Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden

Hoe zat het ook alweer...

Spaanse koning Filips II...,

Willem van Oranje...,

80 jarige oorlog...

De noordelijke Nederlanden wilden nooit meer een koning!

Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden

Het gaat alleen niet zo goed met de republiek na de oorlog...

De Republiek werd bestuurd door regenten.

Wat zijn dat eigenlijk?

video t/m 1:23

Herstelden handelsverbindingen

Sociale bevolkingsgroei

Haven van Antwerpen en Gent worden geblokkeerd. Alle schepen gaan nu naar Zeeland en Holland.

Bevolkingsaantal in Zeeland en Holland groeit omdat mensen verhuizen.

Leerdoelen opdracht 9 t/m 11

Je kunt uitleggen dat migranten belangrijk zijn voor Nederland.

Je kunt uitleggen wanneer migranten gemakkelijk in de samenleving worden opgenomen.

(1) Eind middeleeuwen

Spaanse en Portugese joden:

werden vervolgd in eigen land

(2) De Opstand

Protestanten uit de zuidelijke Nederlanden en Frankrijk

(3) Blokkades Belgische havens

Migranten uit Gent, Antwerpen en Brugge

Vertrekoverschot

Als uit een gebied meer mensen vertrekken dan zich in dat gebied vestigen.

Middelburg werd 3x zo groot!

Amsterdam en Leiden 2x zo groot!

Vestigingsoverschot

Als zich in een gebied meer mensen vestigen dan er uit dat gebied vertrekken.

De groei van de bevolking van Amsterdam en Antwerpen in de zestiende en zeventiende eeuw.

Republiek

Migranten integreerden snel!

Anderen beroepen:

industrie

handelsproducten zoals wol en tabak

Arbeidsmigrant

Vluchteling

Leerdoelen opdracht 13 t/m 19

Je kunt redenen noemen waarom de VOC werd opgericht.

Je kunt vertellen waarop de VOC een monopolie had.

Handel?

Veel kooplieden in de Republiek wilden graag handelen met Azië. Ze richtten daarom handelsondernemingen op: compagnieën. Al snel werd de concurrentie zo groot dat de kooplieden steeds minder verdienden en gingen samenwerken. In 1602 werd daarom de Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC) opgericht. De VOC kreeg het alleenrecht op de handel in specerijen. Dat heet een monopolie.

1602 VOC opgericht

Monopolie op handel in specerijen

+

oorlog voeren/forten bouwen

Aandelen?

Iedereen kon een stukje van de VOC bezitten, want iemand kon voor een klein of een groot bedrag aandelen kopen. Als de VOC winst maakte, kregen de mensen met aandelen een deel van de winst. Er zijn nog altijd bedrijven met aandelen zoals KPN, Ajax en PostNL.

Noem een voorbeeld van een specerij/kruiden.

Hoe ging de handel dan?

De VOC wilde de enige zijn die kon handelen in bepaalde specerijen. Daarom sloot de VOC contracten met plaatselijke heersers. Daarin werd afgesproken dat de bevolking bepaalde producten alleen aan de VOC mocht verkopen. In ruil bood de VOC militaire steun aan de heersers.

Op de Banda-eilanden had dit grote gevolgen voor de bevolking. Rond 1600 kwam de nootmuskaatboom bijna alleen op die eilanden voor. De VOC had met de dorpshoofden afgesproken dat zij de nootmuskaat alleen aan de VOC zouden leveren. Toen de Bandanezen hun specerijen ook aan de Engelsen en Portugezen verkochten, sloeg de VOC hard toe. In 1621 veroverde VOC-bestuurder Jan Pieterszoon Coen de Banda-eilanden. Van de 15.000 eilandbewoners overleefden er maar 600 mensen de aanval. Het uitmoorden van de bevolking heet genocide (je zegt: genosiede). Alle nootmuskaatbomen op andere eilanden werden omgehakt.

Op de Banda-eilanden had dit grote gevolgen voor de bevolking. Rond 1600 kwam de nootmuskaatboom bijna alleen op die eilanden voor. De VOC had met de dorpshoofden afgesproken dat zij de nootmuskaat alleen aan de VOC zouden leveren. Toen de Bandanezen hun specerijen ook aan de Engelsen en Portugezen verkochten, sloeg de VOC hard toe. In 1621 veroverde VOC-bestuurder Jan Pieterszoon Coen de Banda-eilanden. Van de 15.000 eilandbewoners overleefden er maar 600 mensen de aanval. Het uitmoorden van de bevolking heet genocide (je zegt: genosiede). Alle nootmuskaatbomen op andere eilanden werden omgehakt.

1621

Jan Pieterszoon Coen

GENOCIDE

15.000 inwoners: 600 overleefden

Tekst

Overheersing van een kolonie door een land.

Als iemand een klein 'deel' van een bedrijf kan kopen

Moord op een bevolkingsgroep

Alleenrecht op de handel

Plantaardige stoffen met een bijzondere smaak.

Genocide

Aandeel

Specerijen

kolonialisme.

Monopolie

Waarom werd de VOC opgericht?

1. Er was teveel concurrentie onderling
2. De specerijen brachten niet genoeg geld op.
3. Er was te weinig concurrentie onderling
4. De prijzen van specerijen waren te hoog

Welke uitspraak over de handel van de VOC is niet waar?

1. De VOC kocht specerijen in Oost-Indië en bracht die naar Amsterdam.
2. De VOC gebruikte ook geweld om haar handel te verdedigen.
3. De VOC had een contract gesloten met de dorpshoofden van de Banda-eilanden, dat zij alleen specerijen aan de VOC zouden verkopen.
4. De VOC werkte samen met de Engelsen en Portugezen om Oost-Indië te controleren.

Zet de gebeurtenissen in de juiste volgorde. Begin met de oudste gebeurtenis.

1

2

3

4

5

Er varen handelsschepen naar de havens van Zeeland en Holland.

De rijke kooplieden laten dure herenhuizen bouwen en geven veel geld uit aan schilderkunst.

Veel rijke Vlaamse kooplieden en geschoolde arbeidskrachten trekken naar Holland en Zeeland.

Regenten laten in 1585 de Vlaamse havens van Antwerpen en Gent blokkeren.

De economie in de Republiek groeit sterk.

Maak de zin af. Wat is sociale bevolkingsgroei? De bevolking groeit doordat …

1. er meer mensen naar een land verhuizen dan er uit dat land vertrekken.
2. er meer mensen uit een land vertrekken dan er naar dat land verhuizen.
3. er meer mensen in een land geboren worden dan er in dat land sterven.
4. er meer mensen in een land sterven dan er in dat land worden geboren.

In welke zin is de natuurlijke bevolkingsgroei negatief?

1. Veel mensen emigreren, en daardoor krimpt de bevolking.
2. Veel mensen worden geboren, en daardoor groeit de bevolking.
3. Veel mensen sterven, en daardoor krimpt de bevolking.
4. Veel mensen migreren, en daardoor groeit de bevolking.

Wie is een arbeidsmigrant? Er zijn meerdere antwoorden juist.

Een Syriër die in 2019 naar Nederland vluchtte.

Een Spaanse Jood die om zijn geloof werd vervolgd.

Een Poolse bouwvakker die werk heeft in Amsterdam.

Een Franse hugenoot die in Nederland veiligheid vond.

Een Vlaamse koopman die zich in Zeeland vestigde.

Een Marokkaan die in 1960 naar Nederland kwam.

Schrijf 3 dingen op die je in dit Blok hebt geleerd

Stel 1 vraag over iets dat je nog niet zo goed hebt begrepen