Les 1 - H10.1 - man en vrouw

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

Hoofdstuk 10 - Voortplanting

Beste leerlingen uit klas 3, vandaag beginnen jullie aan het hoofdstuk voortplanting. 

Meneer Huijgen en ik gaan hier natuurlijk nog leuke opdrachten aan toevoegen, maar er moet ook uit het boek gewerkt worden. 

Nu denk je misschien: Maar dat hoofdstuk staat niet in het boek!

Dat klopt. Het is een hoofdstuk uit het klas 4 boek (wat trouwens ook in je eindexamen zit!) dat we in klas 3 doen. Omdat het leuk is én zodat we volgend jaar meer tijd hebben om jullie examens voor te bereiden!

(Ook leuk, examentraining!)

We hebben wel kopiën van het hoofdstuk voor jullie. Op school. 

Maar aangezien ik nu toch niet op vakantie mag, hoeven jullie niet langs school te fietsen, maar heb ik de teksten en vragen voor jullie in LessonUp gezet!

Maak de opdrachten serieus, wat je bij dit hoofdstuk invult in LessonUp telt ook mee voor je 'schriftcijfer'!

Succes met de opdrachten!

De inhoud

Dit hoofdstuk bestaat uit 5 paragrafen:

10.1 - Man en vrouw

10.2 - Zwanger en bevallen

10.3 - Opgroeien

10.4 - Voortplanting met bloemen

10.5 - Voortplanting zonder bevruchting

Handelingsdeel

Schrijf tijdens de lessen op een los blaadje steeds de onderstreepte begrippen op, met de betekenis erbij. Na de laatste les moet je dit inleveren.

Je mag deze begrippenlijst typen, of met de hand schrijven (en dan een foto opsturen).

Les 1 - Man en vrouw

Vandaag beginnen jullie met paragraaf 1: Man en vrouw.

Net als in de vorige hoofdstukken begint ieder stukje tekst met een vraag, die in de tekst wordt beantwoord. Die vragen (en natuurlijk de antwoorden erop!) zijn ook nu de belangrijkste onderdelen van de tekst.

De belangrijkste begrippen (die ook zeker in de toets komen) zijn onderstreept. Dit zijn ook de begrippen die je voor je handelingsdeel moet opschrijven!

Wat zijn geslachtskenmerken?

Meestal kun je aan het uiterlijk zien of iemand een man of een vrouw is. De kenmerken waaraan je kunt herkennen of iemand een man of een vrouw is, heten geslachtskenmerken. 

De primaire geslachtskenmerken zijn vanaf de geboorte aanwezig: bij de jongens de balzak en de penis, bij de meisjes de schaamlippen. Tot de puberteit lijken jongens en meisjes nog veel op elkaar. 

Tijdens de puberteit verandert je lichaam. De kenmerken die dan ontstaan, heten secundaire geslachtskenmerken. Sommige ontstaan zowel bij jongens als meisjes, andere ontstaan alleen bij jongens of bij meisjes. De secundaire gelachtskenmerken ontstaan in de puberteit onder invloed van geslachtshormonen. In paragraaf 10.3 leer je daar meer over. 

Veranderingen in de puberteit

In de puberteit worden jongens en meisjes vruchtbaar. Als je vruchtbaar bent zijn in je lichaam geslachtscellen ontstaan voor de voortplanting. Je noemt de geslachtscellen ook wel voortplantingscellen. Mannen maken zaadcellen en vrouwen eicellen. 

In de twee filmpjes hierna zie je wat er bij jongens en meisjes allemaal verandert in de puberteit. 

Primaire geslachtskenmerken

Secundaire geslachtskenmerken

Opdracht 1: Verschuif de woorden in de blauwe vakken naar het juiste rode vak.

Penis

Borsten

Baard in de keel

Grote schaamlippen

Vagina

Bredere heupen

Balzak

Toename spiermassa

Baardgroei

Welke geslachtskenmerken zijn vanaf de geboorte zichtbaar

1. Primaire geslachtskenmerken
2. Secundaire geslachtskenmerken
3. Primaire en secundarie geslachtskenmerken
4. Geen van beide

In de puberteit ontstaan secundaire geslachtsorganen ....

1. door hormonen
2. door ouder worden
3. door medicijnen
4. door groeien

Aan welke geslachtskenmerken kun je het verschil zien tussen jongens en meisjes?

1. Primaire geslachtskenmerken
2. Secundaire geslachtskenmerken
3. Primaire en secundarie geslachtskenmerken
4. Aan geen van beiden

Hoe werken de geslachtsorganen van een man?

Op de volgende slide zie je de geslachtsorganen van een man. In de puberteit beginnen de zaadballen (teelballen) met het maken van zaadcellen. Vanaf dat moment is een man vruchtbaar. Zijn zaadcellen kunnen dan eicellen bevruchten. 

De meeste mannen produceren per dag 50 tot 70 miljoen zaadcellen. Al die zaadcellen worden tijdelijk in de bijbal opgeslagen. 

Geslachtsorganen van een man

Als een man opgewonden raakt krijgt hij een erectie. Zijn penis wordt stijf doordat de zwellichamen in de penis zich vullen met bloed. Prikkeling van de eikel kan een zaadlozing veroorzaken. Op de volgende slide zie je wat er tijdens een zaadlozing gebeurt. 

1) Spiertjes in de bijballen trekken samen en persen meer dan honderdmiljoen zaadcellen de zaadleiders in.

2) De zaadblaasjes en de prostaat trekken samen waardoor ze zaadvocht toevoegen aan de zaadcellen. Het mengsel van zaadcellen, zaadvocht uit de zaadblaasjes en de prostaat heet sperma.

3) Bij de prostaat komt het sperma in de urinebuis. Het sperma verlaat via de urinebuis de penis: de zaadlozing.

Sleep de namen naar de juiste plaats.

Prostaat

Zaadleider

Zwellichaam

Urineleider

Zaadbal

Balzak

Eikel

Voorhuid

Zaadblaasje

Bijbal

Liggen alle geslachtsorganen bij een man in de penis?

1. ja
2. nee

Uit welke 3 onderdelen bestaat sperma?

Bekijk nog een keer de slide met daarop de samenstelling van sperma en beantwoord de volgende vraag: Sommige mannen zijn onvruchtbaar doordat ze geen zaadcellen kunnen maken. Les uit dat dit weinig invloed heeft op een zaadlozing.

Klaar?

Als je de teksten hebt gelezen en de opdrachten hebt gemaakt ben je klaar met deze les! De volgende les gaat over de geslachtsorganen van de vrouw en de menstruatiecyclus.