Les 7

• Houden van dieren
• Middelbare school
• vmbo b, k
• Leerjaar 3

Lesplan

• Herhaling
• Herhaling
• Herhaling
• Herhaling praktijk 

Les 1, ordenen

• 4 groepen: dierenrijk, plantenrijk, schimmelrijk & bacterierijk

Dier heeft 8 afdelingen:

• Eencellige dieren, holtedieren, weekdieren, geleedpotigen
• Stekelhuidigen, sponzen, gewervelde dieren, wormen
• Warmbloedig & koudbloedig

Opgedeeld door 4 kenmerken:

• Huidkenmerken, lichaamstemperatuur, ademhalingsorgaan & milieu

Koudbloedig

Koudbloedig

Warmbloedig

Warmbloedig

In welke 4 rijken worden de levende wezens ingedeeld?

1. Dieren, planten, bacteriën, schimmels
2. Dieren, bacteriën, schimmels, vogels
3. Dieren, planten, bomen, schimmels
4. Dieren, bacteriën, schimmels, vissen

Vissen, amfibieën, reptielen, vogels en zoogdieren behoren tot de ...

1. Geleedpotigen
2. Eencellige dieren
3. Holtedieren
4. Gewervelde dieren

Les 2, diersoorten & rassen

• Bastaard & hybride dieren 
• Variëteit & typen

Honden:

• Chihuahua, Langharige Border collie, labrador, Duitse herder

Schapen:

• Zwartbles, Texelaar, Nederlands bont schaap, ouessant

Koeien:

• Holstein Friesian, Belgisch blauwe, Jersey koeien, Schotse hooglander

Paarden:

• Shetlandpony, Fries, KWPN'er, tinker

Diersoort

Ras

Teckel

Shetlandpony

Gans

Kip

Duitse herder x Noorse boskat

1. Bastaard
2. Hybride

Toggenburger geit x Nederlandse bonte geit

1. Bastaard
2. Hybride

Chihuahua

Labrador

Langharige Border collie

Ouessant

Texelaar

Nederlands bont schaap

Belgisch blauwe

Holstein Friesian

Schotse hooglander

KWPN

Tinker

Fries paard

Les 3, soorten, rassen & domesticatie

• Domesticatie = een dier tam & afhankelijk maken
• Kan om verschillende redenen
• Voedsel, werkdieren & gezelschap 

Noem een belangrijke raseigenschap van de Duitse herder

Les 4, natuurlijke leefomgeving

Natuurlijke leefomgeving = waar het dier voorkomt

• De leefomstandigheden, milieu en biotoop

Biotische factoren = levende factoren, invloed op omgeving en onderlinge interacties

• Soortgenoten, voedsel, roofdieren, nestgelegenheid & ziekteverwekkers 
  

Abiotische factoren = levenloze factoren, invloed op omgeving

• Licht, regen, lucht, wind, temperatuur, bodem & water

Wat is een biotoop?

1. De leefomgeving waar het dier op dat moment leeft
2. De leefomgeving die het beste past bij zijn natuurlijke behoeftes
3. Een ander woord voor natuurlijke leefomgeving
4. De leefomgeving waar het dier eet en drinkt

Wat zijn abiotische factoren?

Les 5, Gezelschapsdieren & productiedieren

• Gezelschapsdieren geven gezelschap
• Huisdieren, hobby & kinderboerderij
•  Productiedieren worden gehouden voor geld, bedrijfsmatig
• Melk, vlees & fokkerij
• Intensief gehouden dieren, scharreldieren, biologische dieren

Proefdieren

• Voor wetenschappelijk onderzoek alles geneesmiddelen

Waarom zijn er minimum eisen voor het houden van productiedieren?

1. Omdat dit belangrijk is voor het dierwelzijn
2. Omdat de boeren anders te grote stallen bouwen
3. Om de hygiëne te waarborgen
4. Om het dier zich gehoord te laten voelen

Juist of onjuist
'Een gezelschapsdier kan ook een productiedier zijn'

Juist

Onjuist

Juist of onjuist
'Proefdieren worden soms ziek gemaakt om te kijken of een medicijn werkt'

Juist

Onjuist

Les 6, exterieur

• Uiterlijk van het dier, alles heeft een functie

 GHROKA

• Geslacht, Hoogte, Ras, Ouderdom (leeftijd), Kleur, Aftekeningen
• Uiterlijke kenmerken worden bekeken met shows of keuringen
• Hier wordt naar de rasstandaard gekeken
• Trimmen & toileteren

Waar staat de O in het ezelsbruggetje GHROKA voor?

Waarom is het exterieur van een dier zo belangrijk?

1. Dier is zo gebouwd zodat het goed in zijn omgeving past
2. Jury wil het exterieur beoordelen op keuringen
3. Omdat je een dier dan mooi kan toiletteren
4. Omdat een dier dan niet meer in zijn omgeving past

Les 7, signalement

• Identificatie: chip, oormerk, paspoort, brandmerk
• Aftekeningen zijn witte, unieke vlakken
• Bij veel vlekken is een dier bont 

Hoe wordt een productiedier geïdentificeerd?

1. Oormerk
2. Chip
3. Paspoort
4. Brandmerk

Les 8, EHBD

Eigen veiligheid is stap 1

• Wat is er met je dier? Ademhaling, stop bloeding, verplaatsing, voorkom onderkoeling, dierenarts

Bloedingen

• Slagaderlijke, aderlijke, haarvat, inwendige en onderhuidse bloedingen

Verwondingen

• Schaafwonden, snijwonden, scheur- of afscheurwonden, bijt- en steekwonden

Wat is je eerste stap bij EHBD?

1. Kijk of het veilig is
2. Verplaats het dier
3. Zorg dat het dier kan ademhalen
4. Stop de bloeding

Bijtwond

Schaafwond

Snijwond

Botbreuken

• Gesloten & open botbreuken

Vergiftiging

• Diarree, braken, sloom
• Dierenarts!

Brandwonden

• Eerstegraads, tweedegraads, derdegraads 

Les 9, gezondheidscontrole

• Preventieve gezondheidsmaatregelen = voorkomen door vaccinatie
• Afwijkend gedrag
• Abnormaal gedrag als minder eten of drinken & minder productie leveren

Gezondheidscontrole:

•  Huid/vacht/veren (volledig, beestjes)
• Zintuigen & slijmvliezen
• Gebit
• Spijsvertering & mest

• Hoeven, klauwen & nagels
• Gedrag
• Beweging
• Voedingstoestand

 PAT-waardes

• Pols, Ademfrequentie & Temperatuur

Waar staat PAT voor?

Wat is geen voorbeeld van ziektepreventie?

1. Ontwormen
2. Hoeven bekappen
3. Temperatuur meten
4. Poot ingipsen

Als een koe plots minder melk geeft dan...

1. Betekent dit dat ze helemaal gezond is
2. Ze ziek is
3. Ze even geen zin heeft om melk te geven
4. Ze haar winter stop heeft

Les 10, voer & water

• Water = onmisbaar
• Nodig voor productie & reiniging
• Verschilt per diersoort hoeveel het is

Voersoorten

• Volledig & onvolledig
• Voedseldieren
• Hoeveelheid voer 

Wat is het verschil tussen volledig en onvolledig voer?

Een cavia weegt 1.4 kilo. Hij heeft 18 mg vitamine C per KG lichaamgewicht. Hoeveel moet deze cavia krijgen per dag? Schrijf je berekening op

Les 11, persoonlijke hygiëne

• Ziektes vanaf dieren, zoönoses

 Basisregels

• Lange haren vast, handen wassen voor & na werkzaamheden, korte nagels, geen sieraden, werkkleding & schoenen
• Hoe meer dieren, hoe hoger de kans op ziektes (meer smetstof)
• Quarantaine
• Bij overlijden dierenbegraafplaats, in de tuin of rendac
• Preventief ruimen

Waarom kan een dier preventief geruimd worden?

1. Omdat het dier oud is
2. Omdat er in de omgeving/ in de stal dieren ziek zijn met een besmettelijk ziekte
3. Omdat de dieren worden mishandeld
4. Omdat de boer stopt met het bedrijf

Wat is een zoönose?

• Ziektes kunnen besmettelijk & onbesmettelijk zijn
• Afhankelijk van ras, leeftijd, geslacht & aangeboren zwakte
• Slecht klimaat, overbezetting, vergiftiging, verwonding of onvoldoende schoon drinkwater

 Bacteriën

• Salmonella, tetanus, longontsteking of paratuberculose

Virussen

• Geen medicijnen, griep, mond & klauwzeer en vogelgriep

Parasieten

• Vlooien, wormen & bloedmijt

Les 12, reinigen & ontsmetten

Reinigen = verwijderen van organisch materiaal

• Uitmesten & dan reinigen
• 75% schoon

Ontsmetten = doden van ziektekiemen

• Ontsmettingsbakken, bleekwater & leegstand

Hygiënische werkomgeving

• Materiaal & omgeving, schoonmaken & opruimen, gezond & beter in te werken

Wat is het verschil tussen bekappen en knippen?

Les 13, Voet en vachtverzorging

•  3 types viervoeters: zoolganger, teenganger & topganger
• Zoolganger: hele voet raakt de grond, niet snel, beren & apen
• Teengangers: kootjes raken de grond, lange poten, hard rennen, honden & tijgers
• Topgangers: toppen & vingers raken de grond, hoeven, paarden & planteneters
• Verzorging:
• In het wild, knippen, bekappen
• Levend = roze, dood = wit, Bij onzekerheid minder weghalen
• Gebitsverzorging

Teenganger

Zoolganger

Topganger

Wat is het verschil tussen bekappen en knippen?

Les 14, vachtverzorging

• Vacht = behaarde huid, ondervacht & dekvacht
• Ondervacht = onder & wollig
• Dekvacht = bovenlaag, langer, waterafstotend
• Zomer & wintervacht
• Vachtsoorten:
• Stokhaar, gladhaar of korthaar, ruwhaar, langhaar
• Halflang, lang stokhaar, krulhaar, vilthaar

Wat heeft de natuurlijke leefomgeving te maken met de vacht van het dier?