Les 1: bloedsamenstelling en rode bloedcellen

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 2

Les 1: bloedsamenstelling en rode bloedcellen

Leerdoelen

- Je kunt de samenstelling van het bloed benoemen

- Je kunt de begrippen rode en witte bloedcellen, bloedplaatjes en bloedplasma benoemen.

Inhoud

- Extra uitleg

- Verder lezen

- Opgaven bloedsamenstelling en rode bloedcellen

- Flimpje

bloed

Bloed

Een volwassen mens heeft vijf tot zes liter bloed. Bloed vervoert zuurstof en koolstofdioxide door je lichaam, en nog vele andere stoffen. Biologen noemen dat ‘transport’.

Bloedsamenstelling

Bloed bestaat uit de vloeistof bloedplasma met daarin bloedcellen en bloedplaatjes. Ongeveer 55% van het bloed is bloedplasma, de rest (45%) bestaat uit bloedplaatjes en bloedcellen (zie afbeelding links).

In de afbeelding rechts zie je twee reageerbuizen met bloed. Buis 1 bevat vers bloed, buis 2 heeft enkele dagen gestaan. De bloedcellen en bloedplaatjes zijn naar de bodem gezakt. Daarboven zie je het bloedplasma. Bloedplasma is gelig van kleur.

De functie van bloed is vervoer van alles wat nodig is om het lichaam te laten functioneren. Bloed vervoert onder andere voedingsstoffen, zuurstof en warmte. Koolstofdioxide en andere afvalstoffen 

worden door het bloed afgevoerd.

Bloedplasma

Bloedplasma (zie afbeelding ) bestaat uit:

• 7% eiwitten

• 91% water

• 2% opgeloste stoffen

De opgeloste stoffen zijn onder andere mineralen (zouten). Het bloedplasma vervoert vele stoffen, zoals voedingsstoffen, koolstofdioxide en andere afvalstoffen, en (een beetje) zuurstof.

Rode bloedcellen

Rode bloedcellen hebben de vorm van kleine ronde schijfjes. Ze zijn in het midden iets dunner dan aan de rand (zie afbeelding links). Rode bloedcellen hebben geen celkern. In één kubieke millimeter bloed (1 mm3 = 0,001 mL) zitten ongeveer vijf miljoen rode bloedcellen (zie afbeelding rechts).

Rode bloedcellen vervoeren zuurstof. Ze bevatten hemoglobine, een stof met een rode kleur (ijzer in de hemoglobine). Door hemoglobine kunnen de rode bloedcellen gemakkelijk zuurstof opnemen en afgeven. In de longen nemen de rode bloedcellen zuurstof op. In andere organen geven ze zuurstof af.

Verder lezen

Lees nog eens over de samenstelling van het bloed via deze link:

https://maken.wikiwijs.nl/140682#!page-5087457

Waaruit bestaat bloed?

Hoeveel liter bloed stroomt er ongeveer door je lichaam?

1. 3 liter
2. 7 liter
3. 5 liter
4. 8 liter

In de afbeelding staat een reageerbuis met bloed. Het bloed heeft enkele dagen gestaan, waardoor bloedbestanddelen naar beneden zijn gezakt. Welke bestanddelen van het bloed zijn naar beneden gezakt?

Een onderzoekster heeft een reageerbuis met 100 ml bloed. Via een bepaalde techniek scheidt zij het bloedplasma en de vaste bestanddelen. Zij doet het bloedplasma in reageerbuis 1 en de vaste bestanddelen in reageerbuis 2. Ze vergelijkt de inhoud van de twee buizen. In welke reageerbuis zit de grootste inhoud? Leg je antwoord uit.

Wat is waar over het bloed?

1. Het bloed vervoert voedingsstoffen.
2. Het bloed vervoert afvalstoffen.
3. Het bloed vervoert zuurstof.
4. A, B en C zijn waar.

Wat komt voor in bloedplasma?

Sleep de stukjes tekst naar de juiste plaats.

Bloedplasma

Zouten

Koolstofdioxide

Zuurstof

Water

Opgeloste stoffen

Voedingsstoffen

Eiwitten

Welke type bloedcel zie je afgebeeld?

1. Rode bloedcellen
2. Bloedplaatjes
3. Witte bloedcellen
4. Dit is geen bloedcel

Welke type bloedcel zie je afgebeeld?

1. Rode bloedcellen
2. Bloedplaatjes
3. Witte bloedcellen
4. Dit is geen bloedcel

Rode bloedcellen hebben een celkern.

1. Niet waar
2. Waar

Door welke stof krijgt bloed een rode kleur?

Welke stof is nodig voor de vorming van hemoglobine?

Hemoglobine in de rode bloedcellen vervoert...

1. Alleen zuurstof
2. Zowel zuurstof als koolstofdioxide

Waar geven de rode bloedcellen koolstofdioxide af en wordt er zuurstof opgenomen?

Waar in het lichaam worden rode bloedcellen aangemaakt?

Iemand met bloedarmoede heeft te weinig...

1. Zuurstof in zijn bloed
2. Voedingsstoffen in zijn bloed
3. Hemoglobine in zijn bloed
4. Bloed

Schrijf 2 dingen op die je deze les geleerd hebt.

Stel 1 vraag over iets dat je deze les nog niet zo goed hebt begrepen