5.1 Leenheren en leenmannen

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

5.1 Leenheren en leenmannen

Deze les

Lesdoelen bespreken

Uitleg 5.1

Opdracht Leenstelsel

Lesdoelen controleren

Lesdoelen

Aan het einde van de les kun je uitleggen:

• Hoe Karel de Grote een machtig koning en keizer werd
• Op welke manier Karel de Grote zijn rijk bestuurde (leenstelsel)

Wat was GEEN oorzaak van het verval van het West-Romeinse rijk?

1. Oorlog met Oost-Romeinse rijk
2. Volksverhuizingen
3. Epidemieën in Europa
4. Splitsing Oost en West

Het Frankische rijk

• Na volksverhuizingen stort het West-Romeinse rijk in
• Romeinse soldaten trekken zich terug naar Rome
• Gevolg: verdwijnen van veiligheid
  
• Gevolg: verdwijnen van de handel
  
• Gevolg: krimp van de steden -> landbouw
• De Franken stichtten een koninkrijk in België en Frankrijk 
• 768: Karel de Grote koning Frankische rijk door veroveringen 

Bestuur

• Karel veroverde gebieden en dwong het christendom aan
• 800: Paus kroont Karel de Grote tot keizer
• Besturen was niet eenvoudig, Romeinse wegen waren vervallen
• Karel reisde rond en liet meerdere paleizen bouwen om band goed te houden
• Karel bestuurde zijn rijk met behulp van leenmannen of vazallen (leenstelsel)
• De leenman bestuurde in naam van de koning en zorgde in ruil voor veiligheid 

De koning was een leenman

1. Waar
2. Nietwaar

Een leenman splitste vaak zijn land weer in kleinere stukken land in leen aan lagere edelen.

1. Waar
2. Niet waar

Leenstelsel tekenen

• Papier wordt uitgedeeld 
• Teken het Frankische rijk abstract
• Verdeel het rijk onder vier leenmannen
• Deze leenmannen verdelen hun rijk weer onder achterleenmannen 

Verdeeldheid

• Onder Karel was het Frankische rijk één politieke eenheid
• Na Karel zijn dood viel het rijk uiteen --> West- en Oost-Frankische rijk
• Vanaf 9e eeuw onveiligheid in Europa door Vikingen en roversbendes
• Gevolg: bouw kastelen voor veiligheid
• Edelen namen soldaten in dienst voor bescherming (ridders)
• In tijden van vrede controleerde ridders de boeren op belasting 

Op welke manier bestuurde Karel de Grote zijn rijk?

Hoe werd Karel de Grote een machtig koning en keizer