Herhaling B02

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Herhaling

Wat gaan we vandaag doen?

• Ik loop even met jullie door de stof heen
• Tijd om vragen te stellen 
• Tijd om te leren 

Pagina 57

Bekijk ook goed de afbeelding eronder. Deze gaat over de ligging van Rome. 

De Romeinse soldaat

Rome

• Ontstaan in de 8e eeuw v.C.
• Gunstige ligging vlakbij zee en in het midden van Italie.
• 250 jaar lang bestuurd door koningen.
• In 509 v.C. werd de koning door de bevolking verjaagd.
• Bestuur kwam nu in handen van een kleine groep rijke families: senaat en twee consuls.
  

Senaat

• Senaat: vergadering waar een paar honderd mannen uit belangrijke families stemden over wetsvoorstellen.
• kozen één keer per jaar twee consuls.
  

Consuls

• leidden de vergaderingen van de senaat.
• mochten wetsvoorstellen doen.
• hadden het vetorecht: hiermee konden ze een maatregel van de senaat/ andere consul tegenhouden.
• oorlog voeren tegen vijanden.
  

Romeinse Rijk

• Vanaf de 4e eeuw v.C. veroverden de Romeinen gebieden.
• In 272 v.C. hadden ze het grootste deel van Italie veroverd.
• Nu wilden de Romeinen de Middellandse Zee in handen krijgen, dit was gunstig voor de handel.
  

Onverslaanbaar leger

Hoe komt het dat het Romeinse leger zo succesvol was?

• Goed bewapend & getraind.
• Goed georganiseerd.
• Gemotiveerd: eer om te vechten voor Rome.
• Verdeling van de oorlogsbuit onder de soldaten.
• Overwonnen volken vochten erin mee.
  

Overwonnen volken

• Kregen bescherming van de Romeinen in ruil voor gehoorzaamheid en het leveren van soldaten.
• Zo ontstonden bondgenootschappen.
• De overwonnen volken mochten hun eigen godsdienst en cultuur houden.
• Soms namen Romeinen dingen over van andere volken, zoals van de Grieken: goden, beeldhouwwerken.
  

Leven op het platteland

• Meeste mensen woonden op het platteland.
• Veel boeren hadden een eigen stuk land en waren vrij
• Deze groep werd alleen steeds kleiner.
• Veel vrije boeren vochten in het leger
• en waren soms jaren van huis.
  

Leven op het platteland

• De achtergebleven familieleden konden het werk op het land na een tijdje niet meer aan.
• De boeren kwamen in geldnood 
• en moesten hun land verkopen.
• Velen vertrokken naar de steden.
• Grootgrondbezitters kregen zo steeds meer land in handen.
  

Grootgrondbezitters

• Waren rijk geworden door oorlogsbuit.
• Hadden in het leger namelijk leidinggevende functies.
• Stichtten grote landbouwbedrijven.
• Woonden in villa's.
• Hadden slaven die het werk deden.
  

Slaven

• Krijgsgevangenen uit de veroverde gebieden.
• Eind 2e eeuw v.C. was 1/3 deel van de bevolking slaaf.
• Hadden geen rechten.
• Waren het bezit van iemand anders.
• Werkten als leraar, in mijnen, etc.
  
• Laagste sociale laag in de samenleving.
  

Leven in de stad

• Door de komst van de verarmde boeren groeiden de steden.
• Deze boeren werden proletariers genoemd.
• Zij verhuurden zichzelf af en toe als bijv. bouwvakker.
• Konden vaak niet rondkomen.
• Waren afhankelijk van de nobiles: rijkste en machtigste burgers.
  

Leven in de stad

• De nobiles zaten in de senaat, voerden het leger aan, bezaten veel grond op het platteland.
• In de stad leefden ook ambachtslieden, handelaren en slaven.
• Door de veroveringen was de handel gegroeid.
• Handelaren profiteerden van de wegen die voor het Romeinse leger werden aangelegd.
  

Onrust

• Grote verschillen tussen arm en rijk.
• Ook grote verschillen in macht.
• De nobiles vonden dit wel prima zo.
• Bevolking werd steeds ontevredener.
• Nobiles organiseerden volksvermaak als gladiatorenspelen en paardenrennen om onrust te voorkomen.
• Ook deelden ze gratis voedsel uit.
  

Onrust

• Geld voor dit volkvermaak kwam uit inkomsten door veroveringen
• en uit de Spaanse goud- en zilvermijnen.
• De echte problemen werden niet opgelost.
  

Tiberius Gracchus

• In 133 v.C probeerde Tiberius iets aan de problemen te doen.
• Tiberius was een politicus.
•  Hij stelde voor om de grond van de grootgrondbezitters te verdelen onder de arme boeren.
• Grootgrondbezitters waren woedend!
• Ze vermoordden Tiberius. 
  

Gaius Gracchus

• Broer van Tiberius
  
• Hij probeerde het tien jaar later opnieuw.
• Gaius kwam met het plan om de bevolking tegen een vaste lage prijs graan te laten kopen.
• Ook hij werd door rijke Romeinen vermoord.
• Onrust onder de bevolking groeide.
  

Onrust

• Onrust onder de bevolking groeide.
• Eeuw lang rellen, opstanden, ruzies tussen arme en rijke Romeinen.
• Slaven kwamen in opstand.
• De situatie verbeterde niet...