5.1 De kerk valt uiteen

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo k, g, t
• Leerjaar 1

Hoofdstuk 5: Tijd van ontdekkers en hervormers

paragraaf 5.1: De kerk valt uiteen

Tijdvak ontdekkers en hervormers!

Opbouw H5

5.1: De kerk valt uiteen

5.2: De Nederlandse Opstand

5.3: Nederland migratieland

5.4: De ontdekkingsreizen

Opbouw H5

5.1: De kerk valt uiteen

5.2: De Nederlandse Opstand

5.3: Nederland migratieland

5.4: De ontdekkingsreizen

Leerdoelen

Aan het eind van paragraaf 5.1:

• Kan je uitleggen wie er kritiek had op de katholieke kerk
• Kan je uitleggen hoe machthebbers omgingen met de kritiek
• Kan je uitleggen hoe protestantse kerken ontstonden
• Kan je uitleggen welke strijd ontstond tussen katholieken en protestanten

KA paragraaf 1: de Reformatie en de splitsing van de christelijke kerk

Even weer de kennis opfrissen... Welke invloed had de kerk op de mensen in de samenleving?

Katholieke kerk 

• Christelijke kerk

• Staat onder leiding van de Paus in Rome (vandaar ook wel: Rooms-Katholieke Kerk)

• De mis (kerkdienst) en de Bijbel zijn in het Latijn

Katholieke kerk (2)

• Er staan veel beelden en kunstwerken in de kerk

• Deze beelden (van bijvoorbeeld heiligen) worden soms ook vereerd

• Ook relieken (overblijfselen van heiligen) worden vereerd

• Er zijn magische handelingen en rituelen, zoals: wijn/bloed en brood/lichaam

De Katholieke Kerk (2)

Heb je zonden (iets verkeerds gedaan)? Koop een aflaat

St. Pietersbasiliek

Maarten Luther

• Monnik uit Duitsland

• Bezoekt Rome

• Ziet de rijkdom en vindt dit afschuwelijk
• De kerk hoort niet in rijkdom te leven

Protestantse kerk

• Christelijke kerk

• Er is geen duidelijke leider

• De mis (kerkdienst) en de Bijbel zijn in de volkstaal

• Geen beelden en/of verering van heiligen en relieken (is afleiding)

• Sobere handelingen

Hoewel er grote en kleine verschillen zijn...

...horen beide kerken bij de christelijke godsdienst

Video

Histoclips: Luther en de Hervorming

Protestantse kerk of Katholieke kerk?

Verering van heiligen

1. Protestantse kerk
2. Katholieke kerk

Protestantse kerk of Katholieke kerk?

Sobere handelingen

1. Protestantse kerk
2. Katholieke kerk

Protestantse kerk of Katholieke kerk?

Verering van relieken

1. Protestantse kerk
2. Katholieke kerk

Protestantse kerk of Katholieke kerk?

De Paus is de leider

1. Protestantse kerk
2. Katholieke kerk

Welke van de stellingen is juist?

1 Toen Luther zijn stellingen bedacht wilde hij een
nieuwe kerk beginnen.

2 De Paus wilde wel met Luther praten over zijn
ideeën.

1. Alleen 1 is juist
2. Alleen 2 is juist
3. Beide zijn juist
4. Beide zijn onjuist

Maarten Luther is het niet eens met de grote rijkdommen
van de Kerk en de geestelijken.

Op welke manier kwam de Kerk aan haar rijkdommen?

1. Mensen kochten hun zonden af met een aflaat.
2. Mensen handelden met de Kerk.
3. De Kerk veroverde rijke gebieden.
4. Mensen hadden medelijden met Kerk en gaven geld.

Wat proberen ze hiermee duidelijk te maken?

Twee gezichten: links paus, rechts de duivel

Calvijn & Luther

Calvijn

Johannes Calvijn

Man uit zwitserland die vond dat beelden niet in de kerk thuishoorden.

Hij dacht ook dat God al voor je geboorte had bepaald of je in de hemel of hel terecht zou komen.

Heel veel Nederlanders geloven in die tijd in Calvijn!

Luther

Luther had veel moeite met de rijke levensstijl van geestelijken. Daarnaast moest de aflatenhandel ook stoppen!

Luther

Vereren van heiligen

Eenvoudige aankleding

Zelf de bijbel lezen

Katholieken

Protestanten

Paus

Veel luxe

Welke verschillen zie je in beide afbeeldingen?

Wat is reformatie?

1. Hervormen van de kerk
2. Een kerk bouwen
3. Het slopen van een kerk
4. Iets

Waarom kwam het tot een godsdienstoorlog? (twee antwoorden goed)

1. Protestantse vorsten en katholieke vorsten voeren oorlog in Duitsland
2. Karel V vervolgt de protestanten
3. Luther riep op tot oorlog
4. Calvijn wilde niet naar Karel V luisteren

Vragen? Aan de slag!:

paragraaf 5.1 (blz. 80 - 81): 1, 2, 4, 5, 7