Nepnieuws: herken jij het?

• Wereldoriëntatie
• Burgerschapskunde
• +4
• Basisschool
• Groep 5-8

Introductie

Niet alle informatie op social media is waar. Sommige mensen verzinnen berichten. Of ze maken grapjes, waarvan jij misschien denkt dat het waar is. Hoe weet je of iets echt of nepnieuws is?

Nepnieuws

Echt of nep?

Echt of nep?

Je ziet twee nieuwsberichten. Bekijk en lees ze goed. Is het echt of nep? 
Kan je ook uitleggen waarom je dat denkt? 

Bericht 1

Bericht 2

Wat wil jij graag leren over nepnieuws?
Schrijf je vragen op en plak ze op de vragenmuur!

Dit ga je leren!

Aan het eind van de les:

• weet ik wat nepnieuws is.
  
• weet ik waarom nepnieuws gemaakt wordt.
  
• weet ik waarom nepnieuws een probleem kan zijn.
• weet ik hoe ik nepnieuws kan herkennen.
  
• begrijp ik de belangrijke woorden die met nepnieuws te maken hebben.

Lezen & Woordenschat

Arceer de woorden die jij nog niet goed begrijpt. Arceer in ieder geval:

• nepnieuws
• social media
• verzinnen
• de onderzoeker
• op het gebied van
• bewerken 
• de journalist 
  
• checken
• controleren 
• de reden
• de website
• het internet
• nieuwsgierig
• een verkeerd beeld krijgen
• opvallend
• afkomstig

social media

Social media is een verzamelbegrip voor online platformen waar de gebruikers zelf voor de inhoud zorgen. Voorbeelden hiervan zijn Facebook, Instagram en Snapchat. 

verzinnen

Iets bedenken. Sommige mensen verzinnen berichten om de aandacht te trekken of een grapje uit te halen. 

bewerken

Iets voor iets anders geschikt maken door het te veranderen. Je kan foto's makkelijk bewerken met apps en programma's. 

een verkeerd beeld krijgen

Door nepnieuws kan je iets of iemand anders zien dan hoe het in werkelijkheid is. 

afkomstig

Waar iemand of iets vandaan komt. Het is belangrijk dat je goed kijkt waar een bericht vandaan komt. 

nepnieuws

Leg in je eigen woorden uit wat nepnieuws is.

Nepnieuws verspreiden is verboden.

WAAR of NIET WAAR?

1. WAAR
2. NIET WAAR

Wat willen makers van nepnieuws bereiken?

Wat hoort bij elkaar? Slepen maar!

Bericht 1

Bericht 3

Bericht 2

politieke reden

humor

naar website lokken

Welke afbeelding is bewerkt? Slepen maar!

Spiek voor het antwoord.

Foto 1

Foto 2

deze afbeelding is bewerkt

Waarom is het belangrijk om nepnieuws te kunnen herkennen?

Welke twee tips voor het herkennen van nepnieuws staan er in de tekst? 

Verwerking

Jij bent inmiddels een echte expert op het gebied van nepnieuws! Je gaat straks een checklist maken, waarmee je berichten op echtheid kan controleren. 

Laten we de tekst over nepnieuws in Kidsweek nog eens kijken. Ovreleg met je groepje en schrijf op waaraan jullie kunnen zien dat dit een echt bericht is. 

Wat is het doel van de afzender, denk je?

1. Hij wil je vermaken.
2. Hij wil je een verkeerd beeld geven.
3. Hij wil je informeren.
4. Hij wil je overhalen naar zijn website te gaan.

Je maakt straks een checklist: een lijst waarmee je berichten kan controleren.

Hier kunnen we vast naar kijken:

          Het doel van de afzender of maker is informeren. 

          De afzender van het bericht is betrouwbaar. 

          De krant of website is betrouwbaar. 

Check, check, dubbelcheck!

In de tekst staat dat Jos van Helvort onderzoeker is op het gebied van media en informatie. Door Jos van Helvoort op te zoeken, kan je ontdekken of dit waar is of niet. 

          Informatie over personen kloppen. 

• Een checklist gebruik je om stappen of punten af te vinken. De punten zijn kort en duidelijk geformuleerd.

• Met de checklist kan je berichten op betrouwbaarheid controleren. Overwegend vinkjes? Dan is het bericht waarschijnlijk echt.

Conclusies

Terugkoppeling lesdoelen & reflectie

• ik weet wat nepnieuws is.
  
• ik weet waarom nepnieuws gemaakt wordt.
  
• ik weet waarom nepnieuws een probleem kan zijn.
• ik weet hoe ik nepnieuws kan herkennen.
  
• ik begrijp de belangrijke woorden die met nepnieuws te maken hebben.
  
  

Draai aan het rad en beantwoord de vragen.

Terugkoppeling eigen leervragen

Zijn jouw vragen beantwoord? Zo niet, wat kun je nog doen om achter het antwoord te komen?

Kijk nog eens naar opdracht 1. Gebruik je checklist. Ben je het nog eens met wat je hebt ingevuld? Waarom wel of niet?

Verkiezingen

Iedere maand komt een nieuwe les online. De volgende keer: