8.1 Expressionisme - disciplines

• Kunst
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4,5

8.1 Expressionisme - disciplines

Opera / muziek

Dans

Theater

Film

1900 - 1925
Wat zijn de
onderwerpen
van 8.1?

Rode draad 8.1

Expressionisme > kunst, dans, theater, film, muziek

Surrealisme  en Dadaisme > (grafische) kunst, theater, mode

Jazz > muziek

Aversie tegen de industrialisatie (oerprincipes)

WO I en Spaanse griep: Expressionisme / Surrealisme / dood als thema

Traumdeutung Freud / psycho-analyse: Expressionisme / Surrealisme en Dadaisme

Smeltkroes culturen in Amerika: ontstaan van gospels, blues en jazz 

Verschillende kunstvormen

MUZIEK - Paul Hindemith (Morder, Hoffnung der Frauen)

Arnold Schonberg (Erwartnung)

DANS - Isadora Duncan, Vaslav Nijinsky (L'apres-midi d'un faun), Mary Wigman (Totendanz), Les Ballets Russes

FILM - Robert Wiene (Das Cabinet des Dr. Caligari)

THEATER - Machinal van Sophie Treadwell

Academische dans

Spitzen / Tenue

Bewegingen richting de hemel

Acrobatisch

prima ballerina

pas-de-deux

corps de ballet

Sprookjes / klassieke verhalen

00:15

Welke kunstvorm zien we?
En hoe zie je dat?

00:44

Welke termen horen bij dit stuk? 

Hoort erbij

Hoort er niet bij

Grondtoon

Atonale muziek

Duidelijk script

Consonant (melodieuze samenklank)

Angst en verbeelding

Monodrama

Dodendans - Middeleeuwen

Spreekwoordelijke laatste dans naar het graf, ongeacht rang/ stand/ leeftijd.

Thema in de kunst.

Camille Saint-Saens

Vernieuwende elementen
Mary Wigman

Le Sacre du Printemps

Les Ballets Russes

Vaslav Nijinsky (choreografie)

Tegengesteld aan klassiek ballet

Verhaal (voorstelling)

Dansstijl (vormgeving)

Voorstelling en Vormgeving

Verhaal: klassieke balletten hebben vaak een sprookjesachtig of romantisch

onderwerp, dit is een meer gruwelijk en gewelddadig verhaal rond een rituele

moord (offer).

Dansstijl: Klassiek ballet is gericht op het los komen van de grond, door

gebruik te maken van veel sierlijke zweefelementen, sprongen en het dragen

van spitzen. Le sacre du printemps draait juist om het rauwe en het ‘aardse’:

dansers staan met blote voeten op de grond, maken hoekige bewegingen en

liggen en vallen soms op de grond.

Overeenkomsten

• Dansen op blote voeten

• Alledaagse of ontspannen bewegingen voor, gebaseerd op

bv lopen of huppelen.

• Veel nadruk voor het uitbeelden van gevoelens en emoties, bv door

gebaren met de armen.

Mary Wigman - Isadora Duncan - Les Ballets Suedois / Jean Borlin - Les Ballet Russes / Vaslav Nijinsky

MACHINAL - Sophie Treadwell

Ruth Snyder

Geen realisme

Expressief theater

Emancipatie

Aspecten waardoor er geen prake is van realisme:

• Het stuk bestaat uit korte, fragmentarische scenes.

• De speelstijl is overdreven.

• De personages zijn naamloos

• Het decor is abstract

01:05

Hoe zou jij het decorontwerp omschrijven? Waarom is dit zo vormgegeven, denk je?

03:40

Welke elementen sluiten ook aan bij het expressionisme?

Kenmerken van expressionisme:

• Het gebruik van grote licht-donkercontrasten.

• Het onrealistische decor levert claustrofobische beelden op.

• Het overdreven spel van de acteurs.

• Het chaotische verhaal rond een geestesziek personage sluit aan bij de

interesse in het onderbewuste.

Muziekanalyse

Voorstelling: Wat wordt er verteld? Instrumentaal > abstract

Vormgeving: 

Ritme - Tempo - Melodie - Samenklank/Harmonie - Dynamiek - Klankkleur - Vorm

Achter in het werkboek + Tegel Kunstbeschouwing > Muziek

M.b.t. muziek-gerelateerde vragen van Start en de vragen over Jazz