3.4 Het einde van het Romeinse Rijk

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo b, k
• Leerjaar 1

3.4: Het einde van het Romeinse rijk

3.4

In deze paragraaf leer je:

• hoe de joden in het hele Romeinse rijk terechtkwamen
• hoe het christendom ontstond en werd verspreid
• hoe het christendom werd verboden en later de Romeinse staatsgodsdienst werd.
• Hoe het Romeinse Rijk eindigde.
  

Jezus Christus

Joden geloofden dat er door God een verlosser naar aarde zou worden gestuurd.

 Jezus vertelt over het Koninkrijk van God. Hij trekt rond en helpt zieken en armen.

Christenen

• Hij wordt door de Romeinen ter dood veroordeeld.

• Zijn volgelingen geloven dat hij na drie dagen uit de dood is opgestaan.

• Zijn volgelingen noemen zich christenen.
  

Christenen in het Romeinse Rijk

• Het Christendom verspreidt zich snel in het Romeinse Rijk. 

• Het christendom was erg populair onder armen, vrouwen en slaven.

• De leider van de christenen in een gebied noemen de bisschop.

• De bisschop van Rome is de paus.
  

Christenen gebruikten zelden het kruis als symbool. Ze gebruikte liever het Chi Rho-teken: de eerste twee letters van de naam Christus in het Grieks. De twee letters naast het teken zijn de alpha (α) en de omega (Ω): de eerste en laatste letter van het Griekse alfabet. Hiermee gaven ze aan dat Jezus het begin en het einde was.

Christenvervolging

Maar christen zijn in het Romeinse Rijk is levensgevaarlijk! 

Net als het Jodendom geloven de christenen maar in één god, 

en dat is niet de Romeinse keizer!

De Romeinse keizers laten daarom de christenen vervolgen en doden...

Voor de leeuwen gooien, was een gebruikelijk doodstraf voor christenen tijdens hun vervolgingen in het Romeinse Rijk.

Het moet een gruwelijk spektakel zijn geweest, maar wat vooral indruk op de toeschouwers maakte was dat de christenen soms niet gingen vechten met de leeuwen, maar bidden tot hun god. 

De toeschouwers waren verbijsterd, maar ook nieuwsgierig: als je toch zoveel vertrouwen in je god hebt, dan moet het wel een hele goede god zijn. 

Het christendom was eerste verboden en christenen werden soms zwaar gestraft.

Het christendom wordt de belangrijkste godsdienst van het Romeinse Rijk

• In 312 wordt keizer Constantijn christelijk.

• Het christendom wordt nu de belangrijkste godsdienst in het Rijk.
  

Constantijn de Grote ziet een christelijk teken. Gravure uit de 17e eeuw.

Splitsing van het rijk

Het Romeinse rijk was zeer moeilijk te besturen

Daarom werd het in twee delen gesplitst: oost en west

Het oosten was rijker en kon beter verdedigd worden

Ieder deel had zijn eigen keizer en hoofdstad

Kaart

Het Rijk wordt gesplitst   395

• Het Rijk wordt in 395 twee stukken gedeeld. 
• Het oostelijk deel wordt het Oost-Romeinse Rijk. De hoofdstad is Constantinopel. 
• In het West-Romeinse Rijk blijft Rome (voorlopig) de hoofdstad. 
• Beide rijken hebben een eigen keizer.

In het West-Romeinse Rijk, met de hoofdstad Rome (later: Milaan en Ravenna), spraken de meeste mensen Latijn.

In het Oost-Romeinse Rijk, met de hoofdstad Constantinopel, spraken de meeste mensen Grieks.

De Hunnen

• De Hunnen zijn een stam uit Azië. 
• Ze zijn gevreesd omdat ze erg wreed zouden zijn. 
• Over hun leider Atilla wordt gezegd dat hij geen genade voor lafheid kent...
  

Christenen in het Romeinse Rijk

Het Christendom verspreidt zich snel in het Romeinse Rijk. 

De goede wegen en de aantrekkingskracht van het geloof 

zorgen ervoor dat veel mensen christen worden.

De Grote Volksverhuizing tussen de 3e en 5e eeuw.

De Hunnen waren een stam uit Azië. Ze waren gevreesd omdat ze erg wreed zouden zijn. Europese stammen slaan op de vlucht en kunnen, nu de grenzen niet meer zijn bewaakt, het Romeinse Rijk binnentrekken.

De Vandalen kwamen helemaal tot aan Rome. Ze plunderden de stad een paar keer en roofden zelfs het goud van de tempeldaken. Het begrip vandalisme komt inderdaad van de plunderende Vandalen.

Het West-Romeinse Rijk valt in 476

• Volken vallen het Rijk binnen en plunderen de rijkdommen.
  

• Romeinse aanvoerders hebben steeds minder te zeggen, en in 476 wordt zelfs een niet-Romein, keizer.

Het westen en het oosten

West-Romeinse rijk	Oost-Romeinse rijk
Spreekt Latijn	Spreekt Grieks
Hoofdstad Rome	Hoofdstad Constantinopel
Eindigt in 476	Eindigt in 1453
Is erg arm en zwak	Is rijk en sterk

Vandaag Istanboel, Turkije

Wat is er gebleven?

-christendom

-boeken

-Latijn

-beton