7.5 Ademen en eten bij dieren

• Biologie
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

Hoofdstuk 7

7.5 Ademen en eten bij dieren

Vorige les? Wat heb je onthouden?

verteringssap en enzymen

Vertering

• Mondholte --> speeksel --> koolhydraten
• Maag --> maagsap --> eiwitten
• Twaalfvingerige darm --> alvleessap + gal --> koolhydraten, eiwitten en vetten
• Dunne darm --> dunnedarmsap --> koolhydraten en eiwitten

Lesdoelen

• Je kan uitleggen hoe je aan het gebit van dieren kunt zien wat ze eten. Je kunt voorbeelden noemen en herkennen.
  
• Je kan uitleggen hoe een vis adem haalt.
  
• Je kan uitleggen hoe een insect adem haalt.
  
• Je kan uitleggen hoe een kikker adem haalt. 

Hoe kun je zien wat dieren eten?

Het type gebit en de lengte van het verteringsstelsel heeft alles te maken met het eten.

Planteneters hebben plooikiezen (celwand)

planteneters

vleeseters

alleseters

planten

vlees

lange darmen

korte darmen

middellange darmen

knip kiezen

plooi kiezen

knobbel kiezen

planten en vlees

Hoe haalt een vis zuurstof uit het water?

• geen longen maar kieuwen

kieuw = kieuwboog met kieuwplaatjes. 

in kieuwplaatjes zitten plooien = kieuwlamellen

Als water langs deze kieuwlamellen stroomt dan nemen de bloedvaatjes hierin daar zuurstof uit.

Hoe haalt een vis zuurstof uit het water:

Geen longen maar kieuwen

Kieuw = kieuwboog met kieuwplaatjes

In kieuwplaatjes zitten kieuwlamellen (met daarin bloedvaatjes)

Als zuurstofrijk water langs de kieuwplaatjes stroomt nemen de bloedvaatjes zuurstof op (en geven CO2 af).

Hoe haalt een vis zuurstof uit het water?

• geen longen maar kieuwen

kieuw = kieuwboog met kieuwplaatjes. 

in kieuwplaatjes zitten plooien = kieuwlamellen

Als water langs deze kieuwlamellen stroomt dan nemen de bloedvaatjes hierin daar zuurstof uit.

Hoe haalt een vis zuurstof uit het water:

Bij de ademhaling ververst een vis steeds het water in de kieuwholte 

1) de vis opent zijn bek en neemt een hap water 

kieuwdeksels gaan dicht

2) vis sluit zijn bek, kieuwdeksel gaat open, het water gaat naar buiten 

Insecten 

Longen (mensen – vogels)

Geen longen, maar tracheeën

Vertakt door heel het lichaam (vertakte buizen)

In de buizen zit lucht

Aan de zijkanten zitten kleine gaatjes (stigma)

Door de gaatjes komt er lucht in de tracheeën

Hoe komen insecten aan zuurstof?

Door samentrekkingen van tracheeën en spieren, wordt achterlijf en tracheeën nauwer = lucht gaat naar buiten 

Door ontspannen van spieren, wordt achterlijf groter

 = lucht gaat naar binnen 

Hoe ademen kikkers tijdens hun leven?

huid

uitwendige kieuwen

inwendige kieuwen

longen

Dit verandert gedurende hun leven (gedaanteverwisselingen).

Welke manier van ademhalen staat er hier niet bij?

uitwendige kiewen

longen

inwendige kiewen

Huiswerk

Maken: opdracht 3 tot en met 15 van paragraaf 7.5

Zijn er opdrachten die je nog niet had gemaakt in het werkboek, maak deze af

Controleer je werk (antwoorden in Teams)

Nabespreken

• Je kan uitleggen hoe je aan het gebit van dieren kunt zien wat ze eten. Je kunt voorbeelden noemen en herkennen.
  
• Je kan uitleggen hoe een vis adem haalt.
  
• Je kan uitleggen hoe een insect adem haalt.
  
• Je kan uitleggen hoe een kikker adem haalt.