‹Terug naar zoeken

Les 2, deel 2/3: Day Zero - droogte in Zuid-Afrika

Les 2: Day Zero - droogte in Zuid-Afrika
DEEL 2
1 / 28
volgende
Slide 1: Tekstslide
WoordenschatWereldoriëntatie+1BasisschoolGroep 7

Les van voorheen UGO - Gelijke Onderwijskansen

In deze les zitten 28 slides, met interactieve quizzen en tekstslides.

time-iconLesduur is: 60 min

Onderdelen in deze les

Les 2: Day Zero - droogte in Zuid-Afrika
DEEL 2

Slide 1 - Tekstslide

NB:
Dit lesmateriaal is tot stand gekomen in de periode 2021 - 2024 in het project UGO (Utrecht Gelijke Onderwijskansen) op basis van het curriculum van de voormalig Brede School Academie (BSA) Utrecht en in samenwerking met de gemeente Utrecht en de Utrechtse schoolbesturen PCOU Willibrord, SPO Utrecht en KSU. Het project UGO eindigt op 1 oktober 2024.
    
          weet je meer over het nieuws;
          weet je meer over de oorzaken en gevolgen van toenemende
          droogte in Zuid-Afrika;

          kun je de tekst samenvatten door zelf toetsvragen te bedenken
          over de belangrijkste informatie uit de tekst;

          kun je de tien nieuwe woorden in de tekst plaatsen.
     Aan het eind van dit deel van de les:

Slide 2 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

het nieuws
het nieuws
de tekst
terugblikken en vooruitkijken

Slide 3 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Je gaat zo een nieuwsartikel lezen (en samen bespreken). 
Maar wat is een geschikt artikel om te kiezen?
Het artikel is voor iedereen interessant genoeg.
Het is niet te kort, maar ook niet te lang.
Je kunt er veel vragen over stellen.
het nieuws
de tekst
terugblikken
Je kunt er je mening over geven.
Er komen door het
artikel nieuwe vragen en ideeën bij je op.
Je kunt er verder over doordenken en praten.
Je kunt er zelf oplossingen bij bedenken.

Slide 4 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

    
Kies nu zelf een nieuwsartikel van één van deze websites en lees het goed.
Straks moet je in een paar zinnen kunnen vertellen wat je hebt gelezen.

Klik op de oranje linkjes
om de website te openen. Artikel gelezen? Keer dan
terug naar deze les.
Trouw
NOS.nl
AD
NU.nl
het nieuws
de tekst
terugblikken en vooruitkijken

Slide 5 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies


Op welke website heb jij een artikel gelezen?
het nieuws
de tekst
terugblikken en vooruitkijken

Slide 6 - Poll

Deze slide heeft geen instructies


Wat is de titel van jouw artikel?
het nieuws
de tekst
terugblikken en vooruitkijken

Slide 7 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies


           Waarover ging jouw artikel? Vat de tekst samen in je eigen woorden.
Vóórdat je de tekst gaat lezen,
ga je deze video bekijken.
In de video zie je dat in veel winkels superfoods te koop zijn: bessen, zaadjes en drankjes die je als aanvulling op je dagelijkse eten kunt gebruiken. 
scannend lezen
Scannen, hoe doe je dat?
  • Je leest eerst de titel, de inleiding en de kopjes van de alinea’s
  • Je kijkt naar de afbeeldingen in de tekst
  • Je bekijkt de 10 woorden die in de kantlijn zijn uitgelegd
  • Zijn er nog andere opvallende dingen in de tekst?
Samenvatten?
Denk aan:
  • Over wie (of wat) gaat het?
  • Wat is er aan de hand?
  • Waar was dat?
  • Wanneer was dat?
  • Waarom was dat?
  • Hoe is het gebeurd?
  • Wat is nog meer belangrijk om te vertellen?

het nieuws
de tekst
terugblikken

Slide 8 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies


Waarom koos je dit artikel? En wat vond je er interessant aan?
het nieuws
de tekst
terugblikken

Slide 9 - Open vraag

TIP:

In bijlage I van de Algemene Handleiding PO (Voer eens een nieuwsgesprek!) wordt uitgelegd hoe je een gesprek over het gelezen nieuws kunt voeren!
de tekst

‘Day zero’: 
droogte in Zuid-Afrika
het nieuws
de tekst
terugblikken en vooruitkijken

Slide 10 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Vooraf nog even dit: wat kun je doen als je een woord niet kent?
Lees de hele zin.
Ook de zin ervoor en erna zeggen
vaak iets over het woord.
Zoek het woord op in een woordenboek of in een zoekmachine op internet.
Ken je het woord in
een andere vorm wel?
Vraag het aan iemand.
Wie weet kent diegene het woord!
Kijk of er een bekend woord
zit in het onbekende woord.
Heb je het woord eerder gezien?
Waar ging de tekst toen over?
het nieuws
de tekst
terugblikken en vooruitkijken

Slide 11 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

eerst even scannen
Klik op de tekst om hem te vergroten en scan hem even kort door. Wil je weten hoe je dat doet? Klik dan op de button ‘scannend lezen’.
In de volgende slides gaan we de alinea's een voor een langs.
bron
Bron: KNMI.nl (17/4/2018)

Tekst bewerkt voor onderwijsdoeleinden.
scannend lezen
Scannen, hoe doe je dat?
  • Je leest eerst de titel, de inleiding en de kopjes van de alinea’s
  • Je kijkt naar de afbeeldingen in de tekst
  • Je bekijkt de 10 woorden die in de kantlijn zijn uitgelegd
  • Zijn er nog andere opvallende dingen in de tekst?
het nieuws
de tekst
terugblikken en vooruitkijken

Slide 12 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies


Wat ga je in deze tekst lezen over 'day zero', denk je?
het nieuws
de tekst
terugblikken en vooruitkijken

Slide 13 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies

de titel en de inleiding
‘Day zero’: droogte in Zuid-Afrika

De miljoenenstad Kaapstad begon dit jaar (2018) met aftellen naar ‘day zero’, de dag waarop er geen water meer uit de kraan zou komen. De waterreservoirs van de stad bevatten nog maar een kwart van hun maximale capaciteit. Inmiddels is ‘day zero’ uitgesteld tot 2019, maar een duurzame oplossing voor het groeiende watertekort is er nog niet. 
Klik hier voor de betekenis van deze woorden.
het reservoir
Betekenis: de plaats waar iets bewaard of opgeslagen wordt
het nieuws
de tekst
terugblikken en vooruitkijken

duurzaam
Betekenis: wat lang blijft bestaan
bevatten
Betekenis: in zich hebben
de capaciteit
Betekenis: wat maximaal kan

Slide 14 - Tekstslide

Bespreeksuggestie(s):
  • 'Day zero' werd uitgesteld tot 2019, zou die dag er in 2019 ook echt geweest zijn? Hoe komen we daar achter?
  • Welke tijdelijke oplossing zouden ze gevonden hebben?
  • Wat zou een duurzame oplossing kunnen zijn volgens de leerlingen?

Waarom werd het allerdroogste moment dat in Kaapstad 
zou komen ‘day zero’ (Engels voor ‘dag nul’) genoemd denk je?
Klik hier en luister mee!
het nieuws
de tekst
terugblikken en vooruitkijken

Slide 15 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies

de eerste alinea
De oorzaak van het watergebrek is de droogte die Zuid-Afrika in zijn greep houdt. De gevolgen zijn het grootst in het westelijke deel, waar van nature minder neerslag valt dan in het oosten. Meestal worden de watervoorraden van het in het westen gelegen Kaapstad tijdens de wintermaanden (april t/m september) aangevuld, maar al drie jaar op rij is dat onvoldoende. De droogte heeft grote gevolgen voor de bewoners van Kaapstad en de boeren in de omgeving. Er moet zuinig omgegaan worden met drinkwater (zie ook figuur 1). Zo zijn er strenge restricties op watergebruik, en wordt zelfs het watergebruik van ieder huishouden openbaar gemaakt. 
in zijn greep houden
Betekenis: heel veel (negatieve) invloed hebben
het nieuws
de tekst
terugblikken en vooruitkijken

de restrictie
Betekenis: het iets niet mogen of kunnen 
Klik hier en luister mee!
figuur 1

Slide 16 - Tekstslide

Bespreeksuggestie(s):
  • Kijk samen met je leerlingen waar Zuid-Afrika en Kaapstad liggen.
  • In de volgende alinea wordt het begrip 'zuidelijk halfrond' genoemd. Besteed ook hier nu kort aandacht aan.

Op welke manier worden de watervoorraden van Kaapstad 
tijdens de wintermaanden meestal aangevuld, denk je?
Klik hier en luister mee!
het nieuws
de tekst
terugblikken en vooruitkijken

Slide 17 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies


Waarom zou het watergebruik van ieder huishouden 
openbaar gemaakt worden, denk je?
Klik hier en luister mee!
het nieuws
de tekst
terugblikken en vooruitkijken

Slide 18 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies

de tweede alinea
Zeldzame droogte 
Als in de wintermaanden de westenwinden op het zuidelijk halfrond naar het noorden trekken, krijgt Zuid-Afrika te maken met wisselvalliger en natter weer. Voor bijna het hele land geldt dat twee derde van de neerslag in die tijd van het jaar valt. Momenteel loopt de zomer op zijn einde en daarmee wordt de kans op regen groter. Het is onduidelijk wat de precieze oorzaak is van de huidige langdurige droogte. Neerslag in Zuid-Afrika heeft door de tijd heen grote natuurlijke variaties. De huidige droogte is echter zeldzaam; geschat wordt dat dit maar eens in de 300 jaar voorkomt. Mogelijk heeft het wereldwijde weerfenomeen El Niño - erg sterk in 2015-2016 - hier een rol gespeeld. 
wisselvallig
Betekenis: als iets steeds verandert 
het fenomeen
Betekenis: iets wat voorkomt (in de natuur)
het nieuws
de tekst
terugblikken en vooruitkijken

huidig
Betekenis: van nu

Slide 19 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies


Waarom is de grote droogte in Zuid-Afrika zeldzaam?
het nieuws
de tekst
terugblikken
A
Zuid-Afrika ligt aan de kust, dus de mensen kunnen altijd dit zeewater zuiveren en gebruiken.
B
In de wintermaanden valt er meestal genoeg regen om erge droogte in de zomer te voorkomen.
C
El Niño zorgt meestal voor zomers die nat genoeg zijn.
D
Zuid-Afrika heeft genoeg voorzieningen om grondwater naar boven te halen.

Slide 20 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

de laatste alinea
Minder regen in de toekomst 
Klimaatmodellen voorspellen dat zelfs in een gunstig scenario waarbij wereldwijd veel wordt gedaan om broeikasgasuitstoot te beperken, hogere temperaturen en droge periodes in Zuid-Afrika vaker zullen voorkomen. Dit komt doordat de westenwinden die ’s winters op het zuidelijk halfrond ontstaan, bij de hogere toekomstige temperaturen minder ver noordwaarts trekken. Hierdoor bereikt de regen Zuid-Afrika minder vaak en zal voldoende drinkwater waarschijnlijk een toenemend probleem worden.  
het scenario
Betekenis: hoe iets in de toekomst zou kunnen zijn
het nieuws
de tekst
terugblikken en vooruitkijken

Slide 21 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Lees deze laatste alinea nog eens heel goed. In deze dia zie je een ‘stroomschema' van oorzaak en gevolgen. Sleep de vakken A t/m E naar de juiste plek.
de introductie
de woordenschat
terugblikken en vooruitkijken
1
2
3
4
5
de westenwinden die ’s winters uit het zuiden komen, gaan hierdoor minder ver naar het noorden
de regen bereikt Zuid-Afrika minder vaak
voldoende drinkwater wordt waarschijnlijk een steeds groter probleem
hogere temperaturen en droge periodes komen vaker voor
meer uitstoot van broeikasgassen

Slide 22 - Sleepvraag

Deze slide heeft geen instructies


Na het scannen van de tekst heb je voorspeld wat je zou gaan lezen.
Klopte die voorspelling? Leg je antwoord uit.
het nieuws
de tekst
terugblikken en vooruitkijken

Slide 23 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies

Toetsvragen maken
Samenvatten van een tekst kun je ook doen door zelf toetsvragen te bedenken bij de belangrijkste informatie uit de tekst. Ook handig voor je juf of meester :-)

Bedenk vier vragen die in een toets gebruikt kunnen worden:

Twee weetvragen: vragen waarvan je het antwoord in de tekst kunt vinden. Noem hierbij ook de juiste antwoorden.

Twee denkvragen: vragen waarvan het antwoord NIET in de tekst staat, maar waarvoor je goed moet nadenken OVER de tekst. Geef bij deze twee denkvragen ook je eigen antwoorden (denk aan de hand-out 'Denkvragen beantwoorden' uit les 1 van dit blok)

In de volgende dia type je je vragen met de antwoorden.
de introductie
de woordenschat
terugblikken en vooruitkijken

Slide 24 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies


Typ hier je vier toetsvragen met de antwoorden
het nieuws
de tekst
terugblikken en vooruitkijken

Slide 25 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies

terugblikken
het nieuws
de tekst
terugblikken en vooruitkijken

Slide 26 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Hier staan de doelen van dit deel van de les.
Welke heb je al behaald? Een welke (nog) niet? Sleep ze naar het juiste vak.
het nieuws
de tekst
terugblikken en vooruitkijken

Ja, dit doel heb ik behaald
Nee, aan dit doel moet ik nog werken
Ik weet meer over de gevolgen van de 
toenemende droogte in Zuid-Afrika.
Ik weet meer over het nieuws.
Ik kon de tekst samenvatten door vier toetsvragen te bedenken over de belangrijkste informatie uit de tekst.
Ik kan de tien nieuwe woorden in de tekst plaatsen.
Ik weet meer over de oorzaken van 
de toenemende droogte in Zuid-Afrika.

Slide 27 - Sleepvraag

Deze slide heeft geen instructies

Je bent nu klaar met deel 2 van deze les.
Veel plezier met deel 3!
het nieuws
de tekst
terugblikken en vooruitkijken

Slide 28 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies