Samenvattingsles Havo 5 7 november

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Samenvattingsles Havo 5 

Dinsdag 19 november SE toets

Begrippen

Zorg dat je de begrippen in eigen woorden kan uitleggen.

Maak een mindmap met verbanden 

Gebruik de begrippen in zinnen

SUBURBANISATIE

Suburbanisatie

Oorzaken van suburbanisatie:

urbanisatie en suburbanisatie

Voor 1960: vooral urbanisatie

Na 1960: suburbanisatie

Na 1980: re-urbanisatie

Herhaling

Soorten steden?

Smart city

Als steden gebruiken maken van moderne informatie-technologie noem je dit een smart city

Sustainable city --> duurzaam

Energietransitie

Verduurzamen 

Autoluw

Verval en Verhang

Het hoogteverschil tussen twee plaatsen langs een rivier noem je het verval.

Bij een groot verval stroomt het water sneller dan bij een klein verval.

Je kunt het verval ook per kilometer uitrekenen. Dat noem je het verhang.

Verhang uitrekenen

verval : afstand tussen 2 plekken = verhang m/km

Verval & verhang

Verval: hoogteverschil tussen twee plaatsen in de rivier

Verhang: verval per kilometer
(verval / aantal km)

Bovenloop

Smalle rivier

Lager debiet

Erosie

Snel stromend

Hoog verval / verhang

Benedenloop

Brede rivier

Hoog debiet

Sedimentatie

Langzaam stromend

Laag verval / verhang

Meanderen

Debiet

Dit is de hoeveelheid water die op een bepaald punt door de rivier stroomt. Het debiet wordt uitgedrukt in m3 per seconde.

Hoog debiet

Veel relief

Laag debiet

Geen relief

Regiem- Schommelingen in de waterafvoer van een rivier tijdens het jaar.

1. Regenrivier (Maas)

• Onregelmatig regiem
• Laagste afvoer in de zomer

2. Gletsjerrivier:

• Vrij regelmatig regiem
• Laagste afvoer in winter

3. Gemengde rivier (Rijn)

• Regelmatig regiem

Wensen

oefenen met demografie

hfd 2 beleid / commissie

hfd 3 helemaal

Wat voor geograaf ben jij?

Bronanalyse - stappenplan

1.  Ga naar de genoemde bron
   
2. Waar gaat de bron over? Bedenk voor jezelf wat er te zien is. Kijk naar de titel, de kleuren, de legenda, de tekst bij de cartoon. Let op getallen, % etc.!
3. Tekstbron: lees de tekst door
4. Onderstreep eventueel belangrijke onderdelen. Als de bron over een bepaald land of gebied gaat kun je ook de atlas pakken om de ligging te bepalen.
5. Interpretatie; waar gaat de bron over, zie je bepaalde patronen, koppeling met de lesstof

Vraaganalyse - stappenplan (1)

1.  Lees eerst de hele opgave door en de bronnen. Dan heb je al een globaal beeld waar de opgave over gaat en wat er van je gevraagd wordt. Het voorkomt dat je te impulsief en onvolledig antwoordt.
2. Lees dan de 'Kop van de vraag' van de eerste vraag. Deze bevat vaak informatie ter inleiding van het probleem. Daarmee word je ‘op het spoor gezet’. Let op begrippen, tegenstellingen, specifieke omstandigheden etc.
3. Onderstreep belangrijk elementen en probeer deze te koppelen aan je kennis over het onderwerp.
4. Lees dan de vraagzin. Hierin staat aangegeven wat er van je verwacht wordt. Het belangrijkste zijn de signaalwoorden. Dat zijn aanwijzingen voor het beantwoorden van de vraag

Vraaganalyse - stappenplan (2)

• Twee soorten signaalwoorden

1. Eisen van het antwoord; denk hierbij aan woorden als: beschrijf, geef aan/benoem, leg uit, verklaar, beredeneer, beargumenteer en beoordeel
   
2. Inhoudelijk; richting geven aan het antwoord. Demografisch, sociaal-cultureel, politiek, fysisch, situatiebeschrijving en gebiedskenmerken

• Leer goed op schaalniveau's en dimensies
  
• Leer goed de basisbegrippen als sociaal / regionale ongelijkheid, centrum/periferie/semi-periferie
  

-> onderstreep de signaalwoorden en koppel aan je eigen kennis

Formuleren - stappenplan (1)

1.  Kijk naar de eisen van het antwoord (signaalwoorden). 

• Geef / benoem (oorzaken, redenen, voorbeelden etc). Dit kunnen korte antwoorden zijn. Let op de punten, vaak krijg je 1 punt per antwoord
• Leg uit / verklaar. Hier moet je antwoorden in een aantal stappen. Let op de punten. Vaak oorzaak en gevolg

Formuleren - stappenplan (2)

Kijk naar de eisen van het antwoord (signaalwoorden)

• Beredeneer

Hier moet je antwoorden in een aantal stappen. Let op de punten, vaak krijg je per stap 1 punt. 

Vaak is de situatie uit de vraag/bron/atlas en het gevolg van de situatie.

• Beschrijf
  

Hier moet je antwoorden in een aantal stappen. Let op de punten. 1 punt per stap

Formuleren - stappenplan (3)

2. Begin je antwoord met een deel uit de vraag of eindig hiermee.

De eerste reden is ... en de tweede reden is....

De oorzaak voor ontbossing is .... en het gevolg is ....

Of je zet van te voren streepjes (antwoord net als de volgorde in de vraag) of schrijft oorzaak: / gevolg:

3.Geef niet meer antwoord dan nodig

Geef niet meer redenen, voorbeelden dan gevraagd.

Geef elke reden die je schrijft een nummer

->Op het examen wordt alleen het gevraagde aantal nagekeken

Formuleren - stappenplan (4)

4. Schrijf naar de volgorde van de vraag

b.v geef een economische en politieke reden. Neem deze volgorde dan ook over in je antwoord. Of geef duidelijk aan dat je eerst een politieke reden noemt door politiek: op te schrijven. Doe je dit niet dan kijken we na in de volgorde van de vraag. Beginnen met politiek en dit niet goed aangeven is fout.

Formuleren - stappenplan (5)

5. Gebruik de bronnen / kaarten in je antwoord

Bijvoorbeeld op kaart 33 is te zien dat.... Eerst goed beschrijven van wat je op de bron/kaart zien, dit levert vaak al een puntje op.

Gebruik de door jou in de stof geleerde begrippen / theorieën zeker bij vragen als verklaar of leg uit.

6. Leg een begrip kort uit of gebruik begrippen in je antwoord

Als uit je antwoord blijkt dat wat in een vraag genoemd begrip betekend levert dit al vaak een punt op. Gebruik de door jou in de stof geleerde begrippen / theorieën zeker bij vragen als verklaar of leg uit.

Formuleren - stappenplan (6)

7. Schrijf duidelijk en in correcte zinnen

Wees concreet en voorkom onduidelijke, vage antwoorden:

Er is een ontwikkeling te zien -> De afgelopen jaren is het BNP..

Ze zijn -> De arbeiders uit de mijnen..

De ITCZ is verschoven -> In juli ligt de ITCZ ten noorden van..

8. Wees geografisch correct

Gebruik geen termen als zomer en winter maar benoem de maanden. Denk hierbij om verschil tussen NH en ZH! Benoem dit ook. 

Links van Amsterdam ligt een zee -> ten westen van Amsterdam ligt de Noordzee

Dinsdag 12 november

- uitleg hfd 2 -> vragen

- uitleg hfd 3 -> vragen 

- overige vragen

- oefenen examenopgaven

Check Wonen in Nederland havo  

RONDE 1

3-6-9

7

4

5

2

3

14

13

8

10

11

6

9

12

15

Welk begrip gebruiken we voor de hoeveelheid water die door de rivier stroomt?  

1961

1

7

4

5

1

3

14

13

8

10

11

6

9

12

15

Hoe noemen we 'nieuwe' beleid van het beheer van de grote rivieren? 

Stalin

2

6

7

4

5

1

2

communistisch

3

14

13

8

10

11

9

12

15

Hoe heet het gebied tussen de zomerdijk en de winterdijk? 

5

7

Checkpoint Charlie

4

1

2

3

14

13

8

10

11

6

9

12

15

Wat is de grootste rivier van Nederland als het gaat om het debiet?  

7

4

1

2

3

14

13

8

10

11

6

9

12

15

In welk deel van de rivier is de sedimentatie het grootst? 

Varkensbaai

5

7

4

5

1

2

3

14

13

8

10

11

9

12

15

Welk begrip gebruiken we voor het opwaartse waterstromen in de bodem?

Ronald Reagan

6

8

IJzeren Gordijn

7

4

5

1

2

3

14

13

10

11

6

9

12

15

Hoe noemen we de grens tussen twee stroomgebieden?

7

4

5

1

2

3

14

13

10

11

6

9

12

15

Wat is het verzamelbegrip voor dammen, dijken en stormvloedkeringen? 

Winston Churchill

8

7

4

5

1

2

3

14

13

10

11

6

9

12

15

Hoe noemen we een tijdelijke hoge waterafvoer van een rivier in een jaar? 

Winston Churchill

8

7

4

5

1

2

3

14

13

10

11

6

9

12

15

Welk begrip gebruiken we voor een beweegbare dam om de waterafvoer te beïnvloeden. 

Winston Churchill

8

7

4

5

1

2

3

14

13

10

11

6

9

12

15

Welke rivier heeft een onregelmatiger regiem, de Rijn of de Maas? 

Winston Churchill

8

7

4

5

1

2

3

14

13

10

11

6

9

12

15

Welke drie 'trappen' heeft de drietrapsstrategie in het waterbeheer. 

Winston Churchill

8

7

4

5

1

2

3

14

13

10

11

6

9

12

15

Hoe noemen we de samenwerking tussen de overheid en bedrijven? 

Winston Churchill

8

7

4

5

1

2

3

14

13

10

11

6

9

12

15

Welke belangrijke functie heeft de IJssel voor Nederland? 

Winston Churchill

8

Antwoorden eerste ronde. 

1	Debiet	6	Kwel	11	Maas
2	Ruimte voor de Rivier	7	Waterscheiding	12	Vasthouden, bergen, afvoeren
3	Uiterwaard	8	Waterkering	13	Publiek-private-samenwerking
4	Waal	9	Piekafvoer	14	Drinkwater voor in het IJsselmeer
5	Benedenloop	10	Stuw	15

De puzzelronde

Maak 3 groepjes van 3 begrippen die bij elkaar horen. 

Verhang	Winterdijk	Waterafvoer
m3/s	Hoogteverschil per km.	Zomerdijk
Debiet	Uiterwaard	Stroom-snelheid

1

Nevengeul	Debiet	Hoogwatergeul
Obstakel-verwijdering	Ontbossing	Verstening
Kanalisatie	Regiem	Verhang

3

ronde 3 

Wat weet je van.... . Noem steeds 4 dingen

1. Wat weet je van... kribben?

Ste

stenen dammetjes loodrecht op de stroomrichting

Gaan meanderen tegen

bescherming oever

houdt de vaargeul op diepte

2. Welke maatregelen worden genoemd binnen het beleid van "Ruimte voor de rivier"? 

Nevengeul

Uiterwaardvergraving

Dijkverplaatsing

Kribverlaging

3. Welke processen verkorten de vertragingstijd?  

ontbossing

verstening/verharding landoppervlak

Kanalisatie

.... 

3.Wat weet je van... krimpregio's 

vergrijzing

afname voorzieningen

Limburg, Groningen, Zeeland

Sloop en herbouw

4. Wat weet je van... gentrificatie?

op

opleven, verbetering van wijken

vaak in gang gezet door jonge 'starters''

vaak bij oude wijken bij de binnenstad

vaak oude, karakteristieke woningen