De Grote Oorlog

• vivi
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 2

De Grote Oorlog

Hoe verliep de Eerste Wereldoorlog?

Lesdoel

Aan het einde van deze les kunnen jullie beschrijven hoe de Eerste Wereldoorlog verliep.

Wat waren de belangrijke oorzaken voor het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog?

Welke oorzaak was de aanleiding tot de oorlog? (een aanleiding is een oorzaak die zorgt dat iets begint)

1. Het militarisme van de Europese landen.
2. Het imperialisme van de Europese landen.
3. De wapenwedloop tussen de Europese landen.
4. De moordaanslag op Frans Ferdinand.

De oorlog begint

• 1 augustus 1914 begon de Eerste Wereldoorlog

Duitsland, Oostenrijk-Hongarije en Italië lagen 'klem' tussen Rusland in het oosten en Engeland en Frankrijk in het westen.

Duitsland wilde een gevaarlijke tweefrontenoorlog voorkomen en moest daarom snel Frankrijk en Engeland verslaan zodat zij zich daarna op Rusland konden richten.

Von Schlieffenplan

Frankrijk had sterke verdedigingen gebouwd aan de grens met Duitsland. Er waren kanonnen, loopgraven, mitrailleurnesten en bunkers gebouwd. Deze verdedigingen hielden alleen op bij België, dit was tenslotte maar een klein land waar de Fransen niet bang voor hoefde te zijn.

Geel = het bondgenootschap van de geallieerden (Frankrijk, Engeland, Rusland en later Amerika)

Paars = het bondgenootschap van de centralen (Duitsland, Oostenrijk-Hongarije, Italië en later het Osmaanse Rijk)

Groen = De neutrale landen (zij hadden geen kant gekozen)

Nederland, België en Luxemburg waren neutraal. Zij wilde het liefst buiten de oorlog blijven. 

De Duitse generaal Von Schlieffen had een slim plan bedacht van hoe ze snel Frankrijk konden verslaan en op die manier een oorlog op twee fronten konden vermijden. 

Als ze door België en Luxemburg gingen dan kon het Duitse leger zo om de sterk verdedigde grens heen lopen en Parijs veroveren. Ze hadden geschat dat het Rusland zes weken tijd nodig had om hun leger te mobiliseren en bij de Duitse grens te krijgen. Voor die tijd moesten ze dus Frankrijk uitschakelen.

Waarom werd het Von Schlieffenplan bedacht?

1. Omdat de centralen wisten dat de geallieerden sterker waren, daarom moesten zij slimmer zijn.
2. Om een oorlog op twee fronten te voorkomen.
3. Omdat de Fransen al hun grenzen goed hadden verdedigd.
4. Omdat Duitsland wilde laten zien dat ze het sterkste leger hadden en Frankrijk in zes weken konden verslaan.

Leg uit waarom een oorlog op twee fronten zo gevaarlijk was voor de Centralen?

Loopgravenoorlog

Het Franse, Engelse en Belgische leger wisten het leger van Duitsland te stoppen.

Beide kanten groeven zich in in loopgraven. De verdediging was sterker geworden dan de aanval.

Daarom bleven de legers vier jaar lang op deze kleine strook land vechten.

De paar honderd meter grond die tussen de loopgraven van de vijanden lag werd het niemandsland genoemd. Deze grond was helemaal kapot geschoten door granaten van beide kanten. Ook lagen de lijken van gestorven soldaten hier langzaam weg te rotten of werden ze opgegeten door ratten en ander ongedierte. 

Soldaat die een brief naar huis schrijft. Soms waren er weken of zelfs maanden waarin weinig gebeurde. Beide kampen bleven wachten tot de andere kant zou aanvallen. Juist op die tijdstippen kon verveling toeslaan, soldaten missen hun familie en hun huis. 

Prikkeldraad was een nieuwe uitvinding. Door dit in lussen voor het loopgraaf te spannen werd het extra moeilijk gemaakt om in het loopgraaf te komen.

De verdedidigers hadden meer tijd om de aanvallers neer te schieten terwijl zij vast zaten en gewond raakte in het prikkeldraad.

Muur van zandzakken die bedoeld was om de kogels van machinegeweren (mitrailleurs) op te vangen. Maar ook om scherven van granaten tegen te houden.

Granaten en explosies maken vaak meer slachtoffers door de scherven die rond vliegen dan door de explosie (vuurbal) zelf.

Ratten en ander ongedierte die afkwamen op de loopgraven en het niemandsland waren een groot probleem. Zij vraten niet alleen de lijken in het niemandsland op maar ook de voedselvoorraden van de legers. Ook kwam het voor dat soldaten tijdens hun slaap aangevreten werden door ratten. Sommige ratten konden zo groot als een kat worden.

Soldaten moesten slapen in de loopgraven. In de kou en de regen wanneer het tegen zat. Met regelmatig explosies en gevechten op de achtergrond. 

Soldaat die met een periscoop de vijand in de gaten houdt.

Aanvoer loopgraf. Vanaf hier werd het loopgraf bevoorraad van eten, munitie (kogels, granaten etc.) en nieuwe soldaten. Hier doorheen konden soldaten veilig alles naar het front brengen.

Soldaat die met zijn machinegeweer klaar ligt om op te staan en de bestormende vijand onder vuur te nemen.

Soldaat die het loopgraaf helpt te onderhouden of repareren.

Loopgraven en nieuwe wapens

-loopgraven 

Bekijk de video en beantwoord de volgende vragen.

1. Benoem vier redenen uit de video waarom het leven van de soldaten in de loopgraven zwaar was.
2. Voor welke kant (welk leger) was het leven in de loopgrafen het ergst?
3. Leg uit waarom/waardoor zij een zwaardere tijd hadden in de loopgrafen.
4. Aan het begin van de oorlog dachten meeste mensen dat de oorlog maar een paar maanden zou duren

Loopgravenoorlog?

Wat is er te zien op de afbeelding? En leg uit waardoor dit voorkwam.

Waar lijdt deze soldaat aan? Leg uit waardoor dit kwam.

Wereldoorlog

In het westen van Rusland vochten de Russen tegen Oostenrijk-Hongarije en Duitsland.

Het Russische leger was veel slapper dan verwacht.

Duitsland won veel grond in het oosten.

Ook in het Osmaanse Rijk en de koloniën werd gevochten. Ook haalde de Europese landen soldaten uit hun koloniën om mee te vechten.

Alle groene gebieden horen bij de Entente (geallieerden) en alle rode bij de Centralen. Leg uit waardoor een ruzie tussen Europese landen veranderde in een Wereldoorlog.

Wat heeft deze afbeelding te maken met het begrip wereldoorlog?

Het laatste oorlogsjaar

In 1917 raakte een Duitse torpedo een Amerikaans schip.

Amerika koos de kant van de Entente, en bracht tienduizenden nieuwe soldaten om tegen de Centralen te vechten.

In 1918 werden de Duitse loopgraven doorbroken en was de oorlog in het westen voorbij.

In het oosten verliep de oorlog zo slecht voor Rusland dat het volk in opstand kwam. De nieuwe regering sloot een wapenstilstand met de Centralen. De oorlog was voorbij.

Waarom sloot Amerika zich aan bij de Entente aan in 1917?

1. Ze hadden een bondgenootschap met Engeland en Frankrijk.
2. Ze waren militaristisch en wilde bewijzen dat hun leger het sterkst was.
3. Een Amerikaans schip werd tot zinken gebracht door een Duitse onderzeeër.
4. Een Amerikaans schip werd tot zinken gebracht door een Engelse onderzeeër.

Leg in grote lijn uit hoe de Eerste Wereldoorlog verliep.

vechten in de loopgraven

Is er nog iets wat je niet begrepen had?