§3 Arbeiders gaan samenwerken

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t, havo
• Leerjaar 2

§1.3 Arbeiders gaan samenwerken

§1.3 Arbeiders gaan samenwerken

...kan ik uitleggen hoe de arbeiders en de gegoede burgerij probeerden de situatie van de arbeiders te verbeteren

...kan ik uitleggen wat het socialisme inhoudt

...kan ik met een voorbeeld uitleggen wat een sociale wet is

Aan het einde van de les...

Samen sterk; Arbeiders...

• werden slecht behandeld
• beginnen kleine verzekeringen

•  werken samen in vakbonden

• vormen twee soorten vakbonden: socialisten en confessionelen

Liefdadigheid

• Zieken, ouderen en armen hadden geen inkomsten. 
• Afhankelijk van familie en liefdadigheid.
•  Kerk en rijken. 

Vakbonden

• Arbeiders werken samen om sterk te staan.
  
  
• Vakbond = vereniging van arbeiders die lonen en arbeidsomstandigheden willen verbeteren
• Wat willen de vakbonden bereiken? blz. 37

§1.3 Arbeiders gaan samenwerken

Arbeiders en armen werden door de staat niet geholpen.

Door wie wel?

• Familie
• Kerk
• Liefdadigheid van de rijken

§1.3

Arbeiders gaan samenwerken

A

Samen sterk

Leerdoel:

• Je kunt uitleggen hoe arbeiders en de gegoede burgerij probeerden de situatie van de arbeiders te verbeteren

Begrippen:

• liefdadigheid
• vakbonden

Een vrouw zamelt geld in
voor een goed doel

Eind 19e eeuw richten arbeiders vakbonden op.

Zij strijden voor:

• hoger loon
• kortere werktijd
• afschaffing kinderarbeid

Dit deden zij door:

• Stakingen organiseren
• Doel: fabrieksbazen dwingen om lonen te verhogen en werkomstandigheden te verbeteren

§1.3

Arbeiders gaan samenwerken

A

Samen sterk

§1.3

Arbeiders gaan samenwerken

B

Het socialisme

Leerdoel:

• Je kunt uitleggen wat het socialisme inhoudt

Begrippen:

• socialisme
• politieke partij
• algemeen kiesrecht

Fabriekseigenaar

Arbeiders

alle winst van de fabriek

bezaten grondstoffen, machines, fabrieken

kregen laag loon

Oneerlijk!!!

Socialisme

§1.3

Arbeiders gaan samenwerken

B

Het socialisme

Socialisten: de arbeiders zullen ooit in opstand komen en dan het bezit van de rijken afpakken.

Om echt dingen te veranderen was invloed op het bestuur nodig.

1881: oprichting socialistische politieke partij

Belangrijkste doel: algemeen kiesrecht.

§1.3

Arbeiders gaan samenwerken

B

Het socialisme

Algemeen kiesrecht

Ook arme arbeiders mogen stemmen

Socialisten zouden in bestuur komen

Wetten om arbeiders te beschermen

Rond 1870: liberalen voeren eerste sociale wetten in.

• Ongevallenwet
• Kinderwetje van Van Houten
• Leerplichtwet

§1.3

Arbeiders gaan samenwerken

C

Sociale wetten

Leerdoel:

• Je kun met een voorbeeld uitleggen wat een sociale wet is

Begrippen:

• sociale wetten

Sociale wetten

• Vanaf 1870 > Liberalen kwamen met sociale wetten. 
• Waarom? Het moest eerlijker, maar ook angst voor acties socialisten en ziektes. 

Sociale wetten

Sociale wetten zijn wetten die mensen moeten beschermen tegen de gevolgen van ziekte, armoede of ouderdom.

Sociale Wetten

• 1874: Kinderwetje van Van Houten
• 1901: Leerplichtwet
• 1901: Ongevallenwet: Uitkering als je niet meer kunt werken door een ongeluk

Afschaffing van kinderarbeid

• Liberalen hadden de macht
• Liberalen vinden dat iedereen vrij is om zelf te beslissen
• Toch werden wetten ingevoerd om de arbeiders te beschermen.

Sociale wetten

1. 1874: kinderwetje van Van Houten - kinderen onder 12 mogen niet in de fabriek werken
2. 1889: Arbeidswet - controle op kinderwetje en arbeidsomstandigheden
3. 1901: Leerplichtwet - kinderen moeten naar school