Les 6

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

WATER

Programma

Binnenkomst + absentie (3 min)

Voorkennis ophalen (5 min)

Leerdoelen (2 min)

Aan het werk in het werkboek (10 min)

Uitleg 'opbouw van het Nederlandse rivierengebied' (10 min)

Werkblad 'soorten rivieren' (10 min)

Uitleg 'soorten rivieren' (5 min)

Nakijken huiswerk (10 min)

Afsluiting (5 min)

Voorkennis ophalen

Schrijf op je wisbordje:

a) In welk seizoen zal er meer water in een rivier zitten? Kies uit zomer of winter (30 seconden)

b) Bespreek met je groepje hoe het verschil tussen zomer en winter veroorzaakt wordt.

Dus: bedenk redenen voor het verschil in hoeveelheid water tussen de zomer en de winter en noteer deze op 1 wisbordje per groep.

(3 minuten)

Leerdoelen

Aan het einde van deze les kun je

1. de opbouw van het Nederlandse rivierlandschap tekenen en de verschillende onderdelen benoemen en uitleggen;

2. vier verschillende soorten rivieren noemen, met elkaar vergelijken en herkennen op een afbeelding;

3. een voorbeeld geven van een regenrivier en een gemengde rivier;

Aan het werk- groep 1

Wat: 

- werkboek blz. 108 vraag 3

- wisbordje: maak een tekening waarop de volgende onderdelen van het rivierengebied te zijn zijn:

zomerdijk - winterdijk - zomerbed - winterbed - rivier - krib - uiterwaard.

Hoe: alleen en zonder te praten

Hulp: paragraaf 3.4 'het rivierlandschap'

Klaar: noteer in je schrift wat er bedoeld wordt

met het begrip 'piekafvoer.

Aan het werk- groep 2

Wat: 

- werkboek blz. 108 vraag 3

- wisbordje: maak een tekening waarop de volgende onderdelen van het rivierengebied te zijn zijn:

zomerdijk - winterdijk - rivier - krib - uiterwaard.

Hoe: duo's die zachtjes met elkaar overleggen 

Hulp: paragraaf 3.4 'het rivierlandschap' + duo + docent

Klaar: lees nog een keer de tekst 'het rivierlandschap' goed door.

Opbouw van het Nederlandse rivierengebied

Vroeger toen er nog geen dijken waren, stroomden de rivieren vrij door het land.

Nederland ligt in de benedenloop van de rivier de Rijn en de Maas -> 

wisbordje: welk sediment zit er in de benedenloop in de rivier? (2 vormen).

Maar in de rivieren die door Nederland stroomde zat nog sediment.

De rivieren legden dit laagje sediment langs de oevers als ze overstroomden.

Dat laagje werd steeds hoger en hoger en de uiteindelijk kon de rivier niet meer overstromen.

Dit zijn de oeverwallen: natuurlijke dijkjes langs de rivier!

Tegenwoordig willen we niet dat rivieren overstromen -> dit zou zorgen voor veel schade aan huizen en gebouwen. 

Daarom heeft de mens dijken langs de rivier aangelegd.

In de zomer zit er minder water in de rivier (-> meer verdamping en gebruik) en stroomt de rivier tussen de zomerdijken. Koeien grazen op het gras van de uiterwaarden.

In de winter zit er meer water in de rivier (-> minder verdamping en minder gebruik) en stroomt het water tussen de winterdijken. De uiterwaarden staan dan onder water en de koeien staan op stal.

Om de rivier op zijn plek te houden dienen de kribben.

Leerdoelen

Aan het einde van deze les kun je

1. de opbouw van het Nederlandse rivierlandschap tekenen en de verschillende onderdelen benoemen en uitleggen;

2. vier verschillende soorten rivieren noemen, met elkaar vergelijken en herkennen op een afbeelding;

3. een voorbeeld geven van een regenrivier en een gemengde rivier;

Aan het werk- groep 1

Wat: 

- Werkblad 'verschillende soorten rivieren' (versie A)

Hoe: met de groep

Hulp: groep + tekstboek (paragraaf 3.1) + docent

Let op: we kijken de opdracht na 5 minuten na, dus dan moet je klaar zijn!

Klaar: Maken werkboek blz. 103 vraag 6

Aan het werk- groep 2

Wat: 

- Werkblad 'verschillende soorten rivieren' (Versie B)

Hoe: in tweetallen

Hulp: duo + tekstboek (paragraaf 3.1) 

Let op: we kijken de opdracht na 5 minuten na, dus dan moet je klaar zijn!

Klaar: Maken werkboek blz. 103 vraag 6

Vier soorten rivieren

Er bestaan vier soorten rivieren:

Gletsjer- of smeltwater rivier

- Ontstaat hoog in de bergen.

- Het water is afkomstig van gesmolten sneeuw en ijs

- Bevat het meeste water in de zomer -> wisbordje: waarom?

Regenrivier -> De Maas

- Het water is afkomstig uit neerslag 

- Bevat het meeste water in de herfst en winter -> wisbordje: waarom?

Gemengde rivier -> De Rijn

- Het water is afkomstig van gesmolten sneeuw en ijs én van neerslag

- De rivier bevat het hele jaar door ongeveer evenveel water -> je moet nu kunnen uitleggen waarom dit zo is!

De Maas is een regenrivier.

De maas (=regenrivier) en Rijn (=gemengde rivier) in Nederland

Let op: De Rijn splitst in Nederland in meerdere rivieren!

Wadi

Een bijzonder rivier is de wadi ->

Wadi's komen voor in droge gebieden (bijvoorbeeld het Midden-Oosten).

Het grootste deel van het jaar bevat een wadi geen water -> je kunt over de bodem van de rivier lopen!

Maar als het regent stroomt de wadi snel vol -> soms gaat dit zo snel dat het mensen overvalt en zij verdrinken!

Leerdoelen

Aan het einde van deze les kun je

1. de opbouw van het Nederlandse rivierlandschap tekenen en de verschillende onderdelen benoemen en uitleggen;

2. vier verschillende soorten rivieren noemen, met elkaar vergelijken en herkennen op een afbeelding;

3. een voorbeeld geven van een regenrivier en een gemengde rivier;

Nakijken

Hoe: 

- Deel 1: Bespreek de antwoorden op vraag 1, 2, 5ab, 6 en 7 in je groepje (5 min)

Waar zitten de overeenkomsten en waar de verschillen?

Check bij de verschillen de antwoorden met behulp van het boek

- Deel 2: Over welke antwoorden twijfelen jullie nog? 

Geef deze vragen door aan de docent voor een klassikale bespreking (5 min).

Tijd: 2x 5 minuten

Wat? 3.1 vraag 1 + 2 + 5ab + 6 + 7

Afronding

Wat heb je geleerd?

Hoe heb je meegedaan?

Huiswerk

Introductie

Examenvraag

Noteer het juiste antwoord op je wisbordje.

• Praat niet
  
• Zorg dat niemand je antwoord ziet.
  
• Draai je bordje pas om als de docent het vraagt.

Wat moeten we nu echt weten?

Op je wisbordje: 

1. Een regenrivier heeft het meeste water in de zomer/ winter.

2. Een gletsjerrivier heeft het meeste water in de zomer / winter.

3. Een rivier die bijna het hele jaar door droog staat heet een ....

4. De Maas is een voorbeeld van een gletsjerrivier/ regenrivier/ gemengde rivier.

5. De Rijn is  een voorbeeld van een gletsjerrivier/ regenrivier/ gemengde rivier.

Hoe heb ik deze les meegedaan?

😒🙁😐🙂😃

Huiswerk

Zoek op wat de 2 grootste rivieren van Nederland zijn + hoe lang deze zijn + waar zij Nederland binnen komen + waar zij Nederland weer verlaten.

Lezen paragraaf 3.4 'transport'

Lezen paragraaf 3.7