11.2 Tien zintuigen van de mens

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

Planning

• Terugblik vrijdag (10 minuten)
• Lezen basisstof 11.2 (15 minuten)
• Begrippen van basisstof 11.1 en 11.2 (10 minuten)
• Uitleg basisstof 11.2 (20 minuten)
• Oefenen voor oefentoets (20 minuten)
• Afsluiting (5 minuten)

Terugblik 

Begrippen 11.1

• Zintuigcellen
• Prikkel
• Impuls (elektrisch signaal)
  
• Drempelwaarde: Niet elke prikkel neem je waar.
• Gewenning
• Motivatie

Hoe heet het orgaanstelsel waartoe de zintuigen behoren?

Hoe noemen we een invloed waarvoor een zintuig gevoelig is?

1. impuls
2. zenuw
3. prikkel

Wat is een adequate prikkel

1. De prikkel waar een zintuig gevoelig voor is
2. De kleinste prikkel die een zintuig kan waarnemen
3. Een prikkel waar het zintuig ongevoelig voor is
4. Een signaal dat via de zenuwen naar de hersenen gaat

Je loopt langs een pizzatent, maar je ruikt het niet, want je hebt geen honger. Je bent...

1. gemotiveerd, drempelwaarde is hoog
2. gemotiveerd, drempelwaarde is laag
3. niet gemotiveerd, drempelwaarde is hoog
4. niet gemotiveerd, drempelwaarde is laag

De zwakste prikkel die een impuls veroorzaakt heet de ...

1. Adequate prikkel
2. Gewenning
3. Drempelwaarde
4. Zintuig

Een zintuig met een hoge drempelwaarde
zal eerder reageren op een prikkel dan
een zintuig met een lage drempelwaarde

1. Juist
2. Onjuist

de 10 zintuigen van de mens

Leerdoelen

11.2.1 Je kunt aangeven waar het gezichtszintuig, het gehoorzintuig en het evenwichtszintuig liggen en wat hun adequate prikkels zijn.
11.2.2 Je kunt aangeven waar de zintuigcellen in je huid, de reukzintuigcellen en de smaakzintuigcellen liggen, hoe ze werken en wat hun adequate prikkels zijn.

Een geluid kun je horen. Dove mensen ‘horen’ door trillingen. De prikkels uit de omgeving neem je met je zintuigen waar.

Het gezichtszintuig bestaat uit een vlies van lichtgevoelige cellen. Dit noemen we het netvlies.

Het netvlies bevindt zich helemaal achterin de oogbol 

In bs 11.3, 11.4 en 11.5 zullen we verder ingaan op het gezichtszintuig (het oog) en de werking daarvan. 

Gehoorzintuig 

Dit zintuig reageert op geluiden/trillingen. 

De zintuigcellen in het slakkenhuis sturen impulsen naar de hersenen, waardoor je kunt horen.

Adequate prikkel: Geluid/trilling

Evenwichtszintuig

Het maakt gebruik van de zwaartekracht om de stand van je hoofd te meten zodat je rechtop blijft staan. 

Ook meet deze of je snel of langzaam gaat.

bs 11.5 - de oren

In de huid bevinden zich vijf verschillende typen zintuigen

Zintuigen in de huid 

* Koudezintuig: Reageert op lagere

   temperaturen, kou dus.

* Warmtezintuig: Reageert op hoge 

   temperaturen, warmte dus

* Pijnpunten : Reageren op pijn en 

   schadelijke prikkels. Pijnpunten 

   zien er iets anders uit dan de  

   andere zintuigen in de huid.  

   Ze zitten ze niet alleen in de huid, maar  

   overal in het lichaam.

Reactie van de zintuigcellen na temperatuurverandering.

Het reukzintuig bevindt zich hoog achterin de neusholte

Er bevinden zich vijf verschillende typen smaakzintuigcellen op de tong.

We hebben 5 verschillende smaakknopjes (smaakpapillen).

zoet - zuur - zout - bitter - umami

Tien zintuigen van de mens

ZINTUIG	LIGGING	ADEQUATE PRIKKEL
Gezichtszintuig	in de ogen	licht
Gehoorzintuig	in de oren	geluid
Evenwichtszintuig	in de oren	zwaartekracht
Tastzintuig	in de lederhuid	lichte aanraking
Drukzintuig	in de lederhuid	druk
Koude zintuig	in de lederhuid	temperaturen lager dan 37°C
Warmte zintuig	in de lederhuid	temperaturen hoger dan 35°C
Reukzintuig	in de neus	geur
Smaakzintuig	in de tong	smaak

Opdracht

• Lezen en maken bs 11.2

eerder klaar?

• Maak online de Test Jezelf van basisstof 2
• Maak een samenvatting van b2

Afsluiting

Begrippen BS 11.2

Gezichtszintuig - Ligt in de ogen; zintuigcellen liggen op het netvlies en reageren op licht.

Gehoorzintuig - Ligt in de oren; zintuigcellen reageren op geluid.

Evenwichtszintuig - Ligt in de oren en reageert op zwaartekracht.

Tastzintuig - Tastknopjes liggen in de huid; reageren op lichte aanraking van de huid.

Drukzintuig - Ligt in de huid; zintuigcellen reageren op druk op de huid.

Koudezintuig - Zintuigcellen liggen in de huid; reageren op temperaturen lager dan 37°C.

Warmtezintuig - Zintuigcellen liggen in de huid; reageren op temperaturen hoger dan 35°C.

Pijnpunt / pijnzenuw - Vrije uitende van gevoelszenuw.

Reukzintuig - Zintuigcellen liggen in de neus; reageren op geur.

Smaakzintuig - Smaakknopjes liggen op de tong; rangeren op zoet, zuur, zout, bitter en umami. 

Vier leerlingen doen een uitspraak over de afbeelding.
- Anja zegt dat in die afbeelding een deel van de tong is getekend.
- Boris zegt dat in die afbeelding een deel van de huid is getekend.
- Caspar zegt dat P een smaakknopje aangeeft.
- Diane zegt dat P een tastknopje aangeeft.

Welke leerlingen hebben gelijk?

1. Boris en Caspar
2. Boris en Casper
3. Anja en Diane
4. Anja en Caspar

Waar bevindt zich het evenwichtszintuig?

1. in je neusholte
2. in je oog
3. achter je oor
4. in de mond

Waar bevinden de reukzintuigcellen en de reukharen zich?

1. Onderin de neusholte in het neusslijmvlies
2. Bovenin de neusholte in het neusslijmvlies

Oefenen deeltoets (H2)

Deeltoets oefenen voortplanting

Wat? > Ga naar biologielessen.nl > mavo bovenbouw > voortplanting

Hoe? > Je gaat aan de slag met de oefentoets. Je houdt je aantekeningenschrift erbij en hierin schrijf je alle antwoorden die je geeft. Aan het einde geef je door hoe ver je bent. 

Hoe lang? > 20 minuten, zelfstandig

Hulp? > Leerstof van thema 2 voortplanting

Klaar? > Je geeft je voortgang aan mij door. Volgende les weer verder. 

Huiswerk maandag 2-12

Opdracht 1 t/m 3, 5, 6, 10 en 11

Begrippenlijst basisstof 11.2 (heb je al af)