H1.2: Ontwikkeling van de wereldeconomie

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

1.2 Ontwikkeling van de wereldeconomie

Lesplanning:

1. Kort herhalen vorige les

2. Uitleg paragraaf 2

3. Aan de slag

Noem alle BRICS landen.

Waarom verplaatsen MNO's hun productieafdelingen naar lageloon landen?

Leg uit wat 'global shift' betekent.

Leerdoelen:

Je weet welke begrippen passen bij de verschillende fasen van de wereldeconomie.

 

Je begrijpt dat een handelsoorlog de globalisering kan bedreigen.

Wanneer begon de wereldeconomie tot stand te komen?

1. 15e eeuw
2. 16e eeuw
3. 17e eeuw
4. 18e eeuw

Periodes koloniale verhoudingen

1. 1500-1800: Handelskolonialisme

2. 1800-1950: Industrieel kolonialisme

3. na 1950: Vrijemarkt-economie

Handelskolonialisme 

(1500 - 1800)

Kenmerken:

• Kolonies leveren grondstoffen en arbeidskrachten (tot slaaf gemaakten).
• Langs de kusten ontstaan plantages.

Nederlandse kolonies

 Industrieel kolonialisme (1800-1945)

• Industrialisatie = grondstoffen worden nog belangrijker.                  
• Kolonie is ook afzetmarkt -> sterke toename wereldhandel

Onafhankelijkheid (1945-1990)

1. Dekolonisatie -> onafhankelijk worden van de kolonien. Invloeden van de moederlanden blijven zichtbaar
2. Koude oorlog -> nieuwe indeling in de wereld:

• Westerse wereld
• Communistische landen
• Ontwikkelingslanden

De vrijemarkteconomie (na 1990)

• Einde Koude Oorlog door het uiteenvallen van de Sovjet-Unie. Het Westen met de VS voorop 'wint' -> centrumlanden.
• Vrijemarkteconomie: vrij ondernemerschap / vrijhandel wordt de algemene norm. 

Vrijhandel (= wereld zonder handelsgrenzen)

Voordelen

• land kan zich specialiseren in product waar ze goed in zijn
• bedrijven hebben toegang tot buitenlandse afzetmarkten

Nadelen

• buitenlandse concurrentie -> bedrijven gaan failliet

Handelskolonialisme was van

1. 1500-1800
2. 1600-1800
3. 1200-1600
4. 1600-1900

Tijdens de industrialisatie:

1. worden de koloniën onafhankelijk
2. krijgen de moederlanden meer invloed op de koloniën
3. worden er fabrieken gebouwd in de koloniën
4. worden er steeds meer slaven verhandeld

Voordelen vrijhandel

Nadelen vrijhandel

Het belangrijkste verschil tussen handelskolonialisme en industrieel kolonialisme is dat bij het industrieel kolonialisme.....

1. de koloniën zelfstandig zijn en afspraken maken over de handel in grondstoffen.
2. het moederland de kolonie bestuurt en grote plantages aanlegden voor de handel.
3. De koloniën zelfstandig zijn, maar grondstoffen aanvoeren en een afzetmarkt zijn voor de industrielanden.
4. Het moederland de kolonie bestuurt en zorgt voor aanvoer grondstoffen en voor een afzetmarkt voor hun producten.

Hoe noemen we het belangrijkste economische systeem dat ontstond na het uiteenvallen
van de Sovjet-Unie?