Paragraaf 1.5 Nederland: winnaars en verliezers

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

1.5 Nederland: Winnaars en verliezers

Leerdoelen

1. Je kan de positie van Nederland t.o.v de wereld beschrijven als het gaat om globalisering 
2. Je kan verklaren waarom de Brainport Eindhoven een succesvolle regio is  
3. Je kan de kenmerken van de krimpregio Oost Groningen beschrijven en de nieuwe kansen benoemen.

Belangrijke begrippen: globaliseringsindex, outsourcing, Brainport, vestigingsfactoren, regionaal ontwikkelingsbeleid, hoogwaardige dienstverlening. 

Mindmap / samenvatting

Waar gaat de paragraaf over?

Februari 2019

Globaliseringsindex

Globaliseringsindex : hierin kun je aflezen hoe sterk een land verbonden is met het buitenland.

In 2019 stond Nederland op 1. Waarom staat Nederland op 1? 

- Hoogwaardige maakindustrie

- Open en sterk op het buitenland gerichte economie

- Veel vernieuwende hightechbedrijven, zoals Eindhoven (Brainport)

- hoogopgeleide bevolking

- goede infrastructuur (verkeer en digitaal)

www.statista.com

Export 

Import

Aan de slag

Maak opdracht 1 en 3 van deze paragraaf

Werk alleen en in stilte

Klaar? Lees de paragraaf verder

Vraag 1a

Vaak kiezen Nederlandse bedrijven bij het verplaatsen van
bedrijvigheid voor Oost-Europa. 

Welke voordelen heeft dit boven verplaatsing naar Zuidoost-
Azië? Noteer de juiste letters. 

A betere bereikbaarheid 

B grotere lokale afzetmarkt 

C kleinere taalbarrière 

D lagere lonen 

E vaak lid van de EU

•  A en E

Vraag 1b

Toch zijn ook India en China bij Nederlandse bedrijven
populair voor het verplaatsen van bedrijvigheid. Naar India
vindt vaker outsourcing van diensten plaats dan naar China. 

Leg uit welke culturele factor hierbij een belangrijke rol
speelt.

•  In India spreekt men Engels. Dat is bij de
  internationale digitale dienstverlening (callcenters,
  ontwikkeling software, administratie enzovoort) de
  voertaal.

Vraag 3a

Bekijk de top tien landen in bron 26. 

Welke twee kenmerken hebben deze landen vrijwel
allemaal gemeenschappelijk?

•  ze zijn klein
• ze liggen in Europa

Vraag 3b

Waarom scoren juist deze landen zo hoog op de index?

• Kleine landen zijn veel meer dan grote landen
  gericht op het buitenland

Vraag 3c

Gebruik bron 27. In 2018 was Nederland zesde op de
ranglijst van best presterende economieën in de wereld.
Nederland dankt die hoge positie aan een aantal sterke
punten. Noteer met een letter achter de sterke punten
waarop ze zeker van toepassing zijn. Kies uit: O(ost-
Groningen) – E(indhoven) – B(eide).

De kenniskaart van Nederland:

Welk gebied valt jullie op?

Clusters

Silicon Valley, Californië

Brainport Eindhoven

Foodvalley (rond Wageningen en Ede)

Wat maakt de regio Eindhoven interessant?

Eindhoven, de slimste

Brainport een gebied met veel kennis, waar Philips, DAF en ASML zijn gevestigd.

Vestigingsplaatsfactoren spelen hierbij een rol:

• De aanwezigheid van bedrijven die elkaar aanvullen en ondersteunen.
  
• Goed opgeleide (technische) beroepsbevolking. In deze regio is een hechte samenwerking tussen het bedrijfsleven en de wetenschap, gesteund door de overheid.
• De nabijheid van de interessante afzetmarkten. In een straal van 150 km rond Eindhoven wonen mensen met een bovengemiddeld inkomen.

Waar kennen we Eindhoven nog meer van?

Oost Groningen

Welke problemen kent Oost Groningen

bevolkingsgroei

Oost-Groningen, krimpgebied met mogelijkheden

• Oost-Groningen is een van de armste delen van Nederland. Lang is het gebied op de landbouw gericht.
• In Nederland is er juist veel hoogwaardige dienstverlening (advieskantoren, banken, hbo/universiteiten). --> Oost-Groningen vindt het moeilijk om hier aan te haken.

• Vanaf de jaren '60 krijgt dit gebied steun van de overheid:

- Regionaal ontwikkelingsbeleid = extra ondersteuning vanuit Den Haag of de EU voor achterblijvende gebieden. In Groningen deden ze dit door overheidsdiensten naar dit gebied te sturen. --> Het doel was: zorgen voor meer werkgelegenheid en inwoners in Groningen. 

Gevolgen?

1. Bevolking 'krimpt'

2. Vergrijzing 

3. Leegstand 

Welke kansen heeft het gebied Groningen?

Kansen voor Oost-Groningen

• De leefomgeving: 
  

• Het energiebeleid: 
• samenwerking*

• Overheidsbemoeienis: 

De toekomst gaat uitwijzen of Oost-Groningen de krimp weet om te zetten naar een groei in de bevolking.

Kansen

• Overheidsbemoeienis:      De overheid gaat in dit door aardbevingen getroffen gebied fors investeren 

Kansen

• Het energiebeleid (zon, wind, biomassa)

Kansen 

• De leefomgeving – Oost-Groningen biedt rust en ruimte en je woont er goedkoop.

Deze video is niet meer beschikbaar

Welke video was dit?

Examenvraag oefenen

(GB54) 245 of (GB55) 259 

245 / 259. 

Antwoorden examenvragen