V2 H4 Samengestelde zinnen: bijzin en hoofdzinnen

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Samengestelde zinnen  &  voegwoorden

Lesdoelen

Ik kan een hoofdzin en bijzin herkennen.

Ik weet hoe ik een hoofdzin en bijzin vind.

Ik weet wat nevenschikkende voegwoorden zijn.

Ik weet dan ook wat onderschikkende voegwoorden zijn.

Wat weet je nog van
de bijzin?

Wat weet je nu van
de hoofdzin?

Nevenschikkende voegwoorden + hoofdzin

Een paar voorbeelden van nevenschikkende voegwoorden zijn: en, noch, alsmede, alsook, maar, doch, of, ofwel, dan, want, dus.

** WODEM** (want, of, maar, en, dus)

Als een zin een nevenschikkend voegwoord bevat, dan is het een combinatie 

hoofdzin (HZ) + hoofdzin (HZ) (en eventueel nog meer hoofdzinnen)

 

Onderschikkende voegwoorden + bijzin

Een paar voorbeelden van onderschikkende voegwoorden zijn: als, daardoor, hoewel, indien, nadat, omdat, terwijl, toen, wanneer, zodat, zodra.

Als een zin een onderschikkend voegwoord bevat, is

het een combinatie met een hoofdzin (HZ) en bijzin (BZ).

Kenmerken van de hoofdzin

Hij ziet een vogel en hij kijkt ernaar.

a Bij een hoofdzin staan OW en PV altijd naast elkaar.

   a Hij ziet een vogel en hij kijkt ernaar.

b Je kunt er nooit het woord 'niet' tussen plaatsen.

   b Hij (niet) ziet een vogel en hij (niet) kijkt ernaar.

Kenmerken van de bijzin

Hij ziet een trein, terwijl hij naar school fietst.

a Je kunt het woordje 'niet' tussen OW en PV plaatsen.

    a Hij (niet) ziet een trein, terwijl hij niet naar school fietst.

b Meestal begint de bijzin met een voegwoord.

   b Hij ziet een trein, terwijl hij naar school fietst.

Als we de combinatie hoofdzin (HZ) en bijzin (BZ) hebben, dan zit er een nevenschikkend voegwoord in.

1. Waar
2. Niet waar

Het ezelsbruggetje voor de nevenschikking is:

WODEM

1. juist
2. onjuist

Waar staan de letters in WODEM voor?

Hoe kun je snel zien of je te maken hebt met een HZ of BZ?

Welke combinatie zinnen zie je hier?

Hij kan niet naar de training komen, want hij moet naar de tandarts.

1. bijzin (BZ) + hoofdzin (HZ)
2. bijzin (BZ) + bijzin (BZ)
3. hoofdzin (HZ) + bijzin (BZ)
4. hoofdzin (HZ) + hoofdzin (HZ)

Welke combinatie zinnen zie je hier?

Ik wil dit weekend wel afspreken, maar ik mag meedoen met het NK en dat doe ik liever.

1. hoofdzin (HZ) + bijzin (BZ)
2. bijzin(BZ) + hoofdzin (HZ) + bijzin (BZ)
3. hoofdzin (HZ) + hoofdzin (HZ)
4. hoofdzin (HZ) + hoofdzin (HZ) + hoofdzin (HZ)

Welke combinatie zinnen zie je hier?

Zij kan vandaag opeens meedoen met een wedstrijd, doordat een andere speelster niet mee kan doen.

1. bijzin (BZ) + hoofdzin (HZ)
2. hoofdzin (HZ) +hoofdzin (HZ)
3. hoofdzin (HZ) + bijzin (BZ)
4. bijzin (BZ) + bijzin (BZ)

Maak van de twee losse zinnen één zin.

Hij gaat daar sporten.
Hij vindt dat heel erg leuk.

Benoem de structuren:

1. Ik kan niet geloven, dat jullie niet meegaan op schoolreis.

2. Toen wij dat vertelden, geloofden ze ons eerst niet.

3. In de zomer ga ik graag zwemmen en ook drink ik graag koud sap.

4. We gaan met de klas naar Walibi en we zullen daar een dag blijven. 

5. Als je gezond wilt leven, moet je de schijf van 5 volgen, maar je mag heus een keer zondigen. 

6. Ik speel met mijn telefoon en kijk televisie en luister naar de radio tegelijk.

7. John gaat studeren in Amerika en zodra hij klaar is, komt hij terug naar huis.

8. Je moet niet zoveel snoepen, want je wordt te zwaar als je zo doorgaat.

Benoem de structuren:

1. Ik kan niet geloven, dat jullie niet meegaan op schoolreis.

2. Toen wij dat vertelden, geloofden ze ons eerst niet.

3. In de zomer ga ik graag zwemmen en ook drink ik graag koud sap.

4. We gaan met de klas naar Walibi en we zullen daar een dag blijven. 

5. Als je gezond wilt leven, moet je de schijf van 5 volgen, maar je mag heus een keer zondigen. 

6. Ik speel met mijn telefoon en kijk televisie en luister naar de radio tegelijk.

7. John gaat studeren in Amerika en zodra hij klaar is, komt hij terug naar huis.

8. Je moet niet zoveel snoepen, want je wordt te zwaar als je zo doorgaat.

Kijk jullie zinnen na:

1. HZ + BZ

2. BZ + HZ

3. HZ + HZ

4. HZ + HZ

5. BZ + HZ + HZ

6. HZ + HZ + HZ

7. HZ + BZ + HZ

8. HZ + HZ + BZ

Wat ga je nooit meer vergeten dankzij deze les?

Huiswerk:

Maak de online oefenzinnen van de methode. 

Bedenk 3 samengestelde zinnen.

Neem deze zinnen mee naar de les.

Opdracht:

- Werk samen met je buurman/ -vrouw.

- Geef/ stuur je 3 huiswerkzinnen aan hem/ haar.

Noteer bij elke zin de samenstelling (BZ+HZ) (HZ+BZ)    

          (HZ+HZ)

            Je hebt hier 3 minuten voor.

            Bespreek samen jullie antwoorden.