Kijkstrategie

• Kunst Algemeen
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4

Kunstbeschouwelijke begrippen

Beeldende kunst

Dans

Muziek

Theater

Film

Wat zijn de 5 W's (drama/dans)?

De wie-vraag gaat over de personages. Om wie draait het stuk? Wie is de hoofdpersoon, de held, de antiheld of de schurk? Wie zijn de bijfiguren?

De wat-vraag gaat over het conflict en de dramatische handeling. Wat is het conflict? Is dat een intern of een extern conflict? En wat gebeurt er (nog meer)?

De waar-vraag gaat over de lokatie, of de setting van het stuk. Waar speelt het zich allemaal af?

De wanneer-vraag gaat over de tijdsbepaling en het tijdsbestek. Wanneer speelt het zich af, hoe lang duurt het en wanneer gebeurt wat?

De waarom-vraag gaat over de noodzaak en het thema van het verhaal. Waarom wil je dit vertellen? Wat moet het publiek na de voorstelling mee naar huis nemen, qua boodschap?

Welke dingen zijn belangrijk om te doen
bij het verklaren van een spotprent?

Carlos Latuff

Vergelijkbare voorstelling, andere vormgeving

links:

Guernica 

Pablo Picasso

1937

Rechts

Bombardement op Kopenhagen

Christian August Lorentzen

1807

De opdracht:

• Eén persoon voor de klas (omschrijver), rest tekent.
• De omschrijver probeert het gegeven kunstwerk zo exact mogelijk te omschrijven.
• Op basis van zijn/haar omschrijving ga je tekenen. Het hoeft niet mooi te zijn, maar wel kloppend!
• 3 rondes!
  
  
  

Resultaat: Lijkt de tekening van jou (en die van de anderen) op het origineel?

Wanneer kreeg je bruikbare informatie? Wat miste je telkens nog? Waarom hebben we dit gaan? Wat heb je geleerd over het omschrijven van kunstwerken? Welke conclusies trek je hieruit?

Voorstelling

Het verhaal dat verteld wordt in het schilderij.

Vormgeving

Hoe de BEELDASPECTEN het beeld ondersteunen om de voorstelling tot zijn recht te laten komen

• Compositie
  
• Kleur
• Ruimte
• Licht
• Vorm
• Materiaal/techniek

Tekst

aspecten van de VOORSTELLING

aspecten van de VORMGEVING

Door alles in het midden te plaatsen onstaat een enorme rust die past bij de slapende man

Door de herhaling van vorm wordt het verhaal verteld

Dit werk is een combinatie van schilderen en fotografie

Er ligt een man te slapen in een kartonnen doos die lijkt op de stad in de achtergrond

Bekijk Boerendans van Pieter Bruegel. Op dit schilderij is het een vrolijke bedoening. Noem drie aspecten van de voorstelling die deze vrolijkheid ondersteunen.

Het schilderij van Bruegel maakt een ruimtelijke indruk. Noem drie manieren waarop de schilder dit heeft bereikt.

Bruegel weet op zijn schilderij te bereiken dat wij als kijker bij het tafereel worden betrokken. Noem drie manieren waarop hij dat heeft gedaan.

Wat voor vragen kun je stellen over een kunstwerk?

Wat kun je zeggen over de vormgeving van dit schilderij van Picasso?

Wat kun je zeggen over de voorstelling van dit schilderij van Picasso?

Mode-etalage,

August Macke, 1913

Op dit schilderij zijn de figuren op de voorgrond groot ten opzichte van de figuren op de achtergrond. Het etalageraam is weergegeven in lijnperspectief. Toch zijn er in het schilderij ook aspecten die de ruimtesuggestie tegengaan. 

Welke?

Voorstelling

Een dansvoorstelling kan een verhaal of een thema uitbeelden.

Vormgeving

danscompositie

choreografie (choreologie)

dansante middelen: 

ruimte 

tijd 

kracht

Rosas danst Rosas, Anne Teresa de Keersmaeker

In Rosas danst Rosas maakt De Keersmaeker met choreografische middelen dans van alledaagse bewegingen. Geef daarvan drie voorbeelden uit het fragment. Noem eerst de alledaagse beweging(en). Beschrijf vervolgens hoe De Keersmaeker met choregrafische middelen dans maakt van de beweging.

Het Zwanenmeer: pas de deux Odile en Siegfried, Bolshoi Ballet, 2011

Op het videofragment is een deel van de akte van Het Zwanenmeer te zien. Deze versie van Het Zwanenmeer werd in 2011 uitgevoerd in het Bolshoi Theater in Moskou en is trouw aan het 19e eeuwse origineel. Het videofragment laat het liefdesduet van Prins Siegfried en Odette zien. Leg aan de hand van de expressie van de dansers en de bewegingstijl uit hoe dit te zien is.

Het Zwanenmeer pas de deux Odille en Siegfried, Bolshoi Ballet, 2011

In deze dans vertolkt Odette duidelijk de belangrijkste rol. Noem drie choreografische middelen waaruit je dit kunt opmaken.

Voorstelling

Muziek kan verwijzen naar een verhaal of naar een ander buitenmuzikaal gegeven:

liedtekst

libretto

Vormgeving

muzikale aspecten: 

melodie

harmonie

metrum

ritme

tempo

dynamiek

klankleur

compositie

02:30

Beluister Opzij, opzij, opzij van Herman van Veen. Noem aan de hand van musicale aspecten waarom Opzij, opzij, opzij zo'n gehaaste indruk maakt.

Beluister Opzij, opzij, opzij van Herman van Veen. Noem aan de hand van musicale aspecten waarom Opzij, opzij, opzij zo'n gehaaste indruk maakt.

0

Beluister het lied nogmaals. het gaat over de te grote gehaastheid van het leven.
Waaraan hoor je dat?

0

In 1924 schreef George Gershwin de musical Lady be good. Het nummer Fascinating Rhythm, een van de bekendste songs, spreekt een groot publiek aan door de melodie, het ritme en het tempo. Beschrijf hoe Gershwin deze drie muzikale aspecten uitwerkt.

0

Je zou kunnen zeggen dat George Gershwin Rhapsody in blue de veelvormige kleurigheid van Amerika uitdrukt. Leg dit uit aan de hand van drie aspecten van de muziek.

Voorstelling

De voorstelling geeft aan wat het onderwerp, de boodschap of het verhaal van de film is.

Vormgeving

filmische middelen:

mise-en-scène

kadrering

camerastandpunt

camerabeweging

montage

special effects

Kwast: Stichting Kwast: Geraerdt van Velsen (2009)

In 2009 voerde Stichting Kwast P.C. Hoofts 'Geraerdt van Velsen' uit. In het fragment zie je hoe de allegorische figuren Eendracht, Trouw en Onnozelheid commentaar leveren op Twist, Geweld en Bedrog die de oorlog ontketenen. De acteurs tonen het karakter van de allegorische figuren onder andere door het stemgebruik. Beschrijf aan de hand van het fragment voor elk van deze drie figuren nog een andere manier waarop ze hun karakter tonen.

Op hoop van zegen, Herman Heijermans, 1965

'Op hoop van zegen' van Herman heijermans is een naturalistisch stuk en dat leidde tot specifieke keuzes ten aanzien van decors, rekwisieten en kostuums. 

Bekijk de afbeelding en beschrijf welke keuzes er in dit geval werden gemaakt ten aanzien van:  het decor, rekwisieten en kostuums.

Easy Rider (trailer) vanaf 1.55 min., Dennis Hopper, 1969

'Easy Rider' is een roadmovie: hoofdpersonen Wyatt en Billy reizen op hun moterfiets door de Verenigde Staten. Niet alleen de inhoud, maar ook de manier waarop het verhaal in beeld gebracht is, maakt 'Easy Rider' tot een roadmovie. Geef aan hoe camerapositie, camerabeweging, kadrering hieraan bijdragen.

De Noorderlingen, Alex van Warmerdam (regie): 1992 

vanaf 2.40 min

In deze film schetst Van Warmerdam het leven in een nieuwbouwwijk in Nederland in de jaren 60 van de vorige eeuw. De film speelt zich af in een straat waar de radio, de post en een buslijn de enige communicatie met de buitenwereld vormen. In 'De Noorderlingen' heerst een sfeer van vervreemding. Beschrijf drie elementen van de inhoud van het fragment vanaf 2.40 min. die de sfeer van vervreemding veroorzaken.

De Noorderlingen, Alex van Warmerdam (regie): 1992

vanaf 2.40 min

Beschrijf twee elementen van de vormgeving in dit fragment die deze sfeer van vervreemding veroorzaken.

Wat heb je geleerd?