H7 Geluid Paragraaf 4

• Natuurkunde / Scheikunde
• Middelbare school
• vmbo k, g
• Leerjaar 2

Geluidoverlast bestrijden

Nog even het verschil tussen toonhoogte en de amplitude van een trilling

Als een basluidspreker het geluid van een bass drum laat horen, kun je de conus zien trillen. 

Toonhoogte = het aantal trillingen.

Amplitude = de afstand tussen het midden en de uiterste stand. 

 De geluidssterkte wordt bepaald door de amplitude. Hoe harder een geluid, hoe groter de amplitude. 

Die trilling wordt heviger als je het geluid harder zet. De drukverschillen in de omringende lucht worden dan ook groter. Daardoor klinkt het geluid harder. 

 Bekijk in figuur 2 de afstand tussen het midden van de trillingen en hun uiterste stand. Dat noem je de amplitude van de trillingen:

https:

Gehoordrempel en pijngrens 

Bij geluidssterkte heb je te maken met twee grenzen. De gehoordrempel is de geluidssterkte waarbij je het geluid net begint te horen. De pijngrens is de geluidssterkte waarbij je oren pijn beginnen te doen. Boven de pijngrens hoor je wel geluid, maar dit is zo hard, dat het zeer doet aan je oren.

Menselijk gehoor

Tussen de 20 en 20.000 Hertz

Geluidsoverlast bestrijden

Geluid kan heel vervelend zijn. Denk aan het geluid van een druppelende kraan of van een vork die over een bord krast. Geluidsoverlast van de buren staat hoog in de top 10 van ergernissen in Nederland. Harde geluiden kunnen je gehoor ook nog eens blijvend beschadigen. Daarom worden veel maatregelen genomen om ongewenst geluid te bestrijden.

Leerdoelen Geluidsoverlast bestrijden

• Je kunt uitleggen vanaf welke frequenties je gehoor beschadigd kan raken als je er regelmatig of langdurig aan blootstaat.
  
• Je kunt uitleggen hoe een audiogram gemaakt wordt.
  
• Je kunt voorbeelden geven van maatregelen tegen geluidshinder bij de geluidsbron, tussen de geluidsbron en de ontvanger en bij de ontvanger.
  
• Je kunt uitleggen hoe een geluidsscherm langs de snelweg werkt.
  
• Je kunt enkele voorbeelden geven van geluidsisolatie.
  

Schadelijk geluid

Wanneer loop je schade aan je gehoor op?

Half miljoen mensen tussen 16 en 30 jaar met gehoor beschadiging. 

Tinnitus - Je hoort geluiden die er niet zijn. 

Je gehoor loopt zeker schade op als de geluidssterkte groter is dan 140 dB(A). Maar ook als je regelmatig of langdurig blootstaat aan geluid van meer dan 80 dB(A), kan je gehoor beschadigd raken.

Inmiddels heeft in Nederland ruim een half miljoen jongeren tussen de 16 en 30 jaar te kampen met blijvende gehoorschade. Gehoorschade kan zich niet alleen uiten in slechthorendheid, maar ook in tinnitus. Iemand met tinnitus hoort geluiden die zijn omgeving niet hoort. Die geluiden kunnen verschillende vormen aannemen: ruisen, fluiten, rinkelen, suizen, brommen, enzovoort. De behandeling van tinnitus kan betekenen dat je een ruisgenerator moet dragen om het hinderlijke geluid te overstemmen. Als dat niet werkt, moet tinnitus leren negeren.

Audiogram

Als je wil weten hoe goed je gehoor is, dan kun je

een audiogram laten maken. Hiernaast zie je een

voorbeeld. Je kunt voor verschillende frequenties

(toonhoogtes) zien hoe hard het geluid moet zijn 

voor je dit kunt horen.

Let op: de 0 staat bovenaan de y-as! Hoe dichter

de lijn bij 0 ligt, hoe beter je kunt horen. Een hogere lijn is dus goed, hoe lager de lijn hoe slechter je hoort.

Hinderlijk Geluid

Geluid dat je gehoor niet beschadigt, kan nog wel hinderlijk zijn. De ene persoon ervaart bepaalde geluiden eerder als hinderlijk dan de andere. Verkeerslawaai en lawaai van buren vinden veel mensen hinderlijk. Ook telefoons in de stiltecoupé van de trein worden als hinderlijk ervaren.

Slaapgebrek

Of je een geluid hinderlijk vindt, hangt vaak van de situatie af. Een feest bij de buren hoeft helemaal niet erg te zijn, totdat je gaat slapen en merkt dat de muziek toch behoorlijk hard staat. Als je niet oppast, doe je van ergernis geen oog meer dicht. 

 

Door geluidsoverlast kunnen mensen ernstige slaapproblemen krijgen. Als je slaapgebrek hebt, kan dit prikkelbaarheid, concentratieverlies en oververmoeidheid veroorzaken. Daarom zijn in drukke gebieden extra maatregelen nodig om de geluidsoverlast tegen te gaan.

Maatregelen tegen geluidhinder

Bron:

• Asfalt dat minder lawaai maakt
  
• Stillere autobanden

Tussenstof:

• Geluidswal of geluid-scherm

Ontvanger:

• Oorkappen of Koptelefoon/oortjes opzetten
• Huisisolatie zoals dubbel glas

Geluid terugkaatsen

Hard en glad materiaal kaatst geluid goed terug.

Een dikke aarden wal langs een snelweg kan het verkeerslawaai behoorlijk dempen. Maar soms is er niet voldoende ruimte. In dat geval wordt er vaak een geluidsscherm langs de snelweg geplaatst

Een machine zonder en met geluidsisolatie

.

Geluidsisolatie word vaak toegepast bij geluidshinder. De isolatie word aangebracht bij de bron van het geluid. 

Vormen van geluidsisolatie

Als een machine op een harde vloer staat, kan hij de vloer gemakkelijk in trilling brengen. De trillingen kunnen door de vloeren en muren alle kanten op bewegen. Je kunt de machine van de vloer isoleren door hem op rubberen noppen te zetten. Het rubber dempt de trillingen. De trillingen in de vloer worden daardoor veel zwakker. 

 

Isolatie kan ook aangebracht worden bij de ontvanger. Werknemers die met lawaaiige machines werken, zijn verplicht oorkappen of oordopjes te dragen. 

 Dit kan veel geluidshinder veroorzaken.

Zachte materialen absorberen geluid en harde materialen weerkaatsen geluid

Bron

Ontvanger

Tussen bron en ontvanger

• Geluidsabsorberende omkasting
• Geluidsarm asfalt
• Snelheid
• Volume zachter zetten (radio)
  

•  Geluidsscherm
• Geluidswerend glas
• Aarden wal
  

• Oortjes
  
• Oorkappen
• Gordijnen
  

Aan de slag!

Maak de opgaven van paragraaf 4!

Volgende les herhaling