Les 2 - Syntaxis

• Informatica
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4-6

Grammatica's

Syntaxis

Leerdoel

Je kunt taalregels van een programmeertaal (de syntaxis) op 3 manieren benoemen: op woord-, zins- en contextniveau. Ook kun je op het woordniveau van de syntaxis 6 verschillende soorten woorden en leestekens onderscheiden.

Inleiding

Het geheel van taalregels van een programmeertaal heet de syntaxis (in het Engels: syntax)

• Elke taal heeft zijn eigen syntaxis
• Deze taalregels zijn heel strikt
• Een haakje vergeten heeft
   grote gevolgen

Verschil tussen grammatica en syntaxis

Grammatica omvat alle regels van een taal, terwijl syntaxis zich richt

op de structuur, volgorde en combinatie van woorden binnen zinnen.

Dezelfde code in vier talen – wat valt je op?

Syntaxisverschillen – kleine verschillen in code

• PHP: gebruikt $ in naamgeving variabelen (bijv. $lijst)
• Javascript: gebruikt let om variabelen te initiëren (bijv. let lijst),
   { en } als afbakening van loops en ; als afsluiting van een regel
• Python: gebruikt scheidingsteken (:) en inspringen om loop af te   bakenen
• C#: typed, variabelen krijgen een datatype (int, float, string, lijst, etc.)

Tip: probeer bovenstaande te onthouden voor de komende vraag.

Syntaxisverschillen – dezelfde code in vier talen

C#

Javascript

Python

PHP

Syntaxisverschillen – dezelfde code in vier talen

Javascript

C#

PHP

Python

Vraag: Wat komt er uit deze programmaatjes?

Wat komt er uit deze programmaatjes?

Syntaxisverschillen – dezelfde code in vier talen

Javascript

C#

PHP

Python

Antwoord: 4 + 7 + 9 + 2 = 22

Syntaxis op drie niveau’s

De syntaxis van een taal kun je bekijken op drie niveaus:

• Woordniveau (de spelling)
• Zinsniveau (de grammatica)
• Contextniveau (de geldigheid van variabelen, objecten en typen).

Syntaxis op woordniveau

De syntaxis op woordniveau is afhankelijk van het type woord, zoals strings, getallen, variabelen, functienamen en operatoren. 

Voor elk type gelden specifieke spellingsregels:

• Strings: De waarde staat meestal tussen aanhalingstekens (").
  
• Variabelen: Er is een beperkte karakterset voor variabelen.
  
• Gereserveerde Woorden: Dit zijn woorden die niet als                          variabelenaam mogen worden gebruikt.

Syntaxis op zinsniveau

Op zinsniveau draait het om de juiste volgorde van variabelen, operatoren en haakjes, wat onderdeel is van de grammatica van de taal. 

Woorden worden gescheiden door scheidingstekens, zoals spaties, operators, tabs en nieuwe regels.

Syntaxis op zinsniveau (2)

Bijvoorbeeld bij Python: 

• Een dubbele punt (:) als scheidingsteken
• Een tab en een nieuwe regel hebben een
   speciale betekenis, een tab (inspringen) en
   nieuwe regel zijn verplicht bij bijvoorbeeld loops

• Dit geeft aan welke code binnen de loop hoort

Syntaxis op zinsniveau (3)

Vergelijk dit met Microscript:

• Een tab en nieuwe regel zijn hier optioneel,
   maar maakt de code wel leesbaarder

• Het gereserveerde woord end geeft hier aan
   welke code binnen de loop hoort

Syntaxis op zinsniveau (4)

Of vergelijk dit met Javascript:

• Bij talen als Javascript bepaal je een loop met accolades - {}
• Alles mag op één regel, maar dit maakt code minder leesbaar
• Gebruik een ';' als je meerdere statements op één regel wilt zetten. 

Syntaxis op contextniveau

Regels voor welk type een variabele heeft

Regels voor waar een variabele geldig is (scope)
             bijvoorbeeld binnen een functie

 

Woordsoorten

• Waarde (literal)
  
• Operator (operator)
  
• Scheidingsteken (delimiter)
  
• Variabelenaam (variable identifier)
  
• Functienaam (function identifier)
  
• Gereserveerd woord (keyword / reserved word)

 

Let op: Spaties worden niet apart benoemd. Meerdere nieuwe regels worden beschouwd als één.

Woordsoorten

Opdracht 1 - benoem de woordsoorten

Waarde

Operator

Scheidingsteken

Variabelenaam

Functienaam

Gereserveerd woord

Opdracht 2 - benoem de woordsoorten

Waarde

Operator

Scheidingsteken

Variabelenaam

Functienaam

Gereserveerd woord

Opdracht 3 - benoem de woordsoorten

Nb. Laat nieuwe regel en inspringen hier buiten beschouwing

Waarde

Operator

Scheidingsteken

Variabelenaam

Functienaam

Gereserveerd woord

Leerdoel gehaald?

Je kunt taalregels van een programmeertaal (de syntaxis) op 3 manieren benoemen: op woord-, zins- en contextniveau. Ook kun je op het woordniveau van de syntaxis 6 verschillende soorten woorden en leestekens onderscheiden.

Voor de volgende les

Fundament

• Lees B4 - hoofdstuk
   2 door.
• Maak hoofdstuk 2.2 
   vraag 1 t/m 3
• Maak hoofdstuk 2.3

     vraag 4