4.2 puberteit

• Biologie
• Middelbare school
• mavo, havo
• Leerjaar 2

 H2 Voortplanting en seksualiteit 

2.3 Veranderingen in de puberteit + menstruatie

Wat waren primaire en secundaire geslachtskenmerken? Benoem ook een voorbeeld van beide.

ontwikkeling geslacht

geslachtskenmerken

Puberteit: hormonen maken de uiterlijke verschillen tussen jongens en meisjes (geslachtskenmerken) nog groter. 

We denken vaak aan jongens en meisjes als twee aparte groepen. Toch zijn ook overlap en tussenvormen mogelijk.

Geslacht / sekse

Soms worden baby's geboren met zowel mannelijke als vrouwelijke primaire geslachtskenmerken. Dit noem je intersekse. 

Weetje: In Nederland worden er naar schatting 2500 intersekse babies geboren per jaar .

Geslacht en Gender

Geslacht = Biologisch, waar je mee geboren wordt 

Gender = Gedragingen / rollen die mensen toeschrijven aan mannen of vrouwen ( --> verschillen tussen m/v)

GENDER = SEKSE + GENDERIDENTITEIT + GENDEREXPRESSIE

hormonen

• hormonen = stoffen die de werking van organen regelen
• hormonen stromen door de bloedbaan
• hormonen worden geproduceerd in hormoonklieren

Het begin van de puberteit

Hypofyse activeert de 

geslachtsorganen.

hypofyse

• hormoonklier
• produceert hormonen die zorgen voor:

   - groeispurt  

   - productie van zaadcellen /  

     rijping van eicellen  

   - activeert eierstokken / testes  

     om geslachtshormonen te      

     produceren

geslachtshormonen

• Testosteron: mannelijk geslachtshormoon (teelballen)
• Oestrogeen: vrouwelijk geslachtshormoon (eierstokken)

geslachtshormonen

• Bij mannen en vrouwen worden verschillende hoeveelheden gemaakt.
• Deze stoffen zorgen voor veranderingen in het lichaam van jongens en meisjes.
• Dit gebeurt op verschillende momenten in je leven!

Geslachtskenmerken

Primair: Vanaf de geboorte         > penis/vagina

Secundair: Vanaf de puberteit  > borstvorming, brede heupen

                                                            Zware stem, spiergroei,  baardgroei

                                                                      Schaamhaar (M & V)

                                                             zie ook tabel 1 blz 19. 

zie

Het lichaam is zo eigenwijs als een puber

Elk lichaam is uniek en ontwikkelt anders en op verschillende tempo's.

Volgende les:

4.2 Een vrouw: Hoe zit het vrouwelijk geslachtsdeel in elkaar en hoe werkt het?

Follikelrijping

De ovulatie in het echt

Menstruatiecyclus