Bio klas 2h H10.4 ziek van de liefde

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Ziek van de liefde

Leerdoelen

• Je weet wat soa’s zijn, welke soa’s er
  bestaan en je kan per soa aangeven wat de gevaren zijn. 
• Je weet hoe je een soa kunt voorkomen.
  
• Je kan klachten van soa’s herkennen en je
  weet wat je dan moet doen. 
• Je kan uitleggen hoe je zwangerschap kan voorkomen, onder andere door voorbehoedsmiddelen.

SOA

Wat zijn soa's?

Soa: seksuele overdraagbare ziekte / geslachtsziekte

• Infectieziekten die je door seks kunt krijgen.
• besmettelijk  -> veroorzaakt door bacteriën en virussen.
• bacteriën en virussen doorgegeven via:

1. sperma
2. vocht uit vagina
3. bloed
4. contact tussen slijmvliezen (zitten op penis, in de vagina, in de anus en in de mond)

Wat zijn soa's?

• Soa vaak overgedragen door onveilig vrijen.

1. seks zonder condoom -> enige voorbehoedsmiddel dat beschermt tegen soa's.

• Hepatitis B, syfilis en hiv kan ook overgedragen worden

1. via bloed
2. moeder op kind tijdens zwangerschap, geboorte en via borstvoeding.

• Geen soa van het aanraken van wc-bril, uit zelfde glas drinken of van het aanraken van deurknop.

1. Via kleren, lakens of handdoeken kan je schaamluis en genitale wratten oplopen.

Wat zijn soa's?

Wat is aids?

Aids: soa dat nog niet te genezen is.

• komt door hiv -> aidsvirus
• hiv in bloed -> seropositief

1. besmet, nog niet ziek.
2. symptomen kan jaren duren voordat je krijgt.
3. maakt witte bloedcellen stuk.

• Seropositief -> hiv-remmers

1. zorgt dat symptomen pas later komen.

Wat moet je doen als je een soa hebt?

Soa geeft volgende klachten:

1. afscheiding uit de penis of vagina
2. jeuk of branderig gevoel (bij het plassen)
3. blaasjes, wratjes of zweertjes rond en in de penis of vagina.

• Soa? -> direct naar huisarts of Centrum Seksuele Gezondheid.
• Soa-test: dokter onderzoekt of je een soa hebt.
• Heb je Soa? -> altijd doorvertellen met wie je seks hebt gehad.

Hoe voorkom je een soa?

Veilig vrijen -> kans op soa kleinst:

1. elkaar  strelen, tongzoenen, knuffelen, elkaar met de hand bevredigen of jezelf bevredigen.
2. Bij geslachtsgemeenschap altijd een condoom gebruiken.

• klinkt simpel -> toch veel soa-infectie:

1. denken dat degene met wie je vrijt geen soa heeft.
2. je bent te verliefd en denkt er niet aan.
3. Je vindt vrijen met condoom onprettig
4. Je vindt het lastig om over een condoom te beginnen.

mannencondooms

- Meest gebruikte voorbehoedsmiddel

- 98% veilig

- Beschermt ook tegen soa's

Maken par. 10.4

Practicum condoom

Waarom worden meisjes ingeënt tegen HPV?

HPV: veel voorkomen virus en wordt overgedragen door seksueel contact.

• meer dan 100 typen van het virus.
• meer dan 10 typen -> baarmoederhalskanker
• 8 op 10 mensen raken besmet

1. virus niet alleen op penis en in vagina, maar ook op de huid eromheen.

• Meestal ruimt lichaam HPV op.

1. soms blijft het virus in je lichaam -> na 15 jaar baarmoederhalskanker
2. meisjes van 13 jaar oud worden ingeënt -> lichaam herkent virus en ruimt gelijk op.

Waarom worden meisjes ingeënt tegen HPV?