Literatuur en lectuur week 1

Literatuur en lectuur
Welkom pak je leesboek, leerboek, laptop en schrift erbij.
1 / 21
volgende
Slide 1: Tekstslide
NederlandsMiddelbare schoolvwoLeerjaar 3

In deze les zitten 21 slides, met interactieve quizzen en tekstslides.

time-iconLesduur is: 50 min

Onderdelen in deze les

Literatuur en lectuur
Welkom pak je leesboek, leerboek, laptop en schrift erbij.

Slide 1 - Tekstslide

Programma
  1. Lezen
  2. Journaal
  3. Check-in
  4. Theorie
  5. Opdrachten 
  6. Check-out 

Slide 2 - Tekstslide

Slide 3 - Link

Check-in
Lees jij graag?
Wat lees jij het liefst?
Waar moet een goed boek aan voldoen?

Slide 4 - Tekstslide

Check-in
Lesdoelen:
  • Je weet wat het verschil is tussen literatuur en lectuur en wat literaire kenmerken zijn.
  • Je kunt literaire kenmerken herkennen in een gegeven verhaal. 

Slide 5 - Tekstslide

Lees jij graag?
Wat lees je graag?
Waar moet een goed verhaal of boek aan voldoen?














Lees jij graag?
Wat lees jij het liefst?
Waar moet een goed boek aan voldoen?

Slide 6 - Open vraag

Kunst en kitsch?
Literatuur of lectuur?

Literatuur is ook een vorm van kunst. 
Maar wie bepaalt of iets kunst of literatuur is of niet? 

Slide 7 - Tekstslide

Het literaire veld
Er is niet maar één persoon die bepaalt welke roman literaire waarde heeft, dat is een groep mensen. Van sommige mensen zijn we het er doorgaans over eens dat ze verstand hebben van literatuur. 


Uitgevers
Recensenten
Presentatoren

Slide 8 - Tekstslide

Uniek vs. Clichématig
Uniek is alles wat je niet verwacht of ongebruikelijk is. Of het nu gaat over verhaallijnen, karakters, taalgebruik of onderwerpkeuze.
Clichématig is een bepaalde mate van voorspelbaarheid. Voorspelbare patronen, voorspelbare metaforen, voorspelbare personages met weinig diepgang.

Slide 9 - Tekstslide

Is clichématig slecht?
Zeker niet, clichés kunnen heel fijn zijn. Zeker als je ze voor het eerst tegenkomt. Ze zijn vaak cliché geworden omdat ze goed werken, maar kunnen na een tijdje wrevel opleveren wanneer ze te vaak worden gebruikt.
Enkele clichématige verhaallijnen waar het grote publiek van blijft houden:

Het getroebleerde genie (slimme detectives zijn zelden gelukkig of hebben een onaangepast karakter )
De Chosen one. (Een doodgewoon mens, niet heel bijzonder, redt de wereld)
De liefdesdriehoek. (Iemand kan uit twee totaal verschillende liefdes kiezen)
Verandering van omgeving. (Stad vs. platteland, brave school vs. losgeslagen universiteit)

Slide 10 - Tekstslide

Weet jij nog andere clichés (verhaallijnen of taalgebruik) die je vaak in fictie terug ziet komen? Kan ook een film of serie zijn.

Slide 11 - Open vraag

Waarin onderscheidt literatuur
zich van lectuur?

Slide 12 - Woordweb

Mogelijke kenmerken van lectuur:
  • Simpele verhaallijnen 
  • Voorspelbare patronen
  • Clichématig, zowel plot als taalgebruik
  • Oppervlakkige personages, stereotypes
  • Alle vragen die je gedurende het verhaal had zijn beantwoord
  • Laat weinig ruimte voor eigen interpretatie , eenduidigheid
  • Eenvoudig taalgebruik
  • Voorspelbare afloop
  • Vaste maatschappijbevestigende rolpatronen

Slide 13 - Tekstslide

Voorbeelden van lectuur
  • Simpele stripverhalen bijvoorbeeld Donald Duck
  • Thrillers of detectives met een voorspelbaar einde
  • Boekenreeksen met dezelfde stijl en verhaalopzet.  

Slide 14 - Tekstslide

Mogelijke kenmerken van literatuur
  • Verrassende verhaallijnen
  • Diepgang, zowel in de verhaallijnen als de personages
  • Personages worden uitgewerkt tot karakters
  • Er blijft ruimte over voor interpretatie, veelduidigheid
  • Na afloop blijf je zitten met vragen
  • Het verhaal laat de lezer nadenken over zichzelf en/of de maatschappij
  • Complex taalgebruik
  • Onvoorspelbaar slot
  • Doorbreken van verwachtingen

Slide 15 - Tekstslide

Literatuur 

Slide 16 - Tekstslide

Literatuur of lectuur?

Tekstfragment:
"Als zij niet in het buitenland waren voor hun werk, ging er de volgende maanden geen dag voorbij waarop zij elkaar niet zagen. Nooit had Max iemand als Onno ontmoet, Onno nooit iemand als Max, - als zelfbenoemde tweeling hielden zij niet op zich te verheugen over elkaar. Elk voelde zich de mindere van de ander, elk was knecht en tegelijk heer, waardoor een soort oneindigheid ontstond, als tussen twee spiegels die zich in elkaar spiegelen."

Slide 17 - Tekstslide

Als jij je oordeel zou mogen geven, noem je het voorgaande tekstfragment dan literatuur of lectuur?
Literatuur
Lectuur

Slide 18 - Poll

Literatuur of lectuur?

Tekstfragment:
"Als zij niet in het buitenland waren voor hun werk, ging er de volgende maanden geen dag voorbij waarop zij elkaar niet zagen. Nooit had Max iemand als Onno ontmoet, Onno nooit iemand als Max, - als zelfbenoemde tweeling hielden zij niet op zich te verheugen over elkaar. Elk voelde zich de mindere van de ander, elk was knecht en tegelijk heer, waardoor een soort oneindigheid ontstond, als tussen twee spiegels die zich in elkaar spiegelen."


De ontdekking van de hemel - Harry Mulisch, Blz. 50

Slide 19 - Tekstslide

Welke vragen kan ik stellen over 
literatuur en lectuur bij mijn leesboek?
  • Zijn de verhaallijnen simpel, ingewikkeld, voorspelbaar of goed doordacht?
  • Zijn de verhaallijnen en personages clichématig of juist verrassend?
  • Blijft er ruimte voor eigen interpretatie?
  • Laat het verhaal je nadenken over jezelf of de maatschappij?
  • Worden er unieke of clichématige voorbeelden, metaforen, vergelijkingen en anekdotes gebruikt?
  • Zijn de personages stereotiep of hebben ze diepgang?
  • Zijn de personages uitgewerkt tot karakters?

Slide 20 - Tekstslide

  • Een storm die de komst van een eigenzinnig personage aankondigt: “Het stormde op de avond van Laura Shanes geboorte en het weer was zo vreemd dat de mensen er nog jaren over zouden praten.”
  • Blauwe ogen doen iets met je ziel of gevoel: "Zijn helderblauwe ogen keken dwars door haar heen en boorden zich in haar ziel."
  • Opluchting, angst of spanning gaat regelmatig gepaard met het beschrijven van de ademhaling: "Ik liet bevend mijn adem ontsnappen, die ik zonder het te weten al die tijd had ingehouden."
  • Spiegels leveren dikwijls reflecterende inzichten op: "In de spiegel zie ik een man met een gepijnigde blik. Ik schrik van mezelf. Heb ik hier goed aan gedaan?"
Enkele clichématige zinnen die terug blijven komen:

Slide 21 - Tekstslide