staal en andere legeringen

• Natuurkunde
• Middelbare school
• vmbo b, k
• Leerjaar 1

Metaal legeringen

Leerdoel

• Weten wat een legering is
• weten hoe staal gemaakt wordt
• weten welke 3 soorten staal veel gebruikt worden

Welke metalen ken je?

Eigenschappen van metaal

• Magnetisch/niet magnetisch
•  Geleiden warmte en elektriciteit
•  Bewerkbaarheid (boren, zagen, lassen, buigen)
• Sterkte (hardheid/brosheid)

legeringen maken = metalen mengen

Dit doe je om betere eigenschappen te krijgen. Veel legeringen zijn harder dan de zuivere  stoffen.

Goud is puur erg zacht --> mengen met zilver(=witgoud) of met koper (=roodgoud)

Legering

- Legering is een mengsel van twee of meerdere metalen

- Het is gemaakt om beter te zijn dan de twee materialen waaruit het bestaat

- Brons, RVS, soldeertin, messing

Wat is een legering?

Legering = een metaalmengsel

Legering heeft andere en vaak betere eigenschappen dan de metalen waar het van gemaakt is.

Bekendste legering 

• Staal
• RVS = Roest vrij staal
  
• Brons 
• Messing 

Metalen en legeringen

Legering: Mengsel van metaalatomen

• Brons                                 = Koper en tin
  
• Staal                                   = IJzer en koolstof
  
• Roestvrij staal (RVS)   = IJzer, chroom en nikkel
  
• Messing                            = Koper en zink
  
• Soldeertin                        = Tin en lood
  
• Nordic Gold (Geld)        = Koper, aluminium, zink, tin

Staalsoorten

Er zijn veel verschillende soorten staal: 

• Constructiestaal 
• Machinestaal 
• Gereedschapsstaal 

Constructiestaal

Kenmerken:

• Laag koolstofgehalte
  
• Zachter dan machinestaal
• Goed koud en warm te vormen
  
• Goede lasbaarheid (zonder hard / bros te worden)
  
• Grote rek
• Nadeel: het roest

Constructiestaal

Bekende constructiestalen zijn S235, S275 en S355. 

Toepassing: 

Constructiewerken als bruggen, schepen, trailers, graafmachines, gebouwen, treinen en werktuigen.

Machinestaal

Kenmerken:

• Sterker en harder
  
• Goed te snijden
  
• Moeilijk te vervormen (koud niet mogelijk, warm slechts beperkt)
  
• Hardingsverschijnselen bij het lassen.

Gereedschapstaal

Het materiaal behoudt ook bij hogere temperaturen zijn hardheid en is daardoor zeer geschikt voor gereedschap dat heet kan worden, zoals metaal- en betonboren, hamers, snijgereedschap,  meetgereedschap.

RVS

RVS (roest vrij staal)

Harder en meer bros dan staal 

Roest minder/niet.

RVS (roest vrij staal)

Toepassingen: 

Keukenbladen

ovens 

beslag 

Andere metaalsoorten

• Koper
• Messing
• Aluminium

Koper

Eigenschappen: 

Geleid goed

Last slecht

Koper

Toepassing: 

Lasdraad

Stroomdraad

Water/ gas-leiding

Aluminium

Kenmerken: 

Licht en sterk 

Goed te bewerken (boren, zagen, buigen)

zilvergrijze kleur

Aluminium

Toepassingen: 

Aluminium folie 

Vliegtuigen

Messing

Kenmerken:

Goud gele kleur 

goed te bewerken (zagen, boren buigen)

Messing

Toepassing:

Sierwerk (kranen, deurknoppen)

Koppelstukken