H5 5.5 Geweld in de gewesten

5.5 Geweld in de gewesten
1 / 42
volgende
Slide 1: Tekstslide
GeschiedenisMiddelbare schoolhavoLeerjaar 4

In deze les zitten 42 slides, met interactieve quizzen, tekstslides en 3 videos.

time-iconLesduur is: 60 min

Onderdelen in deze les

5.5 Geweld in de gewesten

Slide 1 - Tekstslide

De neolithische revolutie is...
A
dat mensen stenen leerden gebruiken.
B
dat mensen leerden schrijven.
C
dat mensen landbouw gingen gebruiken.
D
dat mensen vuur leerde maken.

Slide 2 - Quizvraag

Wat is romanisering?
A
Het overnemen van de Romeinse cultuur door overwonnen volken.
B
Een tijd van rust en vrede voor het Romeinse rijk
C
Het vereren van de Romeinse keizer
D
Het veroveren van Romeins gebied

Slide 3 - Quizvraag

Wat is het hofstelsel?
A
Bescherming in ruil voor pacht en herendiensten
B
Raad en daad
C
Geld lenen van het hof
D
Ander woord voor leenstelsel

Slide 4 - Quizvraag

Wat was de inzet van de investituurstrijd?
A
De vraag wie er de macht had over het Duitse Rijk
B
De vraag wie zich pontifex maximus mocht noemen
C
De vraag wie er bisschoppen mocht benoemen
D
De vraag wie de hoogste macht had binnen de kerk

Slide 5 - Quizvraag

jagers en boeren
Grieken en Romeinen
Steden en staten
monniken en ridders
Otzi de ijsman
Karel de Grote
Bonifatius
Octavianus
Socrates
Mohammed
Jeanne
D'arc

Slide 6 - Sleepvraag

Hieronder staan vijf kenmerkende aspecten (A-E). Sleep de kenmerkende aspecten naar de tijdvakken waar ze bij horen
A De ontwikkeling van het wetenschappelijk denken en het denken over burgerschap en politiek in de Griekse stadstaat.
B de levenswijze van jager-verzamelaars
C de verspreiding van het christendom in geheel Europa
D het ontstaan van de eerste monotheïstische godsdiensten jodendom en christendom
E de vrijwel volledige vervanging van de agrarisch-urbane cultuur door een zelfvoorzienende agrarische cultuur, georganiseerd via hofstelsel en de horigheid

Slide 7 - Sleepvraag

Leerdoel



  • Spaanse vorsten in de Nederlanden
  • Beeldenstorm
  • Opstand of Tachtige jarige oorlog.

Slide 8 - Tekstslide

Tijdvak 5: Ontdekkers & Hervormers

Slide 9 - Tekstslide

Kenmerkende aspecten:
De protestantse reformatie die de splitsing van de christelijke kerk in West-Europa tot gevolg had.
Het conflict in de Nederlanden dat resulteerde in de stichting van een Nederlandse staat

Slide 10 - Tekstslide

Karel V
Het rijk van Karel

Slide 11 - Tekstslide

Karel V
  •  Vrede van Augsburg 1555
  • De Nederlandse gewesten (kaart in Tijdvoorgeschiedenis)
  • centralisatiepolitiek (particularisme)

Slide 12 - Tekstslide

Elk gewest had een eigen vergadering: Gewestelijke staten. 
In deze gewestelijke staten zat of adel, geestelijkheid of burgerij.
Karel V was door alle 17 gewesten erkend als koning.

Als Karel V extra geld wilde moest hij een Bede doen aan de gewestelijke staten.
Staten-Generaal eind 15e eeuw opgericht. Alle 17 gewesten werden erin vertegenwoordigd. Centralisatiepolitiek!!

Slide 13 - Tekstslide

Leerdoel
Je kunt uitleggen hoe het in de Nederlanden tot een Opstand kwam.

Slide 14 - Tekstslide

Waarom moet iedereen in het rijk van Karel V katholiek zijn?
A
Karel V was zelf streng katholiek
B
Karel V vond Luther en Calvijn leugenaars
C
Karel V wilde graag de Paus steunen
D
Een geloof in het rijk zorgde voor eenheid

Slide 15 - Quizvraag

Hoe werd het bestuur van een gewest genoemd?
A
Staten-Generaal
B
Provinciale Staten
C
Gewestelijke Staten
D
Graafschappen

Slide 16 - Quizvraag

Hoe heet de bijeenkomst van alle gewesten bij elkaar?
A
Gewestelijke Staten
B
Landvoogdes
C
Stadhouder
D
Staten-Generaal

Slide 17 - Quizvraag

Slide 18 - Video

Filips II
In 1555 volgt Filips II zijn vader op.
Problemen:
  • Geldtekorten
  • Doorvoeren centralisatie (landvoogdes en stadhouder)
  • protestantisme

Slide 19 - Tekstslide

Filips II vertrok naar Spanje en kwam niet meer terug.
1566 werkeloosheid, hoge graan prijzen en honger.
Verbond der edelen met het Smeekschrift (Geuzen).
  • Kettervervolgingen matigen en minder centralisatie.
Onder invloed van de Hagepreken brak de Beeldenstorm uit!

Filips II was woest. Hij stuurde de Hertog van Alva.
  • Raad van beroerten
  • Tiende Penning
  • Nog strengere ketterwetgeving.

Slide 20 - Tekstslide

centralisatie Karel V

Slide 21 - Tekstslide

Slide 22 - Video

Tekst
Smeekschrift der edelen
Vrede van Augsburg
Beeldenstorm
Rijksdag te Worms
Hagenpreken

Slide 23 - Sleepvraag

Met welk doel zond Filips II de hertog van Alva naar de Nederlanden?
A
Alva moest de tiende penning gaan invoeren.
B
Alva moest met zijn leger de orde herstellen in de Nederlanden.
C
Alva moest de protestanten meenemen naar Spanje
D
Alva moest de beeldenstormers bestraffen.

Slide 24 - Quizvraag

Tachtigjarige oorlog of de Opstand
Slag bij Heiligerlee: voor het eerst staan Spanje en Willem van Oranje tegenover elkaar (1568). Niemand won.
1 april 1572 Den Briel
Alva de ijzeren hertog.
Pacificatie van Gent (1576).

Slide 25 - Tekstslide

Leerdoel
Je kunt uitleggen hoe het in de Nederlanden tot een Opstand kwam.

Slide 26 - Tekstslide

Leerdoel
Je kunt uitleggen hoe de Nederlandse Opstand verliep.

Slide 27 - Tekstslide

Wat was GEEN gevolg van de ontdekkingsreizen?
A
het ontstaan van koloniën
B
het ontstaan van plantages
C
het ontstaan van handelsposten
D
het begin van de Renaissance

Slide 28 - Quizvraag

Middeleeuwen of Renaissance?
Middeleeuwen
Renaissance

Slide 29 - Sleepvraag

Met Maarten Luther begon de Reformatie. Wat was de Reformatie?

Slide 30 - Open vraag

Tachtigjarige oorlog of de Opstand
Slag bij Heiligerlee: voor het eerst staan Spanje en Willem van Oranje tegenover elkaar (1568). Niemand won.
1 april 1572 Den Briel
Alva de ijzeren hertog.
Pacificatie van Gent (1576).

Slide 31 - Tekstslide

Pacificatie van Gent (1576)
Situatie na de pacificatie van Gent: 

- Godsdienstvrede (Holland en Zeeland protestants, de rest kat).

- Anti-Spaans beleid (leger moet weg)

- Willem van Oranje wordt landvoogd (onder de koning)

Let op: Pacificatie van Gent is geen onafhankelijkheidsverklaring


Slide 32 - Tekstslide

Van Pacificatie naar verdeeldheid
Alleen Holland en Zeeland zouden protestants zijn maar in andere gewesten kwam er verzet van de protestanten.
- Unie van Atrecht 1579 (terug naar Filips II).
- Unie van Utrecht 1579


Slide 33 - Tekstslide

1581 Het plakkaat van Verlatinghe
Filips II wordt afgezet als koning (calvinisme).
Een nieuwe koning werd niet gevonden.
Willem van Oranje werd vermoord (1584).
1588: Republiek der zeven Verenigde Nederlanden.
1648 Vrede van Munster. 

Slide 34 - Tekstslide

Wat is de juiste volgorde?
A
Beeldenstorm - Smeekschrift - Bloedraad - Pacificatie van Gent
B
Smeekschrift - Bloedraad - Pacificatie van Gent - Beeldenstorm
C
Smeekschrift - Beeldenstorm - Bloedraad - Pacificatie van Gent
D
Pacificatie van Gent - Smeekschrift - Bloedraad - Beeldenstorm

Slide 35 - Quizvraag

Bij wie sloten de Unie van Atrecht zich aan?
A
Willem van Oranje
B
Filips II

Slide 36 - Quizvraag

Wat is de juiste volgorde van de gebeurtenissen tijdens de Opstand?
Van eerder naar later. 
Acte van Verlatinghe wordt opgetekent door de Noordelijke Nederlanden
Filips stuurt Alva naar de Nederlanden
Den Briel wordt veroverd door de opstandelingen
Unie van Utrecht wordt opgericht
Willem van Oranje wordt vermoord in Delft

Slide 37 - Sleepvraag

Slide 38 - Video

Leerdoel
Je kunt uitleggen hoe de Nederlandse Opstand verliep.

Slide 39 - Tekstslide

Noem 3 dingen die je vandaag geleerd hebt.

Slide 40 - Open vraag

Waar wil je nog meer uitleg over hebben?

Slide 41 - Open vraag

Maken de vragen die horen bij paragraaf 5.5
Alleen de vragen die bij je eigen leerroute horen!

Slide 42 - Tekstslide