H7 Rusland §1 deel1

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

Leerdoelen §1

- Je weet wat de oorzaken zijn van het koude klimaat in Rusland.

- Je weet wat de belangrijkste bodemsoorten zijn in Rusland en welke eigenschappen ze hebben.

- Je weet wat permafrost is en hoe je in permafrostgebieden toch kunt bouwen.

- Je weet welke transportproblemen Rusland over water en over de weg heeft.

Basisboeknummers §1

- B8: Dimensies 

- B21: Tijdzones

- B40: Luchtstreken en isothermen

- B63: Klimaatdiagram

- B64: Klimaatsysteem van Köppen

- B111: Bodems

- B112: Bodemsoorten

Stelling:
Rusland heeft een warme zomer door de invloed van de warme golfstromen op de Atlantische en Stille Oceaan.

1. Juist
2. Onjuist

Noem 3 oorzaken voor de extreme winterse kou in Rusland.

Lesdoelen

- Je weet wat de belangrijkste bodemsoorten zijn in Rusland en welke eigenschappen ze hebben.

- B111: Bodems

- B112: Bodemsoorten

Wat is het verband tussen bodemgebruik en bevolkingsdichtheid in Rusland?

B111: Bodems

Bodem = de voor de plantengroei belangrijke bovenste laag van de aardkorst (tot ongeveer 1 m).

B111: Bodems

Het belangrijkste kenmerk van een bodem is dat er lagen of horizonten zijn gevormd. Wanneer je een kuil graaft, zie je bijna altijd dat de bovenste laag wat donkerder is dan de lagen eronder. Die donkere kleur komt door stoffen die afkomstig zijn van plantenresten (humus). In de humus zitten veel voedingsstoffen, die belangrijk zijn voor de plantengroei.

B111: Bodems

Vorming van de bodem: 

Het klimaat speelt een overheersende rol bij het ontstaan van horizonten. De lagen zijn goed te zien in een bodemprofiel.

B111: Bodems

Vorming van de bodem:

Naast het klimaat is ook de neerslag belangrijk. Als er meer regen valt dan er verdampt, is er een neerwaartse beweging van water in de bodem. Dat water neemt humus en andere stoffen mee naar beneden. 

De bodemlaag waaruit de stoffen verdwijnen, heet de uitspoelingshorizont. De bodemlaag waar de stoffen terecht komen, heet de  inspoelingshorizont.

 

Helemaal onderin bevindt zich het moedermateriaal waar de bodemvorming nog weinig of geen invloed heeft gehad.

Podzolbodem

Moedermateriaal = zand

Bodemgebruik = naaldbossen (taiga ) 

Ontstaan:

Er valt meer neerslag dan dat er verdampt. Het regenwater zakt in de bodem en neemt voedingsstoffen mee naar beneden. Die uitspoeling maakt de bodems onvruchtbaar. Ook de keiharde oerbank is ongunstig voor de landbouw. De ondoordringbare laag belemmert de waterafvoer.

Zwarte aarde / tsjernozem

Moedermateriaal: löss

Bodemgebruik: landbouw

Ontstaan:

Deze bodem vindt je in Rusland zuidelijker dan de pozolbodems. Zuidelijker is het klimaat gunstiger, want neerslag en verdamping zijn ongeveer in evenwicht. Er vindt dan ook bijna geen uitspoeling plaats. Bovendien is de temperatuur er hoger.

Zwarte aarde / tsjernozem

Moedermateriaal: löss

Bodemgebruik: landbouw

De zwarte aarde dankt zijn naam aan de donkere kleur van de afgestorven grasvegetatie. Die zorgt voor een dikke laag humus. Dit maakt de bodem zeer vruchtbaar.

Wat is het verband tussen bodemgebruik en bodemsoort Rusland?

Wat is de betekenis van het begrip 'bodem'?

Welke bodemsoort zie je op de foto?

1. Tsjernozem
2. Podzol
3. Zwarte aarde

Aan de slag!

Maken in het online werkboek:

H7 §1 opdracht 2 t/m 4