les 10 thema 5 m1a

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Welkom

Als je dit ziet zit je al (op tijd) in de les bij teams.

Log ook in (ander scherm/tabblad) bij de lessonup les.

Gebruik daar zowel je voor als achternaam.

Dit om achteraf te kunnen controleren of je actief hebt meegedaan met de les en de vragen.

Als ik dan je naam niet zie staan krijg je een afwezigheidsmelding in magister, om dat te voorkomen gebruik je eigen en volledige naam en doe de hele les mee.

Zit je in het lokaal dan hoef je niet naar teams maar moet je wel naar lessonup.

Deze les

Terugblik doelen vorige week.   

Uitleg nieuwe doelen.   

Opdrachten maken.   

Afsluiten; wat heb je deze les geleerd? 

Welke vragen waren lastig?

B5 gedrag.  Huiswerk gemaakt? 
Denk om de extra punt!

Welke vragen waren "lastig"?  We bespreken vraag 3 even klassikaal.

Problemen met de andere vragen 

Dan help ik je individueel tijdens het maken van de opdrachten.

Nu volgen er 10 vragen over gedrag.

Is fietsen aangeleerd of aangeboren gedrag?

1. aangeboren gedrag
2. aangeleerd gedrag

Gedrag dat wordt veroorzaakt door een prikkel heet een

1. aangeboren gedrag
2. respons
3. aangeleerd gedrag
4. prikkel

Sociaal gedrag

1. Gedrag van soortgenoten naar elkaar
2. Gedrag om soortgenoten te helpen

Is slapen een vorm van gedrag?

1. Ja
2. Nee

Onder sociaal gedrag verstaan we ook het vechten tussen bijv. twee tijgers

1. waar
2. niet waar

Gedrag wordt veroorzaakt door?

1. inwendige prikkers
2. uitwendige prikkels
3. zowel inwendig als uitwendige prikkels

Een bak met brokjes is voor een hond een..

1. uitwendige prikkel
2. inwendige prikkel
3. reactie
4. gedrag

Interpretatie van gedrag gaat over wat je denkt dat gedrag betekent.

1. juist
2. onjuist

Zijn normen afgeleid van waarden, of waarden afgeleid van normen?

1. Normen zijn afgeleid van waarden
2. Waarden zijn afgeleid uit normen.

Laatste vraag:
Met wie je omgaat, hangt af van waarden en normen.
Wat geven waarden aan?

1. Ze geven aan wat jij belangrijk vindt.
2. Ze geven aan wat jij juist wel of niet doet.
3. Ze geven aan wat je belangrijk vindt en juist wel of niet doet.

De leerdoelen.

-Je kunt benoemen wat terugkoppeling is en hiervan voorbeelden geven.

-Je kunt de werking van adrenaline, glucagon en insuline benoemen.

-Je kunt uitleggen dat hard geluid kan leiden tot gehoorschade.

Vorige week de 1e twee al gedaan, nu de gehoorschade.

Je kunt uitleggen dat hard geluid kan leiden tot gehoorschade

Geluiden zijn trillingen van de lucht

De snelheid van de trilling (de frequentie)bepaalt de toonhoogte
   en amplitude van de trillingen bepaalt wat je hoort.

(Krijg je volgend jaar nog veel meer over bij bij natuurkunde) 

Je kunt uitleggen dat hard geluid kan leiden tot gehoorschade

Geluiden zijn trillingen van de lucht. Als de lucht snel trilt, hoor je een hoog geluid . Als de lucht langzaam trilt, hoor je een laag geluid. (De frequentie in Herz)
Hebben de trillingen een grote uitslag, dan is het geluid hard. Als de trillingen een kleine uitslag hebben, is het geluid zacht. (Het volume in decibel)

Je kunt uitleggen dat hard geluid kan leiden tot gehoorschade

Geluiden vanaf 80 dB (decibel) kunnen gehoorschade opleveren als je er lang genoeg in zit.

Geluiden vanaf 130 dB voorzaken hevige oorpijn (direct)

Je kunt uitleggen dat hard geluid kan leiden tot gehoorschade

Gehoorschade: bij ongeveer 20% van de jongeren van 12-25 jaar.

Door: te lang en te hard geluid.

Hierdoor beschadigen trilharen in het slakkenhuis.
Daardoor: Constante piep (tinnitus) of gehoorverlies (doof).

Je kunt uitleggen dat hard geluid kan leiden tot gehoorschade

Voorkomen van gehoorschade:

- niet te hard

- niet te lang

- gebruik gehoorbescherming

Leerdoelen:

-Je kunt benoemen wat terugkoppeling is en hiervan voorbeelden geven.

-Je kunt de werking van adrenaline, glucagon en insuline benoemen.

-Je kunt uitleggen dat hard geluid kan leiden tot gehoorschade.

Kun je bereiken door:

-Te lezen / bestuderen de tekst van basisstof 6 en 7

-Te maken: B6 5 t/m 7 en B7 1 t/m 6
-De antwoorden van de opdrachten serieus te controleren.   

-Je kennis van de leerdoelen te toetsen met de flitskaarten en de test je zelf.

Na afloop nog een paar (8) vragen via lessonup over B6 (hormonen).

Zorg dat je om

 10.10 uur 

klaar zit met de lessonup open.

Afsluiting.

Wat nog niet af is van de studiewijzer van deze week is huiswerk voor de 1e les van volgende lesweek. (Donderdag)

(Denk om het extra punt bij de toets) 

Extra uitleg nodig?   Gebruik dan de volgende links en/of kijk de lessonup nog een keer.

Extra uitleg of verdieping

Herhaling/oefenen

Heel thema 5 (biologiepagina.nl)

Heel thema 5 oefeningen

Snapput

Nog meer snapput

Bio bits zenuwstelsel

Bio Bits: de Huid

De huid, brandwonden

Klokhuis: disco-oor

Mens en natuur: geluid

Het oog

Pupilreflex

Het oor

Gedrag bestuderen

Diabetes

Suikerziekte

Verdieping

Adrenaline

Oorcheck

Gehoorbeschadiging

Er was eens; De huid

Er was een; het oor

Er was eens; het oog

Er was eens; De hersenen

Er was eens; De zenuwcellen

Hormonen

Wat is de functie van hormonen?

1. hormonen regelen de werking van organen die er gevoelig voor zijn
2. hormonen zorgen voor de voeding van veel hormoonklieren
3. hormonen zorgen voor snelle reacties op bepaalde prikkels

In de afbeelding zie je twee klieren.
Welk van deze twee klieren is het meest waarschijnlijk een hormoonklier?

1. klier 1
2. klier 2
3. allebei
4. geen van beiden

In de afbeelding is de ligging van enkele hormoonklieren bij een vrouw getekend.
Hoe heet deel 1?

1. alvleesklier
2. schildklier
3. hypofyse
4. bijnieren

De hormonen insuline en glucagon hebben beide inlvoed op het glucosegehalte van het bloed.
Is de invloed van deze hormonen op het glucosegehalte van het bloed hetzelfde of tegengesteld?

1. hetzelfde
2. tegengesteld

Welke invloed heeft insuline op het glucosegehalte van het bloed?

1. door insuline daalt het glucosegehalte in het bloed
2. door insuline stijgt het glucosegehalte in het bloed

Het bloed bij de mens bevat gemiddeld 0,1% glucose.
Wanneer maken de eilandjes van Langerhans veel insuline?

1. als glucosegehalte hoger is dan 0,1%
2. als glucosegehalte lager is dan 0.1%

Bij diabetes maken de eilandjes van Langerhans te weinig van een bepaald hormoon.
Van welk hormoon?

1. glucagon
2. insuline

Adrenaline wordt gemaakt in

1. alvleesklier
2. schildklier
3. hypofyse
4. bijnieren

Tot morgen.

Blijf gezond, let op elkaar en hou je schoolwerk bij.

Je kunt de vergadering (teams) nu verlaten.