Gouden Eeuw: Beeldenstorm, staatsinrichting, arm en rijk
1 / 25
Lesduur is: 60 minOnderdelen in deze les
Slide 1 - Tekstslide
In de 17e eeuw was Nederland een land van kooplieden. Het ging zo goed met de handel, dat Nederland heel rijk werd. Amsterdam werd de rijkste stad ter wereld. Daarom noemen we de 17e eeuw in Nederland ook de gouden eeuw. De rijke kooplieden maakten de Nederlandse Republiek mooier. Ze lieten prachtige schilderijen maken en bouwden grote huizen.
Slide 2 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 3 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 4 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 5 - Video
Deze slide heeft geen instructies
Slide 6 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 7 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 8 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 9 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 10 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 11 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 12 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 13 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 14 - Video
Deze slide heeft geen instructies
Slide 15 - Tekstslide
De handel in Amsterdam zorgde voor veel rijkdom. Maar in de rest van Nederland gebeurde natuurlijk ook van alles. En wie bestuurde het land eigenlijk?
In die tijd bestond Nederland uit zeven gewesten. Dit waren de gewesten Groningen, Friesland, Overrijsel, Gelre, Utrecht, Holland en Zeeland. Ieder gewest had zijn eigen munten, maten en gewichten. Eigenlijk was een gewest net een klein landje.
Samen vormden de gewesten de Republiek der Zeven verenigde Nederlanden.
Slide 16 - Tekstslide
In 1588 was er nog geen geschikte koning. Daarom was er voor de republiek geen koning, maar was er een groep mensen die samen over alles beslisten. Dat vonden de andere landen in Europa maar raar, de meeste landen hadden namelijk wel een koning. En de koning besliste wat er gebeurde.
Ieder gewest in de Republiek had een eigen bestuur. In dat bestuur zaten kooplieden en edelen. Die mannen hadden de leiding over hun gewest. Geregeld vertrok een aantal van die mannen naar Den Haag. Daar vergaderden ze met mannen uit de andere gewesten. Zo'n vergadering kon heel lang duren. Eindeloos werd er gepraat over nieuwe oorlogsschepen, of over hogere belastingen. De meerderheid moest voor stemmen, anders ging een plan niet door.
Nog steeds had ieder gewest ook een stadhouder. Dat was altijd een edelman uit de familie van Oranje. Een stadhouden had de leiding over het leger. De familie van Oranje moest dus de Republiem verdedigen bij een oorlog.
Slide 17 - Tekstslide
De kooplieden in de Nederlandse Republiek waren niet alleen erg rijk, sommigen hadden ook veel invloed. Die kooplieden werden steeds belangrijker en machtiger. En dat dit zo bleef, daar zorgden ze zelf voor.
Kooplieden die in het bestuur van een gewest zaten, werden regenten genoemd. Een regent was je niet je hele leven lang. Soms wilde een regent ermee stoppen. Dan moest er een opvolger komen. De andere regenten kozen dan iemand die ze goed kenden. Een goede vriend, of een broer of oom. Soms kozen ze zelfs een van hun kinderen. Zo verdeelden de regenten de goede banen in het bestuur onder elkaar. Arme mensen of gewone mensen kwamen nooit in het bestuur.
Regenten wilden graag dat hun kinderen met belangrijke mensen trouwden. Met kinderen van andere regenten, want die kinderen waren rijk. Soms spraken regenen al bij de geboorte af met wie hun kind later zou trouwen. Of de kinderen elkaar leuk vonden, dat deed er niet toe.
Slide 18 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 19 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 20 - Video
Deze slide heeft geen instructies
Slide 21 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 22 - Tekstslide
En de rest van Nederland?
In de gouden eeuw was Nederland erg rijk. De kooplieden hadden geld genoeg om alles te doen wat ze maar wilden. Maar dat gold niet voor iedereen.
De 'gewone' mensen waren arm, ze hadden niet veel geld. Dit betekende dat het hele gezin moest meehelpen om geld te verdienen. Ook de kinderen. De meeste mensen konden dan vaak net rondkomen. Soms hadden ze een beetje extra en ook wel eens wat tekort. De regenten zorgden er dan voor dat de allerarmsten hulp kregen. Ze gaven eten, kleding en brandstof voor een beetje warmte in huis. Sommige regenten lieten huisjes of hofjes bouwen voor weduwen of bejaarden.
Er waren dus mensen die niks merkten van de rijkdom van de hele gouden eeuw. Ze leefden ongezond en hadden honger. Er waren kleine, vochtige huizen en ze moesten hard werken voor heel weinig geld.
Slide 23 - Video
Deze slide heeft geen instructies
Slide 24 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 25 - Tekstslide
Rond 1600 was Nederland heel rijk. Dat kwam door de handel. De havenstad Amsterdam was een stad van de handel geworden. Daar woonden de meeste rijken.
