Les 12: Sprookje en spelling V1e

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Sprookje & spelling

Les 12

Les 12 Sprookje en spelling

Kleine quiz (herhalen alle theorie spelling)

Opdracht 2A & 2B bij Wonder

Wat gaan we doen?

I. Kleine quiz! Herhaling alle spellingsregels door elkaar.

II. Bespreken theorie fictie bij Wonder:
hoofdpersonen /bijfiguren, medespelers / figuranten, relaties.

IV. Opdracht 2A & 2B uit het Opdrachtenboek bij Wonder.

*Moeite met schema van de regels over de tussen -n bij samenstellingen uit Op Niveau? Bestudeer slides 23 t/m 25 thuis nog eens goed!

Aan het einde van deze les...

... kan ik alle spellingsregels toepassen op voorgeschreven woorden (bezitsvormen, meervoudsvormen, verkleiningsvormen, tussen -n bij samenstellingen).

...weet ik wat de volgende begrippen rondom fictie betekenen: hoofdpersonen /bijfiguren, medespelers / figuranten, relaties.

...kan ik uitleggen hoe deze begrippen in Wonder worden gebruikt.

Aan de slag!

Quiz: ben jei al un spelingsdeskundigge geworde?

1. Wat is de samenstelling van: spil + been?

1. spillenbeen
2. spillebeen

2. De beroemde kerk van Barcelona. Hoe spel je de correcte bezitsvorm?

1. Barcelonas beroemde kerk
2. Barcelonaas beroemde kerk
3. Barcelona's beroemde kerk
4. Barcellonna's beroemde kerk

3. De wijnen van Bordeaux. Hoe spel je de correcte bezitsvorm van 'Bordeaux'?

1. Bordeaux' wijnen
2. Bordeaus wijnen
3. Bordeaux wijnen
4. Bordeauxs wijnen

4. Wat is het verkleinwoord van 'saté'?

1. satétje
2. satetje
3. saté'etje
4. sateetje

5. Wat is het verkleinwoord van 'lolly'?

1. lolly'tje
2. lollytje

6. Wat is de samenstelling van 'boek + kast'?

1. boekekast
2. boeken-kast
3. boekenkast
4. boekeskast

7. Wat is de samenstelling van: groente + soep?

1. groentensoep
2. groentessoep
3. groentesoep

8. Wat is het meervoud van 'havik'?

1. Havikken
2. Havviken
3. Havieken
4. Haviken

9. Wat is de bezitsvorm van 'Lars'?

1. Larses
2. Lars's
3. Lars'

10. Wat is het verkleinwoord van: A3?

1. A3'tje
2. A3tje
3. A3-tje
4. A3etje

Theorie: fictie Wonder

*Zie blz. 233 uit Op Niveau.

*Zie ook PowerPoint in Studiewijzer van Wonder.

Hoofdpersonen / bijfiguren

Hoofdpersonen
Dit is de belangrijkste persoon (soms meer dan 1). Van een hoofdpersoon kom je het meeste te weten, het grootste deel van het verhaal ‘beleef’ je vanuit hem/haar. Hij/zij heeft een belangrijk probleem of opdracht.

Bijfiguur
Deze personen zijn minder belangrijk en je komt over hen minder te weten. Je leert hen minder goed kennen.

Medespelers / figuranten

Bijfiguren kun je onderverdelen in medespelers en figuranten

Medespelers
Spelen een rol in het verhaal, maar minder groot dan die van de hoofdpersoon.

Figuranten
Figuranten komen enkel voorbij, worden enkel genoemd in het verhaal, maar spelen geen rol in het verhaal.

Zoek een foto van een hoofdpersoon uit jouw lievelingsfilm.

Is de persoon op deze foto uit het verhaal Harry Potter een hoofdpersoon of een bijfiguur?

1. Hoofdpersoon
2. Bijfiguur

Ron Wemel uit Harry Potter is een bijfiguur. Is Ron dan verder een figurant of een medespeler?

1. Figurant
2. Medespeler

Aan de slag!

Open het Opdrachtenboek bij Wonder (van de Studiewijzer).

Wat? Maak opdracht 2A en opdracht 2B samen in jouw groep van vier personen.

Hoe? Op jouw laptop. In het document.

Overleg? Zachtjes praten.

Tijd? 15 minuten.

Al klaar? Sla jullie antwoorden goed op.

Vraag de docent om een andere uitdagende opdracht!

Moeite met het schema uit Op Nivea over de tussen -n?

Bekijk dan de uitleg op de volgende slides nog eens.

Ander schema: regels tussen -n in samenstellingen

Samenstelling = eerste deel van het woord + tweede deel van het woord samengevoegd tot één woord. Bijvoorbeeld: fietsenrek (deel 1 = fietsen, deel 2 = rek).

Samenstelling schrijven?

Stap 1. Bestaat het eerste deel van de samenstelling uit bn of een ww?

Ja, dus ik schrijf een --> -e.

Bijvoorbeeld: goedemorgen.

Stap 2. Het eerste deel van de samenstelling bestaat uit een znw. Dan zijn er drie soorten regels:

• 1. Het eerste deel van de samenstelling heeft alleen een meervoud op - en, dus ik schrijf --> en.

Bijvoorbeeld: fietsenrek, lampenkap, zwijnenstal.

• 2. Het eerste deel heeft alleen een meervoud op -s, dus ik schrijf een --> e.                                                                             Bijvoorbeeld: horlogemaker, aspergesoep.
• 3. Het eerste deel heeft zowel een meervoud op -en als op -s, dus ik schrijf een -->e.                                                                         Bijvoorbeeld: groentesoep, keuzestress.
  

Ander schema tussen -n in samenstellingen

Stap 3. Of is er sprake van een uitzondering bij het maken van de samenstelling?

Het eerste deel van de samenstelling...

- is uniek: zonnestelsel.

- is versteend: schattebout.

- is versterkend: reuzegoed.

- heeft geen meervoud: rijstepap.

Einde les

Volgende week: D-toets sprookje en spelling.