15.4

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

15.4

Netvlies en receptieve velden

Herhaling

Bijziend

Verziend

Holle (-) lens

Bolle (+) lens

Leerdoelen

Je begrijpt de verschillen tussen staafjes en kegeltjes op het netvlies

Je weet hoe de gezichtszintuigen signalen doorgeven

02:04

Wanneer wordt er minder neurotransmitter gemaakt?

1. In het licht
2. In het donker

06:20

Waarom zie je kleuren

1. Combinatie kegeltjes activeren
2. Combinatie staafjes activeren

Netvlies en receptieve velden

Kegeltjes

7 miljoen (vooral op gele vlek)

Gevoelig voor licht met bepaalde golflengten: rood – blauw – groen

Hoge drempelwaarde

Scherp beeld

Staafjes

125 miljoen (op hele netvlies)

Gevoelig voor lichtintensiteit zwart – wit – grijstinten

Lagere prikkeldrempel, bij zwak licht nog gevoelig

Minder scherp beeld

https:

Staafjes

Rhodopsine valt uiteen in retinal en opsine

Staafjes: Hoe werkt het?

Staafjes:

Zonder licht constante stroom impulsen naar hersenen (depolarisatie); O.i.v. licht valt fotopigment rhodopsine uiteen in:

• Retinal
• opsine

(hyperpolarisatie) In donker is er terug vorming met behulp van enzym waarvoor vitamine A nodig is.

Kegeltjes: Hoe werkt het?

Kegeltjes:

Net als staafjes is er zonder licht een constante stroom impulsen naar hersenen (depolarisatie); O.i.v. licht valt fotopigment photopsine uiteen

• Retinal
• opsine

Er zijn 3 typen photopsine voor rood, blauw en groen

Voorbeeldvraag van fel verlicht strand
En daarna donkere bar in. Waardoor zie je bijna niets? (anoniem)

Antwoord:

• Op strand rodopsine geheel omgezet, je kijkt met kegeltjes
  
• In bar rodopsine nog niet teruggevormd
  
• En kegeltjes werken ook niet, want te hoge prikkeldrempel
  
• Rodopsine wordt opgebouwd, langzaam meer contrast

https:

Samenvatting (1)

Meerdere lagen van cellen:

- Pigmentcellen

- Fotoreceptoren (staafjes+kegeltjes)

- Horizontale, amacrien en bipolaire cellen

Samenvatting (2)

Staafjes (grijstinten en contrast) en kegeltjes (kleur) geven impulsen af in het donker. Licht onderbreekt de impuls afgifte.

De hersenen gebruiken deze informatie om een beeld te vormen.

Interessant artikel (Engels):

https://www.chemistryworld.com/podcasts/opsins/6108.article#/

Aan het werk

Lees 15.4 door
Maak opdracht 1 t/m 7