Formuleren - Bij elkaar zetten wat bij elkaar hoort

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Zet je tas tegen de gele muur en leg alle spullen op tafel! Klaar? Wacht in stilte.

Welkom V2A

Formuleren paragraaf 5: Bij elkaar zetten wat bij elkaar hoort

PLANNING

• Lezen uit je leesboek
• Lesdoelen bij deze les
• Formuleren: bij elkaar zetten wat bij elkaar hoort
• Oefenvragen
• Zelfstandig werken
• Afsluiting

LEZEN 

Je kunt zinnen zo formuleren dat woorden die bij elkaar horen, bij elkaar staan.

Lesdoel paragraaf 5: 

Bij elkaar zetten wat bij elkaar hoort. Blz: 242-243

De manier waarop je iets onder woorden brengt (of de manier waarop je iets uitdrukt in woorden). 

Daar horen in het Nederlands een aantal regeltjes en trucjes bij. Deze behandelen we bij het onderdeel Formuleren.

Formuleren 

=

Schrijf op in stilte: Welke van de zinnen a,b en c vind jij het duidelijkst?

a. Al het zakgeld dat ik dit hele jaar heb opgespaard, geef ik uit aan vuurwerk.

b. Al mijn dit hele jaar opgespaarde zakgeld geef ik uit aan vuurwerk.

c. Ik heb dit hele jaar al mijn zakgeld opgespaard en dat geef ik uit aan vuurwerk.

§5 Woorden die bij elkaar horen, bij elkaar plaatsen

Een tekst leest gemakkelijker als woorden of zinsdelen die bij elkaar horen, ook dicht bij elkaar staan.

Om dit in jouw eigen teksten ook te doen, kun je vier tips toepassen.

Uitlegfilmpje!

Zet geen lange bijvoeglijke bepaling tussen het lidwoord, aanwijzend voornaamwoord of bezittelijk voornaamwoord en het zelfstandig naamwoord waar het bij hoort.

Niet: Een veel op sociale media aanwezige en groot publiek hebbende persoon, noemen we ook wel een influencer.

Wel: Een persoon die veel op sociale media aanwezig is en een groot publiek heeft, noemen we ook wel een influencer.

Lange bijvoeglijke bepalingen

Formuleren §5 (blz. 242-243)

Zet het onderwerp en het gezegde zo dicht mogelijk bij elkaar. Gebruik in lange zinnen dus liever want en maar dan omdat en hoewel, want na want en maar staan onderwerp en persoonsvorm naast elkaar.

Niet: Veel jongeren zouden graag influencer willen zijn, hoewel ze waarschijnlijk niet aan de nadelen van het gebrek aan privacy denken.

Wel: Veel jongeren zouden graag influencer willen zijn, maar ze denken waarschijnlijk niet aan de nadelen van het gebrek aan privacy.

Onderwerp en gezegde

Formuleren §5 (blz. 242-243)

Zet de persoonsvorm zo dicht mogelijk bij de andere werkwoorden van het gezegde.

Niet: Influencers kunnen door de commentaren bij hun berichten onzeker worden.

Wel: Influencers kunnen onzeker worden door de commentaren bij hun berichten.

Persoonsvorm
en gezegde

Formuleren §5 (blz. 242-243)

Splits scheidbare werkwoorden niet als dat niet nodig is.

Niet: Een influencer zal zijn bekendheid niet zomaar op kunnen geven.

Wel: Een influencer zal zijn bekendheid niet zomaar kunnen opgeven.

Scheidbare werkwoorden

Formuleren §5 (blz. 242-243)

Wat is de tip om de zin te verbeteren?

Deze door de beroemde architect Calatrava ontworpen brug, is zwaar beschadigd.

1. Splits scheidbare werkwoorden niet als dat niet nodig is.
2. Zet de persoonsvorm zo dicht mogelijk bij de andere werkwoorden van het gezegde.
3. Zet geen lange bijvoeglijke bepaling tussen het lidwoord, aanwijzend voornaamwoord of bezittelijk voornaamwoord en het zelfstandig naamwoord waar het bij hoort.
4. Zet het onderwerp en het gezegde zo dicht mogelijk bij elkaar.

Wat is de tip om de zin te verbeteren?

De jongen die betrapt was op spieken werd nadat de examencommissie zich hierover gebogen had geschorst.

1. Splits scheidbare werkwoorden niet als dat niet nodig is.
2. Zet de persoonsvorm zo dicht mogelijk bij de andere werkwoorden van het gezegde.
3. Zet geen lange bijvoeglijke bepaling tussen het lidwoord, aanwijzend voornaamwoord of bezittelijk voornaamwoord en het zelfstandig naamwoord waar het bij hoort.
4. Zet het onderwerp en het gezegde zo dicht mogelijk bij elkaar.

Wat is de tip om de zin te verbeteren?

Ik weet niet of ik deze pizza wel helemaal op zou kunnen eten.

1. Splits scheidbare werkwoorden niet als dat niet nodig is.
2. Zet de persoonsvorm zo dicht mogelijk bij de andere werkwoorden van het gezegde.
3. Zet geen lange bijvoeglijke bepaling tussen het lidwoord, aanwijzend voornaamwoord of bezittelijk voornaamwoord en het zelfstandig naamwoord waar het bij hoort.
4. Zet het onderwerp en het gezegde zo dicht mogelijk bij elkaar.

ZELFSTANDIG WERKEN/HW

Wat :	Maken opdracht 2 en 3 §5 blz. 243
Hoe :	In stilte en zelfstandig
Hulp :	Theorie uit §5
Tijd :	Tot het einde van deze les.
Klaar :	Ga aan de slag met je boekopdracht.