les 6- uitlegles 1

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 3

uitleglessen t.b.v. CE 3F NED

wo-vr   0mbA / 0mbB / 0MIA 

doe mee op de laptop, dat sleept makkelijker

Hoeveel examens maak je in leerjaar 3 voor Nederlands?

1. 1
2. 2
3. 4
4. 5

hoe noemen we die twee examens?

algemene mededelingen

• p2 = ce
• rond 5 februari doe je het examen
• ter voorbereiding: analyse / 4 oefenexamens /generale
• je maakt een opdracht voor studiepunten leerjaar 3
• Iedere eerste les in de week = werkuur
• Iedere tweede les in de week = uitleguur met eventueel tijd voor werken. 

neem elke tweede les boek A mee!!! 

we beginnen met CE. Wat moet je daarvoor kunnen?

Het Cito-examen lezen en luisteren 3F

• Je krijgt 120 minuten de tijd.
  
• Je maakt het examen op de computer.
• Je krijgt één totaalcijfer voor Lezen en Luisteren.
  
• 50 à 60 meerkeuzevragen.
• Je mag deze hulpmiddelen gebruiken:
  - Pen en papier
  - Verklarend woordenboek Nederlands
• Houd je schoolmail in de gaten voor e-mails van het examenbureau

Leestekst: wat is jouw aanpak?

Leesstrategieën

Leesstrategieën helpen je om een tekst beter begrijpen en daardoor kun je vragen ook beter beantwoorden. 

De leesstrategieën die je kunt gebruiken:

- verkennend lezen;

- globaal lezen;

- intensief/ nauwkeurig lezen

Eigenlijk doe je dat op deze volgorde... dus eerst verkennend, dan globaal en als het nodig is intensief.

ander woord voor verkennend lezen = orienterend lezen

globaal lezen

kritisch lezen

oriënterend of verkennend lezen

intensief lezen

titel, kopjes, plaatjes, bron, lees inleiding en slot

hoofdzaken, kernzinnen, signaalwoorden

lees elke letter. je kunt de hoofdgedachte noemen

is het juist wat er staat? is het volledig? actueel? is de schrijver overtuigend?

wat is wat?

1. Lees de tekst verkennend:  bepaal tekstsoort en onderwerp
2. Lees de tekst globaal: bepaal tekststructuur, tekstdoel en hoofdgedachte
   
3. Lees de tekst intensief:

• aanwijzingen in de inleiding
  
• tekstverbanden tussen tekstdelen
  
• onbekende woorden en beeldspraak
  
• tabellen en diagrammen
  
• betrouwbaarheid
  
• evt. standpunt en argumentatie

Ik kijk naar de titel, vetgedrukte woorden en de plaatjes.
Nu lees ik.....

1. Globaal
2. Zoekend
3. Verkennend

Wanneer je de tekst bekijkt om te bepalen wat de tekstsoort en het onderwerp is, dan ben je

1. globaal aan het lezen
2. verkennend aan het lezen
3. intensief aan het lezen
4. een instructie aan het volgen

Bij welke leesstrategie lees je de tussenkopjes, de eerste en laatste alinea, de eerste en laatste zin van alle alinea's en vervolgens (vluchtig) de hele tekst ?

1. Verkennend lezen
2. Precies/nauwkeurig lezen
3. Globaal lezen
4. Zoekend lezen

globaal lezen

kritisch lezen

oriënterend/ verkennend lezen

intensief lezen

Luisterteksten: wat is jouw aanpak?

Soorten examenvragen

1. De meeste vragen testen of je begrijpt waar een tekst of fragment over gaat, of je hoofd- en bijzaken kunt onderscheiden, of de inhoud betrouwbaar is, enz.
   
   
2. Af en toe krijg je een vraag over de betekenis van een woord of een zin.

Voorbeeld vraag over betekenis woord / zin

Vragen over tekstdoelen - welke vijf tekstdoelen kennen we?

Informeren

Instrueren

Overtuigen

Activeren

Amuseren

Betoog

Recept

Gebruiksaanwijzing

Nieuwsbericht

Interview

Ingezonden brief

Opiniestuk

Reclamefolder

Recensie

Achtergrondartikel

Stripboek

Roman

Vragen over onderwerp en hoofdgedachte

Onderwerp - waar gaat de tekst over in een of enkele woorden?

Hoofdgedachte - wat wordt er in één zin over dat onderwerp gezegd in de tekst ? (Ook wel: de kortst mogelijke samenvatting van de tekst)

In welk tekstdeel wordt de hoofdgedachte vaak herhaald of samengevat?

1. In de inleiding
2. In de lead
3. In de tweede alinea
4. In het slot

Vragen over tekstrelaties

Tekstverbanden
Wat voor een verband hebben twee of meerdere alinea's met elkaar?

Signaalwoorden
Woorden die een signaaltje afgeven waaraan je het tekstverband kunt herkennen.

Conclusie

Tegenstelling

Reden / argument

Oorzaak-gevolg

hoewel

dus

kortom

doordat

echter

want

daarom

toch

desondanks

als gevolg van

omdat

concluderend

maar

Vragen over de functie van een tekstdeel

Bijvoorbeeld:

1. Wat is de functie van de eerste vetgedrukte alinea?
   
2. Wat is de bedoeling van het tekstdeel in het kader?

Let op:

• De inhoud van de tekst
• De plaats van een tekstdeel (inleiding / slot)
• De vormgeving en manier van presenteren

Welke functies kan een inleiding van een tekst hebben? Er zijn meerdere antwoorden goed.

1. Nieuwsgierig maken
2. Onderwerp introduceren
3. Conclusie geven
4. Aankondigen hoe de tekst in elkaar zit

Vragen over feiten en meningen - wat is het verschil tussen feiten en meningen?

Bestaat een informatieve tekst alleen maar uit feiten?

1. Ja, er worden geen meningen in genoemd
2. Nee, in een informatieve tekst staan vaak feiten, maar er kunnen net zo goed meningen in staan
3. Nee, in een informatieve tekst worden vooral meningen genoemd, maar wel van voor- & tegenstanders

Standpunten en argumenten

Standpunt - de mening die iemand over een onderwerp heeft.
Ik vind dat... / Mijn mening is...

Argument - redenen waarmee je een ander overtuigt om er net zo over te denken.

Want, daarom, omdat, 

Een redenering beoordelen

• Kloppen de aangevoerde feiten wel of zijn ze (deels) onjuist of onvolledig?
  
  
• Zijn de feiten representatief of laten ze maar één kant van de zaak zien?
  
  
• Zijn de argumenten die gegeven worden subjectief of objectief?

• Is het argument wel geldig of is het eigenlijk een drogreden?

Geldig argument of niet?
Mijn oma dronk elke dag 3 glazen cola en zij is 92 jaar oud geworden. Het drinken van cola is dus gezond.

Ja

Nee

Wat zijn aanwijzingen voor een betrouwbare tekst?

1. Voor- en tegenstanders komen allebei aan het woord.
2. De auteur of programmamaker neemt zelf een duidelijk standpunt in.
3. Feiten worden objectief beschreven en de bronnen worden vermeld.

Vragen over toon en houding

De deelnemers aan een gesprek kunnen zich op verschillende manieren opstellen. Hun houding kan neutraal zijn, maar ook partijdig, kritisch, verontwaardigd, enthousiast of afwijzend. Dat merk je aan de inhoud van wat ze zeggen, en aan de toon waarop.

Voor een leestekst geldt eigenlijk hetzelfde. Iemand die kritisch is, spreekt of schrijft anders dan iemand die enthousiast is.

00:58

Welke houding heeft Anton Damen tegenover de Landelijke Opschoondag?

1. Enthousiast
2. Neutraal
3. Afwijzend
4. Kritisch

Tips voor het examen Lezen en Luisteren

Voor het examen:

1. Lees dagelijks een kwartiertje de krant (kan ook online)
2. Kijk iedere dag naar het nieuws of een actualiteitenprogramma (Jinek, Nieuwsuur, EenVandaag) 
   

Tijdens het examen:

1. Zorg dat je goed uitgerust bent.
2. Lees de instructies (vooraf én bij de vragen) goed door.
3. Neem je tijd.
4. Baseer je antwoord op de tekst of het fragment.
   
5. Lees alle antwoordmogelijkheden goed door.

- Waar zou je nog extra uitleg over willen?

- Wat heb je van mij nodig om met een goed gevoel aan de examens Nederlands te beginnen?