2.2 Christendom en islam

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

de verspreiding van het christendom

• na status van staatsgodsdienst, langzaamaan verspreiding chr. in Eur.
• wel verschillende religieuze praktijken, syncretisme.
• kerstening ging hand in hand met politieke ontwikkeling: uitbreiding van het Frankenrijk:

Clovis (466-511)

•  1e katholieke koning in Gallië
•  gedoopt door Saint-Rémy     (Reims)                        
• Clovis > Lovis > Louis
  
• voordelen band kerk:
• 1. gebruik bureaucratie
• 2. prestige verhogend
• 3. zegen van God

paus Symmachus

(498-514)

Voordelen samenwerking kerk met wereldlijk gezag:

1. bescherming missionarissen
2. bouw kloosters en kerken 
3. bescherming kerk in Italië

kerstening van Nederland 

Belangrijk:

1. Frankische koning Dagobert sticht een kerk in Utrecht (635)
2. de Engelde monnik Willibrord start missiewerk (690)
3. Utrecht werd opleidingscentrum missionarissen
4. missieposten werden uitgezet, o.a. door Bonifatius (Dokkum, in 754 gedood) 

Reguliere geestelijkheid

• regelgeving Benedictus:
• o.a. armoede, geen seks
• autarkisch
• tonsuur
• missiewerk / steunpunt zendelingen
• veel schenkingen (land/geld)
• zielen- en ziekenverzorging
• beheren oude handschriften
• onderwijs

seculiere geestelijken: priesters

• wijding ivm met opdragen mis
• reinheid > celibaat (306, later diverse keren herbevestigd )


• hiërarchie:
• pastoors (parochie)
• bisschop (leider bisdom)
• aartsbisschop (kerkprovincie)
• kardinaal 
• paus

Het ontstaan van een islamitisch rijk

• Stichter: Mohammed, 'boodschapper van Allah', Koran:
• leefregels in 5 'zuilen' omschreven: 
• 1. belijdenis: 'Er is geen ander God dan Allah en zijn profeet is Mohammed'
• 2. vijfmaal per dag bidden  
• 3. aalmoezen geven  
• 4. ramadan  
• 5. pelgrimstocht naar Mekka

bedevaartsplaats Mekka

Zwarte steen

Het ontstaan van een islamitisch rijk

succesfactoren uitbreiding islamitisch rijk:

1. relatieve zwakte van tegenstanders
2. hoge belastingdruk burgers > middelen
3. saamhorigheidsgevoel Arabische stammen
4. 'Jihad'

definitieve vestiging van de islam door:

1. stichting kampen (vb. Merv) olv gouverneurs: bestuurders / rechters / religieuze leiders
2. belastingheffing lokale volken
3. relatieve tolerantie
4. geen bekeringsdrang > minder inkomsten

Islamisering te merken aan:

1. islamitische munt (> macht en identiteit)
2. Arabisch ipv Grieks (bestuur en wetenschap)
3. sharia
4. publieke gebouwen ( o.a. moskee)   

Verspreiding van het Christendom door:

• 1. kruistochten
• - 1200 -1400
• - redenen:
• - verovering Heilige Land: 
• - moslims bestrijden
• - roem / buit / macht (leengoed)
• - handelsbelangen (Italianen)
• 2. Reconquista
• 3. Inquisitie
• 4. Duitse orde (Chr) verovert Letland/Polen/Hongarije (niet-Chr)

Richard Leeuwenhart voor Jeruzalem

'Het langdurigst en zeer bloedig was de oorlog tegen de ......... Deze buren van de ........ waren nog heidenen, wat een goed excuus vormde voor een meedogenloze veroveringsoorlog. In de streken die onder controle van de ........... kwamen, werden meteen kerken gebouwd. Het heidendom moest met wortel en tak worden uitgeroeid. Koninklijke verordeningen bepaalden dat iedereen die weigerde zich te laten dopen dat met de dood moest bekopen. Op het eten van vlees in de vastentijd of het cremeren van doden stond dezelfde straf. Keer op keer werden de .......... - 'duivels' - verslagen en moesten ze hun oude goden afzweren'. 

Bron: Frank Tang, De Middeleeuwen.

citaat mbt oorlogen van Karel de Grote

'Het langdurigst en zeer bloedig was de oorlog tegen de Saksen. Deze buren van de Franken waren nog heidenen, wat een goed excuus vormde voor een meedogenloze veroveringsoorlog. In de streken die onder controle van de Franken kwamen, werden meteen kerken gebouwd. Het heidendom moest met wortel en tak worden uitgeroeid. Koninklijke verordeningen bepaalden dat iedereen die weigerde zich te laten dopen dat met de dood moest bekopen. Op het eten van vlees in de vastentijd of het cremeren van doden stond dezelfde straf. Keer op keer werden de Saksen - 'duivels' - verslagen en moesten ze hun oude goden afzweren'. 

Bron: Frank Tang, De Middeleeuwen.