B2 Mondiale spreidingspatronen

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Welkom terug bij Aardrijkskunde! 

Startklaar:

• Jas uit, tas op de grond
• telefoon in zakkie
• map en pen op tafel  

Programma vandaag

1. Afmaken les gister
2. Atlas oefening
3. Afsluiting examenvraag

Leerlingen verwachtingen laten invullen, zelf verwachtingen uitspreken. 

Week 1	Week 2	Week 3	Week 4	Week 5	Week 6	Week 7
B1	B2	B3	Uitloop (SO)	D1 +D2	D3 (SO)	Herhalings-week:

Weekplanning 

Overzicht Domein B

B1 Mondialisering en tijd-ruimtecompressie
B2 Mondiale spreidingspatronen
B3 Grootstedelijke gebieden

Wat laat deze kaart ziet en waarom is hij zo 'raar'?

Geschiedenis van globalisering

• Vanaf 1492 (Columbus in Amerika) verschoof het mondiale machtscentrum richting West-Europa. 
  
  Verspreiding Europese cultuur

•                                                    wisselden elkaar af 

Hegemoniale staten

Staten die gedurende een bepaalde periode domineren op cultureel, economisch en militair gebied.
Eerst vooral Spanje en Portugal, daarna ook de Nederlanden en het Britse rijk. 

Waar lag het dan eerst?

Midden-Oosten en China

Columbus

Geschiedenis van globalisering

Imperialisme

Het streven van landen naar machtsuitbreiding door andere gebieden te veroveren en te besturen. Dit werd gedaan door middel van kolonialisme: het stichten van koloniën. 

Diffusie

Taal en godsdienst werden vanuit het oorspronkleijke gebied verspreid naar de koloniën. 

leidt tot

Geschiedenis van globalisering

Na WO2:

• De Verenigde Staten neemt
  hegemoniale macht over
• Proces van dekolonisatie 

 Gandhi was leider in de Indiase onafhankelijkheidsstrijd.

Kolonialisme = basis voor centrum-periferie verhoudingen

De verhoudingen veranderen: 

Een groep landen in semi-periferie neemt industriële productie van westerse landen over. 

                           

Nieuwe internationale arbeidsverdeling

Dit is de arbeidsverdeling tussen landen, waarbij landen zich toeleggen op de productie van producten waar zij relatief goed in zijn. 

(Nieuwe industrielanden, zoals Vietnam en China)

Uitschuiving

Zo noemen we het proces van verplaatsing van bedrijven en functies vanuit het centrum naar buiten. 

Na 1970-80: Globalisering in stroomversnelling door 

• multinationals gegroeid tot wereldwijd netwerk
• grenzen open voor internationale handel
• ontwikkeling communicatie/computer-technologie 

Global shift

Toekomst?

• Global shift 

Kijkvragen bij filmpje:

1.  Wat zijn BRIC's landen?
2. Welke landen horen bij de triade?
3. Wat is global shift?
4. Waarom gebeurt de global shift? 

Overzicht Domein B

B1 Mondialisering en tijd-ruimtecompressie
B2 Mondiale spreidingspatronen
B3 Grootstedelijke gebieden

Openingsvraag 

Schrijf op een kladpapier een antwoord op deze vraag:

Welke indicatoren kan ik gebruiken om landen met elkaar te vergelijken 
en
wat zeggen die indicatoren over een land?

Zelf indicatoren onderzoeken

• Atlas opdracht
• Stappen staan omschreven op je werkblad
• Alleen of in tweetallen 
  
  
  Ben je klaar, kijk dan alvast naar de examenopgave.  

Vraag 4

• Hoe beter een land (economisch) is ontwikkeld, des te hoger is de verstedelijkingsgraad en des te lager is het verstedelijkingstempo. 
• Arme landen hebben een hoger verstedelijkingstempo 

Vraag 5

• Centrumlanden met een relatief hoog bnp hebben vaak een hoog percentage mensen in dienstensector en een laag percentage in landbouw. 
• Periferielanden met een relatief laag bnp hebben vaak juist een groot percentage in de landbouw. 
• Opkomende economieën hebben een groeiend percentage in de industriesector. 

Vraag 6

• Hoe beter een land (economisch) is ontwikkeld, deste lager is het sterftecijfer 
  
  

Vraag 6

• Hoe beter een land (economisch) is ontwikkeld, deste lager is het sterftecijfer
  
  

Welke andere demografische indicatoren uit de statistieken kon je ook gebruiken?

- sterfte- en geboortecijfer
- levensverwachting

- bevolkingssgroei 

Wat weet je van...

Het Demografisch Transitiemodel 

Leerlingen verwachtingen laten invullen, zelf verwachtingen uitspreken. 

Wat zouden redenen kunnen zijn voor
de veranderingen?

www.mrchadd.nl

www.examenoverzicht.nl

Beperkingen BNP

We hebben het wel de hele tijd over economische ontwikkeling en gebruiken daar BNP voor...

... maar wat zijn de beperkingen?

...Is er een andere indicator die we kunnen gebruiken? 

Wat maakt HDI anders dan BNP?

de HDI meet niet alleen welvaart, maar ook welzijn door bijvoorbeeld te kijken naar analfabetisme en levensverwachting. 

Aan de slag

• Maak de examenvraag af en lever je werk in voor persoonlijke feedback op inhoud + formuleringen 
  
  
• Maak je flashcards af, je hebt er nu in totaal 18 voor Globalisering

Flashcards bijwerken

Schrijf hier de vraag

B2

1. Noem sociaal-culturele landen indicatoren

2. Noem demografische landen indicatoren

3. Noem economische landen indicatoren

4. Noem politieke landen indicatoren

5. Waarom gebruiken we landen indicatoren en wat zijn de beperkingen?

6. Wat is de relatie tussen het economisch ontwikkelingspeil van het land en de verstedelijkingsgraad en het verstedelijkingstempo?

7. Wat is de relatie tussen het economisch ontwikkelingspeil van het land en de geboorte- en sterftecijfers?

8. Wat is de relatie tussen het economisch ontwikkelingspeil van het land en de verdeling van de beroepsbevolking in de sectoren?