Paragraaf 8- Vorm en inhoud

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Vorm en inhoud

Fictie

Lesdoelen

Als het goed is, weet je aan het eind van deze les: 

- wat we onder inhoud en vorm verstaan; 

- wat proza en poëzie zijn en welke hoofdgenres er zijn. 

Lees jij graag gedichten?

Wat vind je van dit gedicht?

Dame, meegaand met de muistroom

Meegenomen naar de donkere zijde

Ik wil de man aan je linkerzijde zijn

Ik houd van je, als je dat lied zingt

En ik heb een brok in mijn keel

Want je gaat de woorden fout zingen

Vorm en inhoud

Een boek of gedicht ontstaat niet zomaar. De schrijver maakt veel keuzes bij de totstandkoming van een werk. 

De vorm heeft betrekking op hoe de dingen zijn opgeschreven; 

De inhoud heeft betrekking op wat de schrijver heeft opgeschreven. 

Vorm en inhoud samen vormen het werk en kunnen niet los van elkaar worden gezien. 

Wat is het verschil tussen
proza en poëzie?

Proza en poëzie (vorm)

Literaire werken zijn er in verschillende soorten en maten. Op het gebied van vorm maken  we een onderscheid tussen proza en poëzie. 

Proza is verhalende literatuur; het is een lopende tekst die gebruik maakt van de gehele breedte van het papier. 

Bij poëzie gaat het om gedichten; de schrijver bepaalt waar de regel eindigt en wanneer hij verder wil op de volgende regel. 

Epiek, lyriek en dramatiek (inhoud) 

Op het gebied van inhoud maken we een onderscheid tussen: 

Epiek

- verhalende teksten

- handelingen staan centraal

- zowel proza als poëzie

Lyriek

- gevoelens  

- gedachten

- geen handelingen

Dramatiek

dialoog -

menselijk conflict -

denk aan toneel -

Epiek, lyriek of dramatiek?

Pluk de dag

vanochtend na het ontbijt

ontdekte ik, door mijn verstrooidheid,

dat het deksel van een middelgroot potje marmite

(het 4 oz net formaat)

precies past op een klein potje Heinz sandwich spread

natuurlijk heb ik toen meteen geprobeerd

of het sandwich spread-dekseltje

ook op het marmite-potje paste

en jawel hoor: het paste eveneens

Epiek, lyriek of dramatiek?

De zee

De zee kun je horen

met de handen voor je oren,

in een kokkel, in een mosterdpotje,

of aan zee.

2. Leg in je eigen woorden het verschil tussen proza en poëzie uit.

Tim Hofman

Onder welk genre valt dit gedicht?

1. epiek
2. lyriek
3. dramatiek

René Oskam

Onder welk genre valt dit gedicht?

1. epiek
2. lyriek
3. dramatiek

Hans Hagen

Onder welk genre valt dit gedicht?

1. epiek
2. lyriek
3. dramatiek

Tim Hofman

Onder welk genre valt dit gedicht?

1. epiek
2. lyriek
3. dramatiek

Leg waarom vorm en inhoud met elkaar te maken hebben.

Aan de slag

Werk nu aan opdracht 6 tot en met 9 van paragraaf 8.